Gmina może wprowadzić na podstawie art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1998 r. nr 64 poz. 414 ze zm./ generalne zwolnienie od opłat za usługi opiekuńcze z pomocy społecznej według ustalonego przez siebie kryterium dochodowego.
Uchwałą z 20 marca 1998 r. Rada Miejska w D. dokonała zmiany uchwały z 28 lutego 1997 r. w sprawie ustalenia zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat i trybu pobierania tych opłat.
Wskazaniem nadzorczym z 16 kwietnia 1998 r. wydanym przez wojewodę C. stwierdzono, że powyższa uchwała narusza przepis art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. W uzasadnieniu podano, że w załączniku nr 1 do kwestionowanej uchwały, ustalającym tabelę stawek odpłatności za usługi opiekuńcze, rada zrównała pozycję osób samotnie gospodarujących z pozycją osób pozostających w gospodarstwach wieloosobowych, przez zwolnienie z opłat wszystkich osób, których dochód nie przekracza kwoty 333 zł, niezależnie od liczby i wieku członków rodziny. Organ nadzoru uznał, że przepis art. 34 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, z którego wynika kompetencja organu gminy do ustalenia jaka część wydatków podlega zwrotowi, nie daje gminie możliwości dowolnego ustalania kryterium dochodowego osób i rodzin - innego niż określony w art. 4 ust. 1 tejże ustawy. W związku z tym organ nadzoru, działając na podstawie art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /t.j. Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./ wskazał na potrzebę korekty przyjętych przez radę zasad odpłatności.
Rada Miejska w D. w skardze do Sądu Administracyjnego domagała się stwierdzenia, iż wskazanie nadzorcze narusza prawo.
W skardze podniesiono, iż organ gminy uprawniony był do "podwyższenia" kryterium dochodowego, bowiem z treści art. 34 ust. 3 i 5 o pomocy społecznej wynika jedynie niemożność obciążenia strony odpłatnością za usługi opiekuńcze w przypadku nieosiągania dochodów, o których mowa w art. 4 ust. 1 tejże ustawy.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga jest uzasadniona.
W pierwszym rzędzie rozważenia wymagała kwestia, czy zaskarżony akt stanowi rozstrzygnięcie nadzorcze w rozumieniu art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /t.j. Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./.
Organ nadzoru powołał przepis art. 91 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, który to przepis stanowi o wydaniu aktu wskazującego, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa, w przypadku nieistotnego jego naruszenia. Jednak treść samego aktu, w którym wskazano, iż uchwała Rady Miejskiej w D. z 20 marca 1998 r. o zmianie uchwały w sprawie ustalenia zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz szczegółowe zasady częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat i trybu pobierania tych opłat, narusza przepis art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, pozostaje w sprzeczności ze stanowiskiem organu nadzoru. Naruszenie prawa materialnego nie może być w żadnym wypadku uznane za nieistotne naruszenie prawa.
W konsekwencji, przyjąć należało, iż zaskarżony akt stanowi rozstrzygnięcie nadzorcze, które podlega zaskarżeniu do Sądu Administracyjnego.
Sąd Administracyjny podzielił także pozostałe zarzuty skarżącej. W myśl art. 91 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym, do postępowania przed organem nadzoru stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Według art. 61 par. 4 Kpa o wszczęciu postępowania należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. Wymóg ten dotyczy więc nie tylko postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały.