Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędziowie Asesor WSA Tomasz Dziuk (spr.),, Sędzia WSA Stanisław Nitecki, Protokolant starszy referent Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2019 r. sprawy ze skargi Gminy B. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zakazu organizowania objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt oddala skargę.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r. nr [...] , wydanym na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 506), Wojewoda Śląski stwierdził nieważność zarządzenia Nr [...] Prezydenta B. z dnia [...] r. w sprawie zakazu organizowania na terenach należących do Miasta B. objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt - w całości, jako sprzecznego z art. 2, art. 22 i art. 32 Konstytucji RP oraz art. 7 ust. 1, art. 30 ust. 2 pkt 3, art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym i art. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 ze zm.).
W uzasadnieniu wskazano, że w dniu [...] r. - w odpowiedzi na wcześniejsze wezwanie - do organu nadzoru wpłynęło zarządzenie Nr [...] Prezydenta Miasta B. z dnia [...] r. w sprawie zakazu organizowania na terenach należących do Miasta B. objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt. W podstawie prawnej przedmiotowego aktu wskazano m.in. art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 2204 z późn. zm.). Według organu nadzoru w orzeczeniach wydawanych przez wojewódzkie sądy administracyjne wielokrotnie podkreślano, iż normy zawarte w powołanych wyżej przepisach nie kształtują upoważnienia dla organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do regulowania sytuacji prawnej podmiotów pozostających poza strukturą organizacyjną gminy, a zatem przedsiębiorców organizujących objazdowe przedstawienia cyrkowe. To samo dotyczy aktów wydawanych przez samorządowe organy wykonawcze.
Organ nadzoru zwrócił uwagę na cel wydania zarządzenia, którym nie jest w istocie kwestia gospodarowania nieruchomościami gminnymi, ale ochrona zwierząt. Zarządzenie to stanowi pewnego rodzaju obejście prawa, gdyż ustawodawca nie wyposażył organu wykonawczego gminy w odpowiednie kompetencje, służące ochronie zwierząt, a temu celowi służą inne regulacje prawne.
W ocenie organu nadzoru przedmiotowe zarządzenie wkracza w publiczne prawa podmiotowe przedsiębiorców, prowadzących działalność polegającą na organizowaniu objazdowych przedstawień cyrkowych z udziałem zwierząt, zawęża, granice ich wolności gospodarczej. Organ nadzoru odnotował przy tym, że w § 1 ust. 1 zarządzenia zobowiązano naczelników wydziałów i kierowników biur Urzędu Miejskiego w B. oraz dyrektorów miejskich jednostek organizacyjnych, dysponującymi nieruchomościami, stanowiącymi mienie Miasta B. i zwierających umowy dzierżawy, najmu lub inne dające prawo do dysponowania nieruchomością do ich nieudostępniania na cele związane z organizowaniem i przeprowadzaniem objazdowych przedstawień cyrkowych, zawierających w ofercie programowej (repertuarze) udział zwierząt. Natomiast zgodnie z § 1 ust. 2 zakazano dystrybucji biletów na przedmiotowe wydarzenia w Urzędzie Miejskim w B. oraz w miejskich jednostkach organizacyjnych, a także ich promocji z wykorzystaniem majątku Miasta B..