Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Sędzia NSA Ewa Krawczyk (spr.), Protokolant sekretarz sądowy Marta Zasoń, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 lipca 2015 r. sprawy ze skargi Gminy T. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie określenia zasad obciążania nieruchomości gruntowych stanowiących własność gminy służebnością przesyłu oddala skargę.
Rada Miejska w Toszku w dniu 27 stycznia 2015 roku podjęła uchwałę nr V/18/2015 w sprawie określenia zasad obciążania nieruchomości gruntowych stanowiących własność Gminy Toszek służebnością przesyłu.
Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9a, art. 40 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 roku, poz. 594 z późn. zm.) oraz art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 roku, poz. 518 ze zm.) w związku z art. 285 i 3051 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2014 roku, poz. 121 z późn. zm.).
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 5 marca 2015 roku po zawiadomieniu w dniu 3 marca 2015 roku Rady Miejskiej w Toszku o wszczęciu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności wyżej przywołanej uchwały, Wojewoda Śląski na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym stwierdził nieważność uchwały z dnia 27 stycznia 2015 roku w części określonej w § 4 ust. 3 zdanie 2, § 4 ust. 4 i ust. 5 oraz w § 5 - jako niezgodnej z art. 18 ust. 2 pkt 9a ustawy samorządowej.
W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że uchwała (jak z niej wynika) została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 9a ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z tym przepisem do wyłącznej właściwości rady należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości ... . Przepis ten oznacza, że rada ma kompetencje jedynie do określenia zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości (...) bądź tylko do wydania zgody na dokonanie tych czynności, ale nie posiada kompetencji do wypowiadania się z zakresu kosztów związanych z ustanowieniem służebności czy też w zakresie elementów umowy ustanawiającej służebność. Dlatego zdaniem Wojewody regulacje zawarte w § 4 ust. 3 zd. 2, ust. 4 i ust. 5 uchwały wykraczają poza określoną w art. 18 ust. 2 pkt 9a ustawy o samorządzie gminnym delegację do podjęcia aktu i wkraczają w kompetencje organu wykonawczego gminy, co stanowi istotne naruszenie prawa (tu wskazano wyrok w sprawie II SA 3144/03, LEX nr 160731). Przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy samorządowej uprawnia radę gminy do podejmowania uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu i stanowią wyjątek od generalnej zasady wyrażonej w art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy, że to wójt gminy gospodaruje mieniem komunalnym.
Dalej wywiedziono, że uchwała ma charakter aktu normatywnego w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Uznanie tej uchwały za akt prawa miejscowego przesądza o konieczności formułowania zawartych w niej postanowień precyzyjnie realizujących delegację ustawową, a przekroczenie delegacji stanowi istotne naruszenie prawa. Organ wydając akt będący źródłem powszechnie obowiązującego prawa na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego (art. 87 ust. 2 Konstytucji RP) musi respektować zakres delegacji zawartej w aktach prawnych wyższego rzędu (por. NSA - I SA/Lu 882/02). W związku z tym, odstąpienie od zasad, określonych uchwałą z dnia 27 stycznia 2015 roku, może nastąpić tylko i wyłącznie w przypadkach wskazanych w tej uchwale. Nie jest dopuszczalne ustanowienie generalnej klauzuli dającej możliwość, na podstawie odrębnej uchwały Rady Miejskiej w Toszku, obciążania nieruchomości służebnością przesyłu, w bliżej nieokreślonych przypadkach, w sposób odmienny niż stanowi to przedmiotowa uchwała - (§ 5 zaskarżonej uchwały).