Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Kobylecka, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.), Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Sebastian Styczeń, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 września 2011r. sprawy ze skargi Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kielce-Zachód na uchwałę Rady Gminy w Strawczynie z dnia 22 grudnia 1997r. Nr VI/68/97 w przedmiocie udziału mieszkańców gminy w budowie kanalizacji i oczyszczalni ścieków I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. stwierdza, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.
Uchwałą Nr VI/68/97 z dnia 22 grudnia 1997 r. w sprawie udziału mieszkańców gminy w budowie kanalizacji i oczyszczalni ścieków na terenie gminy Strawczyn, Rada Gminy w Strawczynie, na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 44 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce i wywłaszczeniu nieruchomości uchwaliła, że budowa kanalizacji i oczyszczalni ścieków na terenie gminy Strawczyn będzie realizowana przy współudziale mieszkańców gminy, a udział mieszkańców - zwany wkładem mieszkańców w budowę urządzeń polegać będzie na wnoszeniu sum pieniężnych na konto gminy z przeznaczeniem na realizację inwestycji i świadczeniu własnej pracy. Nadto w § 5 wymienionej uchwały ustalono, że minimalny procentowy udział mieszkańców gminy w realizacji inwestycji wynosił będzie: 5 % - w ogólnych kosztach budowy oczyszczalni i 10 % - w ogólnych kosztach budowy kanalizacji.
Skargę na powyższą uchwałę złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach Prokurator Prokuratury Rejonowej w Kielcach i wniósł o stwierdzenie jej nieważności zarzucając rażące naruszenie prawa materialnego - art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 44 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, polegające na wydaniu aktu prawa miejscowego bez podstawy prawnej i nałożeniu opłaty w formie daniny publicznej bez podstawy prawnej.
W uzasadnieniu skargi jej autor wskazał, że ustalone w zaskarżonej uchwale opłaty z tytułu budowy kanalizacji i oczyszczalni miały cechy jednostronnie narzuconej mieszkańcom daniny publicznej. Zostały wprowadzane przy wykorzystaniu władztwa publicznego gminy i były pobierane w związku z samym faktem budowy kanalizacji i oczyszczalni na terenie gminy Strawczyn. Opłaty te nie znajdowały podstawy w przepisach obowiązującego prawa w dacie wydania uchwały, a zwłaszcza w tych, które zostały wskazane jako podstawa prawna.
Wnoszący skargę podał, że zawarta w art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym norma kompetencyjna stwierdza jedynie, iż do zadań rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. Podstawy prawnej do podejmowania uchwał określających odpłatność mieszkańców w związku z budową na terenie gminy kanalizacji i oczyszczalni ścieków, nie zawiera także żaden z przepisów ustawy o gospodarce komunalnej. Prokurator powołał treść art. 4 ust 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej wskazał, że przepis ten nie stanowi generalnego upoważnienia do wprowadzania opłat o charakterze publicznoprawnym, a chodzi w nim o ustalenie wysokości należności, stanowiących "ekwiwalent" za usługę ze strony gminy w postaci umożliwienia korzystania z jej obiektów i urządzeń. Nie można jednak uzależniać przyłączenia do gminnej sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej od wniesienia opłaty. Ustawodawca określił zasady finansowego uczestnictwa właścicieli nieruchomości w budowie urządzeń infrastruktury technicznej, w tym zakładania instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych poprzez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich. Jest to jedyna prawna możliwość obciążenia właściciela nieruchomości z tytułu wybudowania urządzenia infrastruktury technicznej, jeżeli w skutek budowy wzrosła wartość nieruchomości. Tryb obciążania i ustalania opłat adiacenckich regulowały przepisy ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.).