Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Sędziowie Sędzia WSA Grzegorz Dobrowolski (spr.), Sędzia WSA Artur Żurawik, Protokolant Agnieszka Jurczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2017 r. sprawy ze skargi Gminy P. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie wyboru sposobu prowadzenia gospodarki komunalnej w zakresie zadań własnych gminy oddala skargę.
Uchwałą z dnia [...] r. nr [...] Rada Miasta P. podjęła uchwałę w sprawie wyboru prowadzenia gospodarki komunalnej w zakresie zadań własnych gminy. Podstawą jej podjęcia były art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 7 ust. 1,2,3,12 i 15 ustawy z dnia 8 maca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) oraz art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 573 ze zm.). Uchwała ta została przesłana organowi nadzoru dnia [...] Wojewoda [...] pismem z dnia [...] r. zawiadomił o wszczęciu postępowania nadzorczego a rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r. stwierdził nieważność powyższej uchwały w zakresie § 1 pkt 5 jako niezgodnej z art. 19 ust. 2 pkt 4 i art. 21 ust. 1 w związku z art. 13b ust. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 o drogach publicznych. Na mocy zakwestionowanego przepisu Rada Gminy powierzyła wykonywanie zadań w zakresie letniego i zimowego utrzymywania gminnych dróg, ulic i placów Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji. W ocenie organu nadzoru takie obowiązki może realizować tylko zarządca drogi (w odniesieniu do dróg publicznych).
Skargę na to rozstrzygnięcie złożyła Gmina P. W jej ocenie w sprawie doszło do naruszenia art. 19 ust. 2 pkt 4 i art. 21 ust. 1 w związku z art. 13b ustawy o drogach publicznych. W ocenie skarżącej Rada Miejska w P. była władna przekazać wyżej wskazane zadania gminnej spółce komunalnej. Powołała się przy tym między innymi na wyrok NSA z dnia 4 marca 2014 r. (sygn. II OSK 213/14), gdzie Sąd wprost taką możliwość dopuścił.
W ocenie skarżącej Gminy nie była ona obligowana do stosowania przy podejmowaniu spornej uchwały przepisów ustawy o drogach publicznych. W świetle art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jednostka samorządowa jest uprawniona do tworzenia jednostek organizacyjnych w celu realizacji swych zadań. Dlatego też spółce komunalnej zostały powierzone zadania w zakresie utrzymania gminnych dróg ulic i mostów.
W odpowiedzi na skargę organ nadzoru podtrzymał swe stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1647) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Na podstawie art. 3 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 718, dalej: p.p.s.a.) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego podlegają kognicji sądu administracyjnego. Stosownie do art. 148 p.p.s.a. sąd, uwzględniając skargę na akt nadzoru, uchyla ten akt.
Przepis art. 148 p.p.s.a., jak również ustawy samorządowe, nie określają podstaw uchylenia przez sąd administracyjny zaskarżonego aktu nadzoru. Nie budzi jednak wątpliwości, iż kryterium sądowej kontroli zgodności z prawem aktów nadzoru nad samorządem terytorialnym pozostaje w bezpośrednim związku z kryterium stosowanym przez organ nadzoru w przypadku podjęcia określonego środka nadzoru. W piśmiennictwie pojawia się pogląd, iż rozpoznając skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze, obowiązkiem Sądu jest najpierw zbadanie zgodności z prawem samej uchwały (zarządzenia) organu samorządu terytorialnego, a dopiero w następnej kolejności badanie legalności rozstrzygnięcia nadzorczego, mocą którego stwierdzono nieważność tej uchwały (por. J. Zimmermann: Elementy procesowe nadzoru i kontroli NSA nad samorządem terytorialnym, PiP 1991, nr 10, s. 48). Taki tok postępowania ma celu ustalenie czy organ nadzoru stwierdzając nieważność uchwały uczynił to zgodnie z prawem. W konsekwencji rozstrzygnięciu nadzorczemu będzie można postawić zarzut niezgodności z prawem tylko wtedy, kiedy rozstrzygnięciem tym stwierdził nieważność uchwały, jeśli uchwała ta nie pozostawała w sprzeczności z prawem, rozumianej jako jego istotne naruszenie.