"Mur oporowy" należy do konstrukcji oporowych zaliczanych do budowli - art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./, które nie korzystają ze zwolnienia z uzyskania pozwolenia na budowę przewidzianego w art. 29 tego prawa.
Konsekwencją wykonania muru oporowego bez pozwolenie na budowę jest nakaz jego rozbiórki, przewidziany w art. 48 Prawa budowlanego.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Czesławy M. i Tadeusza M. na decyzję (...) Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 9 lutego 2000 r. (...) z przedmiocie rozbiórki - oddala skargę.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w C. decyzją (...) z dnia 7.12.1999 r. wydaną na podstawie art. 48 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. /Dz.U. nr 89 poz. 414 ze zm./ nakazał państwu Tadeuszowi i Czesławie M. rozbiórkę fundamentu betonowego - według inwestora muru oporowego ogrodzenia - wykonanego od strony południowo-zachodniej parceli nr 80/1 w C., usytuowanego w bliskości granicznego płotu siatkowego.
W uzasadnieniu organ podał, że skarżący wykonał bez pozwolenia i bez zgłoszenia fundament betonowy o rzucie skrzyni i wysokości 150 cm. Strony, to jest inwestor oraz właścicielka sąsiedniej nieruchomości odmiennie interpretują cel wykonanych robót. Według inwestora fundament jest murem oporowym ogrodzenia, a według sąsiadki fundamentem pod śmietnik.
Zdaniem organu fundament rzekomego ogrodzenia nie spełnia warunków określonych w par. 42 rozporządzenia z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /Dz.U. 1995 nr 10 poz. 46/ i to niezależnie od tego, że trudno przyjąć aby fundament o rzucie prostokąta, wewnątrz placu inwestora stanowił element ogrodzenia i dlatego wykonanie tych robót należy potraktować jako samowolę budowlaną i to bez względu jakiej funkcji ma służyć zrealizowana budowla.
W odwołaniu Tadeusz M. zarzucił organom brak wyjaśnienia przeznaczenia zrealizowanej "budowli" i ustalenia czy wymagała ona pozwolenia na budowę czy też zgłoszenia. Podał, że prace "betonowe" wykonał w związku z zamiarem uruchomienia bramy automatycznej i koniecznością zbudowania solidnego fundamentu dla przeciwwagi tej bramy. Przy okazji zbudował ogrodzenie oporowe prostopadłe do ulicy wzdłuż granicy z nieruchomością sąsiednią.
W przyszłości ogrodzenie zostanie zasypane ziemią i będzie jako klomb pełniło rolę ogrodu tarasowego.
W dodatkowym piśmie z dnia 12.01.2000 r. kwestionując uzasadnienie organu I instancji inwestor powołał się na swoje pismo kierowane do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 27 lipca 1999 r. /data wpływu/, w którym wyjaśniał, że zbudował "(...) jedynie ogrodzenie w postaci muru oporowego (...)".
(...) Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego zaskarżoną decyzją z dnia 9.02.2000 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.
Organ odwoławczy stwierdził, że nawet przy przyjęciu stanowiska odwołującego się, że sporny element betonowy nie jest fundamentem, lecz ogrodzeniem w postaci muru oporowego, nakaz rozbiórki znajduje podstawę w art. 48 Prawa budowlanego z 1994 r. Mur oporowy w myśl art. 3 ust. 3 tego prawa stanowi, bowiem budowlę, której wykonanie wymaga pozwolenia na budowę.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego państwo Tadeusz i Czesława M. domagali się uchylenia decyzji obu instancji jako naruszających art. 29 i art. 30 ustawy Prawo budowlane z 1994 r. Podnosili, że międzysąsiedzkie ogrodzenie w postaci muru oporowego nie wymaga ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie podkreślając, że obiekt wykonany przez skarżącego ma kształt prostokąta i bez względu na to czy stanowi fundament czy mur oporowy, jego realizacja wymagała pozwolenia.