Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Rafał Wolnik, Sędziowie Sędzia NSA Łucja Franiczek (spr.), Sędzia WSA Włodzimierz Kubik, Protokolant Referent stażysta Anna Cyganek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2008 r. sprawy ze skargi Powiatu W. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie przekazania zarządzania drogami publicznymi oddala skargę.
Rada Powiatu W. uchwałą nr [...] podjętą w dniu [...] r., działając na podstawie art. 12 pkt 8a ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U, z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), powierzyła Miastu P. prowadzenie zadań zimowego utrzymania dróg powiatowych w sezonie [...] oraz przyjęła od Miasta P. prowadzenie zadań zimowego utrzymania dróg gminnych w sezonie [...] - na zasadach i w zakresie określonym w porozumieniu zawartym pomiędzy Zarządem Powiatu W. a Burmistrzem Miasta P.
Odpis powyższej uchwały doręczono organowi nadzoru w dniu [...] r., zaś pismem z dnia [...] r. powiadomiono o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności powyższej uchwały - w częściach dotyczących prowadzenia zadań zimowego utrzymania dróg gminnych przez Powiat W.
Następnie zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym, podjętym z up. Wojewody na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, stwierdzono nieważność uchwały Rady Powiatu W. w wyżej wskazanym zakresie - jako niezgodnej z art. 12 pkt 8a w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 8 i art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zdaniem organu nadzoru, zgodnie z zasadą pomocniczości, do której odwołuje się Preamuła Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., nie jest dopuszczalne zawarcie porozumienia przez powiat z organami gminy w celu realizacji przypisanych im zdań i wykonywania ich kompetencji przez organy powiatu. Na mocy zawieranych porozumień możliwe jest zatem przekazywanie zadań publicznych w ramach tego samego szczebla samorządu, bądź też przekazywanie ich "w dół", tak by urzeczywistniony został postulat sformułowany w art. 4 ust. 3 Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu 15 października 1985 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 142, poz. 607). Nadto, zdaniem organu nadzoru, przeciwko powierzaniu do wykonywania przez powiat zadań gminnych, przemawia też analiza powołanych wyżej przepisów o samorządzie gminnym, z których wynika, że o ile gmina może na podstawie porozumień przejmować do wykonania zadania należące do właściwości administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, to zadania własne może powierzyć do wykonania wyłącznie innej gminie. Zasada ta ma też zastosowanie w sprawach zarządzania drogami publicznymi. Stąd też w ocenie organu, dyspozycja zawarta w art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), nie obejmuje swym zakresem porozumień, na mocy których zarządzanie drogami gminnymi przekazane byłoby zarządowi powiatu.
W skardze do sądu administracyjnego Powiat W. działając na podstawie uchwały nr [...] Rady Powiatu W. z dnia [...] r., wniósł o uchylenie aktu organu nadzoru i zasądzenie kosztów postępowania. Zdaniem skarżącego, ustawodawca w treści art. 19 ust. 4 ustawy o drogach publicznych uznał, że porozumienia pomiędzy zarządcami dróg, dotyczące zarządzania drogami publicznymi, mogą być zawierane bez jakichkolwiek ograniczeń, albowiem w sposób szczególny uwzględniają one charakter zadania oraz wymogi efektywności i gospodarności (taka była też powszechna praktyka samorządów). Jednakże w ślad za takim porozumieniem idzie konieczność podjęcia decyzji w zakresie budżetu jednostki samorządu terytorialnego, co wymaga podjęcia uchwały rady powiatu i odpowiednio rady gminy o wyrażeniu zgody na zawarcie takiego porozumienia. Owe uchwały dotyczą jednak budżetu, a nie samego porozumienia dotyczącego zarządzania drogami, gdyż w tym zakresie ustawodawca przewidział wyłączną kompetencję dla zarządu powiatu i wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W szczególności też, przepis art. 5 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, pozwala na stwierdzenie, że przedmiotem porozumienia tam określonego jest powierzenie prowadzenia zadań publicznych i na tej podstawie powiat może przejąć do wykonywania zadania "gminne" i "wojewódzkie". Wreszcie, organ nadzoru pominął treść art. 10 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi o wykonywaniu zadań publicznych w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego i nie wyklucza też współdziałania z innymi jednostkami samorządu, zwłaszcza z powiatami w formie porozumienia. W konsekwencji, skoro zarządcy dróg mogli zawrzeć porozumienie w zakresie zarządzania drogami, brak było podstaw do stwierdzenia nieważności uchwały Rady Powiatu W. w zakresie zakwestionowania przez organ nadzoru części.