Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Bogucka (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Ewa Krawczyk,, Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant specjalista Ewa Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2015 r. sprawy ze skargi A. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie opłaty adiacenckiej stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji i orzeka, że nie podlega ona wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
Pismem z 14 września 2012 r. Prezydent Miasta B. zawiadomił A. M., W. M., M. M., M. M. i G. M. o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia jednorazowej opłaty adicenckiej w związku z podziałem nieruchomości dokonanym na wniosek właścicieli, zatwierdzonym postanowieniem Sądu Rejonowego w B. z [...] r., sygn. [...]. W podstawie prawnej podano w szczególności przepis art. 98a ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1998 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., nr 102, poz. 651 ze zm., dalej u.g.n.). Jak wynika z akt sprawy, postanowienie to, wydane w przedmiocie działu spadku i zniesienia współwłasności stało się prawomocne [...] r.
W sprawie został sporządzony operat szacunkowy z [...] r. Decyzją z [...] r. nr [...] Prezydent Miasta B. ustalił opłatę adiacencką w kwocie 447,38 zł z tytułu wzrostu wartości nieruchomości położonej w B., o pow. 2184 m2, stanowiącej działki oznaczone nr [...],[...] w związku z podziałem działek [...],[...],[...], zatwierdzonym postanowieniem SR w B. z [...] r., sygn. [...], z klauzulą prawomocności z dniem [...] r. Na skutek rozpoznania odwołania A. M., decyzją z [...] r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. uchyliło rozstrzygnięcie organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Kolejną wydaną w sprawie decyzją z [...] r., nr [...] Prezydent Miasta B. ustalił opłatę adiacencką w wysokości 447,38 zł, rozdzielając ją proporcjonalnie do nabytych praw zgodnie z postanowieniem Sądu na strony postępowania. W podstawie prawnej podano w szczególności przepis art. 98a ust. 1 u.g.n. Odwołania od tej decyzji wnieśli M. M. i A. M. Po ich rozpoznaniu decyzją z [...] r., nr [...] SKO w B. utrzymało rozstrzygnięcie organu I instancji w mocy.
W skardze do sądu administracyjnego A. M. wniosła o uchylenie decyzji ze względu na jej niezgodność z prawem. W uzasadnieniu zaś przedstawiła zarzuty w stosunku do dokonanego przez sąd powszechny podziału spadku i zakwestionowała wzrost wartości nieruchomości.
W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:
Skarga podlega uwzględnieniu, jednak nie ze względu na zarzuty i argumenty w niej podniesione. Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, co oznacza obowiązek uwzględnienia naruszeń prawa stwierdzonych przez sąd z urzędu.
Podstawą materialnoprawną wydanych w sprawie decyzji był przepis art. 98a ust. 1 u.g.n., regulujący instytucję opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości w wyniku dokonanego podziału. Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 30% różnicy wartości nieruchomości. Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić w terminie 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, przy czym nie uwzględnia się części składowych nieruchomości.