Akt administracyjny wydawany przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w trybie nadzoru, o którym mowa w art. 23 ustawy z dnia 29.06.1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. Nr 28, poz. 169 z późn. zm.) jest innym aktem organu jednostki samorządu terytorialnego podejmowanym w sprawach z zakresu administracji publicznej (art. 3 par. 2 pkt 6 ppsa) i jako taki nie podlega nadzorowi w trybie ustawy z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001, Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.)
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Bogucka, Sędziowie Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Sędzia WSA Rafał Wolnik ( spr.), Protokolant sekr. sąd. Elwira Massel, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2009 r. sprawy ze skargi Wójta Gminy M. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie wspólnoty gruntowej uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze i orzeka, że nie podlega ono wykonaniu w całości.
Wójt Gminy M. aktem z dnia [...] r. nazwanym "zarządzeniem nadzorczym" wydanym na podstawie art. 23 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 1963 r., nr 28 poz. 169 z późn. zm), stwierdził brak prawnie działających organów do reprezentowania interesów Wspólnoty Gruntowej wsi S.
W uzasadnieniu zarządzenia organ gminy wskazał, iż zgodnie z art. 16 powołanej ustawy członkami spółki mogą być tylko osoby uprawnione do udziału we Wspólnocie, natomiast wyboru zarządu dokonuje się przy obecności przynajmniej połowy uprawnionych. Dalej podniósł, iż wyboru Zarządu Spółki Wspólnoty Gruntowej wsi S. dokonano dnia [...] r. zgodnie z zapisami Statutu. Następnie na mocy decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] r. została unieważniona decyzja Starosty C. z dnia [...] r. w części dotyczącej ustalenia wykazu osób uprawnionych do udziału we Wspólnocie Gruntowej wsi S. i wykazu obszaru gospodarstw przez nich posiadanych oraz wielkości przysługujących im udziałów we Wspólnocie. Zatem, w ocenie Wójta, należało uznać, że wybory Zarządu dokonały osoby nieuprawnione oraz bez podstawy prawnej.
Odpis zarządzenia doręczono Wojewodzie Śląskiemu w dniu 23 października 2008 r., zaś pismem z dnia 20 listopada 2008 r. organ ten powiadomił Wójta Gminy o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności zarządzenia nadzorczego z dnia 25 sierpnia 2008 r.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym podjętym w dniu [...] r. Wojewoda [...], działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zwanej dalej u.s.g., stwierdził nieważność zarządzenia Wójta Gminy M. z dnia [...] r.
W uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia organ nadzoru podniósł, iż przepis art. 23 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych nie może stanowić podstawy do wydania przez wójta przedmiotowego zarządzenia. Również inne przepisy prawa, w tym ustawa o samorządzie gminnym, takiej podstawy stanowić nie mogą. Skoro zatem w obecnym ustawodawstwie nie można znaleźć podstawy wydania takiego zarządzenia, Wójt Gminy M. nie był upoważniony do wydania zarządzenia nadzorczego w przedmiotowej sprawie. Dodał, iż jednym z elementów, które czynią z określonego dokumentu akt woli organu jest podstawa prawna, legitymująca organ gminy do podejmowania działań w zakresie ustalonym konkretną normą prawną. Na koniec wskazał na przepis art. 7 konstytucji, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Organom jednostek samorządu terytorialnego wolno jedynie to, na co zezwalają ustawy, mogą działać tylko tam, gdzie prawo je do tego upoważnia.
Skargę na wyżej opisane rozstrzygnięcie złożył Wójt Gminy M. podnosząc w jej uzasadnieniu, iż podstawę prawną zarządzenia stanowił art. 23 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, zaś podstawę faktyczną prawomocna decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] r., na mocy której została unieważniona decyzja Starosty C. z dnia [...] r. Dodatkowo wskazał na przepis art. 14 i art. 8 ust. 2 powołanej ustawy, wedle których osoby uprawnione do udziału we Wspólnocie mogą utworzyć spółkę do sprawowania zarządu nad wspólnotą oraz powołać organy do reprezentowania tej spółki, a także, że decyzją Starosty ustalony jest wykaz osób uprawnionych do udziału we Wspólnocie. W ocenie Wójta, w sytuacji unieważnienia powyższej decyzji organy spółki nie mogą działać, gdyż zostały powołane w oparciu o decyzję o wykazie osób uprawnionych do udziału we wspólnocie, która to decyzja była nieważna. Wójt Gminy z racji nadzoru przewidzianego w art. 23 ustawy zobligowany był w takim przypadku do działania nadzorczego. Dodatkowo zwrócił uwagę na fakt, iż zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym akty woli organów gminy zapadają w formie uchwały lub zarządzenia, uchwały są zastrzeżone dla Rady Gminy natomiast Wójt wydaje akty woli m.in. zarządzenia.