Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Rafał Wolnik (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Protokolant St. sekr. Małgorzata Orman, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2009 r. sprawy ze skargi Związku [...] w Z. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania członków Związku do udostępnienia dokumentów uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...], nr [...], Wojewoda [...] stwierdził nieważność uchwały nr [...] Zgromadzenia Związku [...] w Z. z dnia [...] w sprawie zobowiązania członków Związku do udostępnienia dokumentów niezbędnych w celu realizacji projektu pt. "[...]", jako wydanej bez podstawy prawnej.
W § 1 wskazanej uchwały Zgromadzenie Związku [...] w Z. zobowiązało swoich członków do przekazania Związkowi dokumentacji potwierdzającej prawo dysponowania nieruchomościami na cele budowlane pod obiekty techniczne (m.in. przepompownie ścieków, tłocznie, hydrofornie, zbiorniki wody, stacje uzdatniania wody, stacje TRAFO, przepływomierze ścieków). Z kolei w § 2 uchwały wskazano, iż w przypadku konieczności nabycia przez członka Związku nieruchomości lub jej części w celu posadowienia obiektów technicznych, członek Związku dokona tego nabycia we własnym imieniu i na własny rachunek, po czym udostępni te nieruchomości w celu wykonania prac budowlanych. Jako podstawę prawną uchwały wskazano przepisy art. 69 ust. 2 i art. 71 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591; z późn. zm., zwanej dalej "u.s.g.") oraz § 25 ust. 4 Statutu Związku.
Stwierdzając zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym nieważność opisanej uchwały Wojewoda podniósł, że samodzielność jednostek samorządu terytorialnego, jak również związku międzygminnego utworzonego przez te jednostki nie wyklucza ich podporządkowania prawu. Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że organy, o których mowa mogą działać tylko tam i o tyle, o ile prawo je do tego upoważnia. W ocenie organu nadzoru przedmiotowa uchwała rażąco narusza obowiązujący porządek prawny, gdyż została wydana bez podstawy prawnej. Powołane w podstawie prawnej niniejszej uchwały przepisy ustawy o samorządzie gminnym oraz przepisy statutu Związku, nie zawierają bowiem upoważnienia do regulowania kwestii będących przedmiotem tego aktu prawnego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 69 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym w zakresie zadań zleconych związkowi zgromadzenie wykonuje kompetencje przysługujące radzie gminy. Z kolei art. 71 ww. ustawy stanowi iż uchwały zgromadzenia są podejmowane bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia. Natomiast z § 25 ust. 4 Statutu Związku [...] w Z. nałożono na uczestników Związku obowiązek ścisłej współpracy z Zarządem Związku, w celu wykonywania zadań Związku. Biorąc zatem powyższe pod uwagę, w opinii Wojewody [...], Zgromadzenie Związku nie jest uprawnione do nakładania na gminy - uczestników związku obowiązku przekazania dokumentacji potwierdzającej stan prawny nieruchomości, ani tym bardziej do zobowiązywania gmin, by te nabywały nieruchomości, na których posadowione mają być obiekty służące realizacji zadań Związku. W konkluzji organ nadzoru podzielił zapatrywania Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z dnia 11 lutego 1998 r. sygn. akt II SA/Wr 1459/97.