Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Michał Ruszyński Sędziowie Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski (spr.) Protokolant sekr. sąd. Danuta Chorabik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 grudnia 2019 r. sprawy ze skargi H.O. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...], II. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz H.O. kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Postanowieniem nr [...] z [...] sierpnia 2019 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w [...] (określany dalej jako PINB) - działając na podstawie art. 61a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm. - określanej dalej jako k.p.a.) - po rozpatrzeniu wniosku H.O. z [...] czerwca 2019 r. o wszczęcie postępowania w sprawie "bezprawnej rozbudowy składowiska odpadów" na działce nr [...] w m. [...], odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego na wyżej wymieniony wniosek z powodu braku legitymacji procesowej wnioskodawcy.
W uzasadnieniu powiatowy organ nadzoru budowalnego podał, iż pismem z [...] czerwca 2019 r., które wpłynęło w dniu 6 sierpnia 2019 r., H.O. zażądał wszczęcia postępowania w sprawie "bezprawnej rozbudowy składowiska odpadów" na działce nr [...] w m. [...]. Wystąpienie to zostało dodatkowo opatrzone podpisami bliżej nieustalonych osób. Odręcznie złożone podpisy są bowiem mało czytelne, zaś korespondencja nie zawiera wykazu wnioskodawców. W ocenie wnioskodawcy firma S. nie posiadała pozwolenia zezwalającego na budowę, tj. podwyższenie rzędnej składowiska, zmianę parametrów technicznych kwater oraz oceny oddziaływania na środowisko. Wprowadzona zmiana - zdaniem wnioskodawcy - stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców.
PINB podał, że pod względem merytorycznym powyższe pismo stanowi powielenie zarzutów formułowanych we wcześniejszych wnioskach, składanych przez różnego rodzaju podmioty, osoby fizyczne oraz organ samorządu terytorialnego, tj. Burmistrza [...]. Ustosunkowując się do powyższego wniosku PINB wyjaśnił, że budowę wysypiska w miejscowości [...] poprzedzono pozwoleniem na budowę nr [...] z dnia [...] lutego 2002 r. udzielonym przez Starostę [...]. Następnie zostało ono oddane do użytkowania na podstawie ostatecznej decyzji Starosty Powiatu z dnia [...] stycznia 2003 r. Tym samym właściciel został uprawniony do użytkowania obiektu. Z treści wniosku wynika, iż zmianie uległa założona rzędna wysokości składowania odpadów. Organ powiatowy ustalił na podstawie archiwalnej dokumentacji, dotyczącej powyższej inwestycji, parametr ten określony został w "pozwoleniu zintegrowanym" oraz we wcześniejszej decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2006 r. PINB wyjaśnił ponadto, iż przywołane wyżej decyzje wydawane były na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Natomiast właściwość organów nadzoru budowlanego określa art. 83 ustawy 2 dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1186 ze zm. - powoływanej dalej jako u.p.b.).
W dalszej części uzasadnienia PINB - odwołując się do u.p.b. - wyjaśnił pojęcia obiektu budowlanego i budowli (do tej grupy zalicza się m.in. składowiska odpadów). Następnie organ wskazał na różnice pomiędzy pojęciem "składowisko odpadów" jako obiektu budowlanego w rozumieniu u.p.b. a "składowanymi odpadami" jako gromadzonymi w obrębie składowiska substancjami i przedmiotami. Składowisko odpadów to elementy budowlane (techniczne) tworzące obiekt, którego docelową funkcją użytkową (po oddaniu do użytkowania) jest składowanie (gromadzenie) substancji odpadowych. Natomiast same materiały odpadowe ("śmieci") nie tworzą obiektu budowlanego. Tak więc parametry takie, jak rzędna składowania (wysokość) tychże odpadów nie są tożsame z parametrami technicznymi obiektu budowlanego, jakim jest składowisko odpadów. PINB podał, iż powyższe zapisy znajdują również odzwierciedlenie w definicji "składowiska odpadów" zamieszczonej w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 701 ze zm. - określanej dalej jako u.o.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 25 u.o. przez składowisko odpadów należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów. Zatem u.o. (analogicznie do przepisów u.p.b.) rozgranicza "składowisko odpadów'' jako obiekt budowlany od składowanych materiałów odpadowych. Jak wynika z art 129 ust. 4 pkt 6 u.o. docelową rzędna (maksymalną wysokość składowania) i pojemność składowiska odpadów zawiera "instrukcja prowadzenia składowiska odpadów". Wszelkie zmiany w tym zakresie wymagają opracowania nowej instrukcji i jej zatwierdzenia na podstawie tej właśnie ustawy. Jej przepisy regulują także kompetencje poszczególnych organów, jak również określają procedurę w razie stwierdzenia "zmian obserwowanych parametrów: wskazujących na możliwość wystąpienia lub powstanie zagrożeń dla środowiska" (art. 139 u.o.). Przy czym u.o. nie daje organom nadzoru budowlanego jakichkolwiek uprawnień do podejmowania działań w sprawach zmiany parametrów gromadzonych materiałów odpadowych.