Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Sędziowie sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz (spr.), sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 27 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi K. T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] lipca 2014 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia z funduszu alimentacyjnego 1. oddala skargę; 2. przyznaje adwokatowi T. B. od Skarbu Państwa (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku) kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) tytułem wynagrodzenia za zastępstwo prawne skarżącej K. T. wykonane na zasadzie prawa pomocy.
Decyzją z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta B. przez Specjalistę Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w B. odmówiono K. T. umorzenia w całości kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w wysokości 1 517, 78 zł oraz odmówiono umorzenia w całości kwoty ustawowych odsetek w wysokości 171,05 zł naliczonych na dzień wydania decyzji. Wskazano termin i sposób zapłaty.
W uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że decyzją z dnia [...] kwietnia 2014 r. organ ustalił K. T. kwotę nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami (w wysokości wyżej wskazanej), wypłaconych na rzecz J., W. oraz A. T. w okresie od 1 czerwca do 31 lipca 2013 r. K. T. zwróciła się z prośbą o umorzenie zobowiązania z uwagi na trudną sytuację finansową, bowiem jest osobą rozwiedzioną, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z trojgiem małoletnich dzieci, w mieszkaniu komunalnym wyposażonym w podstawowy sprzęt gospodarstwa domowego. Wnioskodawczyni nie pracuje zawodowo, ma orzeczony na stałe umiarkowany stopień niepełnosprawności, wymaga okresowego wsparcia ze strony innych osób oraz nie jest zdolna do pojęcia zatrudnienia w warunkach zwykłych. Źródłem miesięcznego utrzymania rodziny jest renta socjalna w wysokości 619, 50 zł i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł. Strona korzysta z zasiłków celowych na bieżące potrzeby (żywność, opłaty mieszkaniowe) oraz z dodatku mieszkaniowego - 157, 60 zł miesięcznie. Dzieci otrzymują alimenty w wysokości łącznej 900 zł oraz zasiłki rodzinne wraz z dodatkami w łącznej wysokości 398 zł miesięcznie.
Organ wyjaśnił zasady umarzania kwot nienależnie pobranych świadczeń wynikające z art. 23 ust. 8 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podkreślając, że decyzja w tym przedmiocie ma charakter uznaniowy. Wskazał, że w jego ocenie w sprawie nie występują przesłanki do umorzenia choćby części należności. Wyjaśnił, że umorzenia nie uzasadnia trudna sytuacja finansowa strony, bowiem nie jest ona szczególna, przekreślająca realne możliwości zwrotu zaległości, choć niewątpliwie zwrot będzie utrudniony zwłaszcza z uwagi na ograniczone możliwości zatrudnienia. Zdaniem organu, niewspółmierność wysokości posiadanych środków finansowych w stosunku do potrzeb nie uzasadnia umorzenia. W podobnej sytuacji znajduje się bowiem wiele rodzin, także z obojgiem pracujących rodziców oraz wiele matek samotnie wychowujących dzieci. Jak wskazał organ, utrzymywanie zadłużenia leży w pewnym sensie w interesie społecznym, gdyż przedwczesne zwalnianie z zadłużenia w sposób nieuzasadniony powodowałoby obciążanie jego kwotą pozostałych obywateli. Także wysokość zaległości wskazuje, zdaniem organu, że strona jest w stanie ją uregulować czyniąc oszczędności.
Odwołanie od powyższej decyzji złożyła K. T. wnosząc o ponowne przeanalizowanie, tym razem przez organ II instancji, jej wniosku o umorzenie kwoty zobowiązania. Wskazała, że jest samotną matką, a uzyskiwane środki nie wystarczają jej rodzinie na codzienne utrzymanie. Nadto jest osobą niedowidzącą, z którego to powodu nie może podjąć pracy zarobkowej, co z kolei wyklucza uzyskanie dodatkowych środków finansowych. Wskazała, że w celu podratowania domowego budżetu zaciągnęła kredyty i pożyczki, gdyż nie miała środków na wyprawki szkolne. Nie posiada żadnych nieruchomości, sprzętu gospodarstwa domowego, który mogłaby sprzedać. Pochodzi z ubogiej rodziny, która nie jest w stanie jej pomóc.