Właściciel może korzystać z rzeczy lecz w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego /art. 140 Kc/.
Jedną z takich ustaw jest prawo budowlane, które ma zastosowanie również do nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, prawnych oraz wszelkich innych podmiotów podejmujących działalność inwestycyjną na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa bądź gminy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Elżbiety G. na decyzję Wojewody B. z dnia 4 lutego 1998 r. (...) w przedmiocie nakazu rozbiórki - oddala skargę.
Kierownik Urzędu Rejonowego w Ch. decyzją z dnia 9 stycznia 2998 r., na podstawie art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414/ nakazał Elżbiecie G. dokonanie rozbiórki fundamentów wykonanych z betonu lanego pod budowę garażu samochodowego o wymiarach zewnętrznych 5,10 m x 3,90 m /19,89 m2/ na działce nr 720/2 przy ul. O. 20 w T.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, że na wniosek innej współwłaścicielki przedmiotowej nieruchomości w dniu 23 września 1997 r. przeprowadzono oględziny, podczas których ujawniono wykonanie przedmiotowych fundamentów bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę. Inwestorem budowy jest Elżbieta G. która ją rozpoczęła 20 września 1997 r.
W odwołaniu od tej decyzji Elżbieta G. zarzuciła, że organ administracji oparł rozstrzygnięcie wyłącznie na podstawie art. 48 prawa budowlanego pomijając to, że nieruchomość stanowi własność prywatną, jej zabudowa jest zgodna z planem miejscowym, co potwierdza decyzja o warunkach zabudowy z 2 września 1997 r. Ławę fundamentową wylano pad koniec września nie w celu ominięcia prawa lecz w obawie o zagrożenia wynikające ze zbliżającej się zimy.
Wojewoda B. nie uwzględniając tego odwołania utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję w dniu 4 lutego 1998 r. podzielając w całości faktyczne i prawne podstawy jej rozstrzygnięcia.
Elżbieta G. wniosła skargę do Sądu administracyjnego, w której zarzuciła, że zaskarżona decyzja narusza przepisy kodeksu cywilnego zawarte w art. 140, art. 143, art. 147 i art. 198 tj. przepisy aktu wyższego rzędu niż prawo budowlane.
W odpowiedzi na skargę wniesiono o jej oddalenie z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie mogła być uwzględniona, albowiem zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem.
Z dniem 1 stycznia 1995 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./, która w sposób restrykcyjny uregulowała kwestie dotyczące samowoli budowlanej, polegającej na wykonywaniu obiektów budowlanych bez pozwolenia.
Zgodnie z art. 28 ust. 1 tej ustawy roboty budowlane, poza wyjątkami wskazanymi w art. 29 i art. 30, można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Wydanie takiej decyzji wymagało uprzedniego uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu /por. art. 33 ust. 2 pkt 3 i art. 35 ust. 1 pkt 1 lit. "b"/.
Skarżąca była świadoma obowiązującego prawa, gdyż wystąpiła o wydanie decyzji o warunkach zabudowy, którą uzyskała w dniu 2 września 1997 r. Z zawartych w niej pouczeń wynika, że rozpoczęcie inwestycji wymagało uzyskania odrębnego pozwolenia na budowę.
Rozpoczęcie budowy garażu bez takiego pozwolenia zobowiązywało organ do wydania na podstawie art. 48 ustawy obligatoryjnej decyzji o nakazie rozbiórki wykonanych samowolnie fundamentów. Wbrew zarzutom skargi decyzja nie narusza art. 140 Kodeksu cywilnego, który w sposób jednoznaczny stanowi, że właściciel może korzystać z rzeczy lecz w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego. Jedną z takich ustaw jest prawo budowlane, które ma zastosowanie również do nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, prawnych oraz wszelkich innych podmiotów podejmujących działalność inwestycyjną na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa bądź gminy.
Z tych też przyczyn Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ oddalił skargę.