Sprawa ze skargi na decyzję Wojewody Ś. w przedmiocie pozwolenia na wykonanie robót budowlanych i ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości
Tezy

1. Ingerencja w konstytucyjnie chronione prawo własności możliwa jest tylko w sytuacji określonej w art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami /t.j. Dz.U. 2000 nr 46 poz. 543/. Natomiast ust. 3 tego przepisu nakazuje, aby udzielone zezwolenie było poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac.

2. Konstrukcja prawna ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości wskazuje, że jest to jedna z form wywłaszczenia zdefiniowanego w art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a w związku z tym ograniczenie to może być dokonane jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez ograniczenie praw do nieruchomości /art. 112 ust. 3 cyt. ustawy/.

3. W sytuacji, gdy inwestor realizując cel publiczny na nieruchomościach nie stanowiących jego własności nie uzyska zgody właścicieli /użytkowników wieczystych/ poszczególnych działek na wykonanie prac, o których mowa w art. 124 ust. 1 cyt. ustawy, może zgodnie z art. 124 ust. 2 tej ustawy wystąpić o wydanie zezwolenia na ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

Decyzja starosty wydana w tym trybie wykazuje prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./.

4. Decyzja starosty udzielająca zezwolenia na przeprowadzenie na nieruchomości prac określonych w art. 124 ust. 1 o gospodarce nieruchomościami musi poprzedzać rozstrzygnięcie w przedmiocie pozwolenia na budowę inwestycji, a decyzja wydana w oparciu o art. 124 ust. 1 cyt. ustawy jest dowodem posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, którym to prawem zobligowany jest wykazać się składający wniosek o pozwolenie na budowę.

5. Rozstrzygnięcie wydawane na podstawie art. 47 ust. 2 prawa budowlanego przez właściwy organ architektoniczno-budowlany nie ma związku z wywłaszczeniem zdefiniowanym w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami.

6. Odrębność uregulowań prawnych zawartych w art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami i art. 47 ust. 2 Prawa budowlanego jest bezsporne, począwszy od właściwości organów, poprzez trwałość ingerencji w prawo własności, przesłanki zastosowania poszczególnych przepisów i ich konsekwencje. Cechą wspólną jest tylko przesłanka braku zgody właściciela i negatywny wynik rokowań.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Józefa W. na decyzję Wojewody Ś. z dnia 29 czerwca 2000 r. (...) w przedmiocie pozwolenia na wykonanie robót budowlanych i ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości - uchyla zaskarżoną decyzję, (...).

Uzasadnienie strona 1/3

Starosta Powiatu T. decyzją z dnia 11 kwietnia 2000 r. ograniczył sposób korzystania z nieruchomości nr 289/23 położonej w B. przy ul. D. i udzielił zezwolenia na przeprowadzenie przez nią kanalizacji zgodnie z decyzją Wójta Gminy B. z dnia 7 maja 1997 r. ustalającą warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.

U podstaw materialnoprawnych rozstrzygnięcia organ przywołał art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, w uzasadnieniu wskazał, iż o jego wydanie wystąpił Zarząd Gminy albowiem właściciele działki w trakcie realizacji inwestycji wycofali swą uprzednią zgodę na jej przebieg przez ich nieruchomość. Podniesiono, iż tę okoliczność potwierdziły oględziny, w toku których ustalono również, że Maria i Józef W. /właściciele nieruchomości objętej decyzją/ pozostają w konflikcie z mieszkańcami działki 289/23", do której miała być doprowadzona kanalizacja.

W odwołaniu Maria i Józef małżonkowie W. opisali szczegółowo przyczyny konfliktu sąsiedzkiego i wyraźnie zaakcentowali, iż uzależniają zgodę na realizację inwestycji od zniesienia służebności przejazdu przez ich działkę i zamieszczeniu o tym informacji w lokalnej prasie.

Wojewoda Ś. decyzją z dnia 29 czerwca 2000 r. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.

Organ odwoławczy powołał się przy tym na przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./, a to art. 5, art. 28, art. 32, art. 34 i art. 47 tej ustawy, a w motywach wskazał, iż Jadwiga i Józef W. w dniu 29 października 1996 r. wyrazili zgodę na przeprowadzenie kanalizacji przez działkę nr 289/23, co było podstawą do wydania przez właściwy organ pozwolenia na budowę kanalizacji grawitacyjno-podciśnieniowo-ciśnieniowej i przepompowni, wobec czego odwołanie "od decyzji I instancji o przeprowadzeniu kanalizacji... nie może być uwzględnione".

Wskazać przy tym należy, że Jadwiga W., na której oświadczenie powołał się organ była matką Józefa W., który po jej śmierci w całości odziedziczył spadek.

W skardze Józef W. podał, iż ani jego żona, ani też matka, która nie żyje "24 lata" nie wyrażały zgody na przeprowadzenie kanalizacji, w związku z czym uznał, iż oświadczenia zostały sfałszowane.

W odpowiedzi na skargę organ, którego działanie zaskarżono wniósł o jej oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany stanowiska.

Z tym polemizował skarżący w pismach procesowych z dnia 28 lutego 2001 r. i 24 czerwca 2002 r., przy czym w tym ostatnim piśmie podkreślił, iż zaskarżona decyzja ingeruje w jego prawo własności.

Na rozprawie skarżący podtrzymał skargę, a pełnomocnik zainteresowanej Gminy wyjaśnił, iż zaskarżona decyzja nie została zrealizowana, a tym samym inwestycja gminna nie może być dokończona.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga musiała zostać uwzględniona, albowiem zaskarżona decyzja zapadła z naruszeniem prawa, a uchybienie to miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Przedmiotem postępowania administracyjnego, zakończonego zaskarżonym rozstrzygnięciem było, wobec sprzeciwu skarżącego, decyzyjne ograniczenie sposobu korzystania z jego nieruchomości poprzez udzielenie zezwolenia na przeprowadzenie na tej nieruchomości kanalizacji.

Strona 1/3