Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędziowie Sędzia WSA Włodzimierz Kubik (spr.), Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Protokolant st. sekretarz sądowy Małgorzata Orman, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 września 2011 r. sprawy ze skargi Gminy K. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oddala skargę.
Rada Gminy K. w dniu [...] r. podjęła uchwałę Nr [...] w sprawie obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi. W podstawie prawnej tej uchwały Rada wskazała art. 40 ust. 3 i 4 oraz art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm. dalej zwanej u.s.g.). Przedmiotowa uchwała wprowadziła obowiązek rejestracji psów, a także zakazy i nakazy w zakresie obchodzenia się ze zwierzętami przez ich posiadaczy. W § 5 ust. 1 uchwały za naruszenie jej postanowień Rada przewidziała karę grzywny do 500 zł, wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...]r., Nr [...], Wojewoda [...] stwierdził nieważność opisanej uchwały, jako niezgodnej z art. 40 ust.3 u.s.g. W uzasadnieniu organ nadzoru podał, że zasada legalizmu ustanowiona w art. 7 Konstytucji R. P. ogranicza możliwość ingerencji organów władzy publicznej w prawa jednostki tylko do przypadków wyraźnie wskazanych w Konstytucji i ustawach. Zgodnie z art. 94 Konstytucji R.P. organy samorządu terytorialnego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, których zasady i tryb wydawania określa ustawa. Powołany w podstawie prawnej uchwały z dnia [...]r. art. 40 ust. 3 u.s.g. określa zaś przesłanki uzależniające możliwość wydania przez radę gminy przepisów porządkowych, które winny być spełnione kumulatywnie. Przesłanki te, to nieuregulowanie danej kwestii w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących oraz niezbędność wprowadzenia przepisów porządkowych dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Zdaniem Wojewody [...] upoważnienie do wydawania przepisów porządkowych nie może być pojmowane rozszerzająco, w szczególności ustanowione w przepisach porządkowych nakazy i zakazy muszą bezpośrednio służyć zapewnieniu ochrony życia lub zdrowia obywateli czy porządku, spokoju bądź bezpieczeństwa publicznego w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach. Co do zasady przepisy porządkowe nie mogą też stwarzać trwałego, niezmiennego elementu gminnego porządku prawnego wprowadzając stałe nakazy czy zakazy określonego zachowania się. Z tego też względu art. 40 ust. 3 u.s.g. nie może zostać uznany za podstawę prawną wprowadzenia przez radę gminy obowiązku rejestracji psów. Praktyka orzecznicza nakazuje ponadto zawężające interpretowanie przesłanek ustanawiania przepisów porządkowych. Powołując się na wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim organ nadzoru wskazał, że przysługujące gminie kompetencje do ustanawiania przepisów porządkowych nie mogą być wykorzystywane do zarządzania na danym obszarze, ale wyłącznie w celu przeciwdziałania realnym zagrożeniom dla wartości wskazanych w art. 40 ust. 3 u.s.g. (wyrok z dnia 11 marca 2010r., II SA/Go 72/10).
Wojewoda zauważył ponadto, że w art. 77 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń ( Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz.275 ze zm.) jest mowa o wykroczeniu polegającym na nieostrożnym obchodzeniu się ze zwierzęciem, a zatem przepisy § 1 i § 3 pkt 1 - 3 uchwały nie spełniają przesłanki braku regulacji w przepisach ustawowych bądź innych przepisach powszechnie obowiązujących.