Sprawa ze skargi Redakcji pisma "Rodzice w Szkole" na odmowę udzielenia informacji przez Prezydenta Miasta K. w piśmie w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektorów samorządowych placówek oświatowych z pominięciem procedury konkursowej
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny 23 listopada 2001 r. sprawy ze skargi Redakcji pisma "Rodzice w Szkole" na odmowę udzielenia informacji przez Prezydenta Miasta K. w piśmie z dnia 9 sierpnia 2001 r., (...) w przedmiocie powierzenia pełnienia obowiązków dyrektorów samorządowych placówek oświatowych z pominięciem procedury konkursowej - oddala skargę.

Uzasadnienie strona 1/3

W podaniu z dnia 5 czerwca 2001 r. Redaktor Naczelny pisma "Rodzice w Szkole" zwrócił się do Prezydenta Miasta K. o podanie pełnej listy nauczycieli, którym organ prowadzący powierzył pełnienie obowiązków dyrektorów samorządowych szkół i placówek oświatowych z pominięciem procedury konkursowej, a nadto o wyjaśnienie, jakie ważne przesłanki zadecydowały w tych przypadkach o odstąpieniu od postępowania konkursowego. Jako podstawę prawną żądania przytoczył przepisy art. 4 w związku z art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe /Dz.U. nr 5 poz. 24 ze zm./. Wobec braku odpowiedzi ponowił prośbę w podaniu z dnia 31 lipca 2001 r.

Pismem z dnia 9 sierpnia 2001 r. odmówiono udzielenia informacji dotyczącej listy nauczycieli, którym powierzono obowiązki dyrektora placówki oświatowej z pominięciem procedury konkursowej, powołując się na przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych /Dz.U. nr 133 poz. 883/. Zdaniem organu informacje dotyczące nazwisk osób podlegają ochronie zastrzeżonej w tym akcie prawnym. Natomiast podano Redaktorowi Naczelnemu wymienionego pisma informacje obejmujące dane ilościowe, ze wskazaniem placówek, w zakresie przeprowadzonych konkursów na opisane stanowiska i ich wyniki. W konkluzji wyrażono pogląd, że powierzenie owych stanowisk nie pomijało procedury konkursowej, a było zgodne z przepisem art. 36a ustawy o systemie oświaty.

Redakcja "Rodziców w Szkole" powyższą odmowę udzielenia informacji zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, opierając się o przepisy art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ w związku z art. 4 ust. 4 Prawa prasowego. W uzasadnieniu skargi poddano w wątpliwość trafność przekonania organu, jakoby zakres żądanych informacji podlegał ochronie wspomnianej ustawy o ochronie danych osobowych, zwłaszcza gdy nie sprecyzowano konkretnych przepisów, z jakich pogląd ten został wywiedziony. Skarżąca naprowadziła bowiem, iż dyrektorzy publicznych placówek oświatowych są funkcjonariuszami publicznymi i "nie podlegają utajnieniu na mocy obowiązujących w RP ustaw". Zdaniem skarżącej postawa Prezydenta Miasta K. uniemożliwia redakcji realizację prawa obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.

Odpowiadając na skargę Prezydent Miasta K. wniósł przede wszystkim o jej odrzucenie, twierdząc, iż zaskarżona odmowa nie jest aktem opisanym w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. W dalszej kolejności zarzucił niewyczerpanie trybu z art. 34 ust. 3 tej ustawy. Ostatecznie domagał się jej oddalenia, podtrzymując dotychczasowe wywody i zwalczając pogląd, jakoby nauczyciele byli funkcjonariuszami publicznymi. Z tej przyczyny nie są oni wyłączeni spod ochrony przewidzianej przepisami art. 1 w związku z art. 6 i art. 7 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zarzuty skargi okazały się nietrafne, co przy braku zarzutów branych pod rozwagę z urzędu, nie pozwalało na uwzględnienie skargi. Na wstępie wszak konieczne jest odparcie zarzutów podniesionych przez przeciwnika skargi, gdyż ich zasadność tamowałaby merytoryczne rozpoznanie skargi. Otóż podstawę skargi na odmowę udzielenia informacji w trybie art. 4 ust. 1 i 5 Prawa prasowego, stanowi przepis art. 4 ust. 4 tej ustawy. Regulacja w nim zawarta jest regulacją szczególną, odsyłającą do przepisów o zaskarżaniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzji administracyjnych. Charakter prawny odmowy udzielenia informacji, jak też sposób jej zaskarżenia, przemawiają za stanowiskiem, wedle którego nie mieści się ona wśród aktów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, a podlega regulacji zawartej w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Przewiduje on orzekanie wymienionego Sądu w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych dopuszczają sądową kontrolę. W konsekwencji tego przepis art. 4 ust. 4 Prawa prasowego stanowi lex specialis w stosunku do przepisu m.in. art. 34 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. W tym zakresie norma art. 4 ust. 4 Prawa prasowego jest uregulowaniem szczególnym i samodzielnym, zatem wyłączającym stosowanie trybu przewidzianego w tym ostatnim przepisie. Przeto przed zaskarżeniem odmowy udzielenia informacji nie jest wymagane wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W tej materii można dostrzec podobieństwo normy art. 4 ust. 4 Prawa prasowego z regulacją objętą normą art. 24 ust. 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U. 1999 nr 15 poz. 139 ze zm./, przewidującą zaskarżenie do sądu administracyjnego uchwały o odrzuceniu zarzutu do projektu planu zagospodarowania przestrzennego terenu. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwałach składu siedmiu sędziów z dnia 11 października 1999 r. stwierdził, że wniesienie skargi w trybie art. 24 ust. 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym na uchwałę rady gminy o odrzuceniu zarzutu nie jest uzależnione od wezwania rady gminy do usunięcia naruszenia prawa na podstawie art. 34 ust. 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /ONSA 2000 Nr 1 poz. 4 i 5/. Podobnie zresztą jak w odniesieniu do skargi gminy na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody w trybie art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 1996 nr 13 poz. 74 ze zm./, co wynika z treści uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 marca 1998 r. /ONSA 1998 Nr 2 poz. 41/. Konkluzje i rozważania zawarte w motywach przytoczonych uchwał można, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie rozpoznającym niniejszą skargę, przenieść na grunt sprawy obecnie rozpatrywanej. Nie od rzeczy będzie też przywołanie postulatu szybkości postępowania w tych sprawach, wynikającego niejako z ich istoty, która dodatkowo wzmacnia powyższy pogląd. W konsekwencji czego przyszło dojść do przekonania, że wymogi formalne skargi zostały spełnione, co przy jej dopuszczalności, pozwalało na przystąpienie do merytorycznego zbadania zawartych w niej zarzutów.

Strona 1/3