Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska, Sędziowie Sędzia WSA Piotr Broda, Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski (spr.), Protokolant Agnieszka Jurczak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 grudnia 2017 r. sprawy ze skargi Rady Miasta R. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nabycia prawa użytkowania wieczystego oddala skargę.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] r. Nr [...] Wojewoda Śląski działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U z 2016 r. poz. 446 ze zm. zwanej też dalej ustawą) stwierdził nieważność uchwały Nr [...] Rady Miasta R. z dnia [...] r. w sprawie nabycia praw użytkowania wieczystego nieruchomości w części § 2 w zakresie wyrazu: "nieodpłatnej", jako sprzeczne z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym w związku z art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 2147 z późn. zm.).
W uzasadnieniu stwierdził, że w treści § 2 przedmiotowej uchwały Rada wyraziła zgodę na ustanowienie na czas nieoznaczony nieodpłatnej służebności przesyłu na prawie użytkowania wieczystego nieruchomości na rzecz "A" S.A. z siedzibą w W. oraz na rzecz "B" Sp. z o.o. z siedzibą w W.
W tym zakresie uchwała ta jest niezgodna z prawem. Wyrażenie zgody na ustanowienie nieodpłatnych służebności na rzecz wyżej wskazanych podmiotów stoi bowiem w istotnej sprzeczności do treści przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 14 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Jako podstawę prawną przedmiotowej uchwały wskazano art. 3051 Kodeksu cywilnego przewidujący możliwość obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne oraz art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z przywołanym przepisem ustawy o samorządzie gminnym "do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczący: zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej: uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy, pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej." Wyżej przywołany przepis, stanowi delegację do określenia zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych, bądź też do wyrażenia zgody na dokonanie ww. czynności, nie daje natomiast radzie kompetencji do regulowania treści stosunku cywilnoprawnego. W ocenie organu nadzoru Rada Miasta R. regulacją zawartą w § 2 przedmiotowej uchwały dot. nieodpłatnego ustanowienia służebności, wykroczyła poza delegację z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy, a jednocześnie naruszyła kompetencję organu wykonawczego, co stanowi istotne naruszenie prawa. Kompetencje te, co znajduje też potwierdzenie w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, nie mogą ulegać rozszerzeniu kosztem kompetencji organu wykonawczego. Powołał się też w tym względzie Wojewoda na treść art. 7 Konstytucji RP. Podkreślił, że normy regulujące zasady obrotu nieruchomościami należącymi do jednostek samorządu terytorialnego (także Skarbu Państwa) mają w większości charakter prawa publicznego i są bezwzględnie obowiązujące. Zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami - nieruchomości Skarbu Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi na rzecz jednostek samorządu terytorialnego, a nieruchomości będące własnością jednostek samorządu terytorialnego na rzecz Skarbu Państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego. Z powyższego w sposób jednoznaczny wynika, iż tylko pomiędzy wskazanymi w tym przepisie podmiotami dozwolone jest ustanawianie ograniczonych praw rzeczowych nieodpłatnie. Brak jest przepisów szczególnych, które wyłączałyby stosowanie tej zasady dla ustanawiania służebności przesyłu, w szczególności nie stanowią podstawy do takiego działania przepisy art. 3051 - art. 3054 Kodeksu cywilnego.