Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Gminy w Piekoszowie w przedmiocie ustalenia opłaty partycypacyjnej w budowie kolektora sanitarnego
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Żak (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Zielińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 października 2011 roku sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego Prokuratury Rejonowej Kielce- Zachód w Kielcach na uchwałę Rady Gminy w Piekoszowie z dnia 26 lutego 2001r. nr II/6/2001 w przedmiocie ustalenia opłaty partycypacyjnej w budowie kolektora sanitarnego I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. stwierdza, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku.

Uzasadnienie strona 1/4

Uchwałą Nr II/6/2001 z dnia 26 lutego 2001r. w sprawie ustalenia opłaty partycypacyjnej Rada Gminy w Piekoszowie, na podstawie art. 18 ust. 1 i art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, ustaliła ryczałtową stawkę partycypacji mieszkańców (w ramach świadczeń ludności) w kosztach budowy głównego kolektora sanitarnego oraz przykanalika (bez przyłączy do budynku) w wysokości 1.500 zł (§ 1). Wysokość ryczałtu (od budynku mieszkalnego) odnosiła się do wszystkich właścicieli nieruchomości, którzy mogli się przyłączyć do sieci sanitarnej (§ 2). Brak zgody na partycypację w kosztach budowy sieci równoznaczny był z niemożnością przyłączenia się do niej (§ 3 ).

Pismem z dnia 26 kwietnia 2010r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Kielce-Zachód, działając na podstawie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, wezwał Radę Gminy w Piekoszowie do usunięcia naruszenia prawa wskazując na niezgodność podjętej uchwały z przepisami, polegającą na nałożeniu na mieszkańców w drodze aktu prawa miejscowego opłat stałych bez podstawy prawnej. W odpowiedzi Przewodniczący Rady Gminy w Piekoszowie wskazał, że przedmiotowa uchwała została zmieniona uchwałą Nr XXXIV/339/2005 z dnia 16 listopada 2005r., która wprowadziła dobrowolność opłaty.

W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skardze na uchwałę z dnia 26 lutego 2001r., Prokurator Prokuratury Rejonowej Kielce-Zachód, domagając się stwierdzenia jej nieważności, zarzucił Radzie Gminy rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 18 ust. 1 i art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, polegające na wydaniu aktu prawa miejscowego bez podstawy prawnej i nałożeniu opłaty w formie daniny publicznej bez podstawy ustawowej.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że określona uchwałą opłata miała charakter obowiązkowy, adresowana była do wszystkich mieszkańców Gminy Piekoszów, którzy zamierzali podłączyć swoje nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Nałożone opłaty miały cechy jednostronnie narzuconej mieszkańcom daniny publicznej. Zostały wprowadzone przy wykorzystaniu władztwa publicznego gminy i były pobierane w związku z samym faktem budowy sieci i przyłączenia nieruchomości do urządzenia komunalnego. W ocenie Prokuratora opłata ta nie ma podstawy w przepisach obowiązującego prawa w dacie jej wydania, a zwłaszcza w tych, które zostały podane jako podstawa prawna uchwały. Zawarta w art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym norma kompetencyjna stwierdza jedynie, że do zadań gminy należy stanowienie w sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady. Z kolei w zakresie art. 40 ust. 1 zezwalającego organom gminy na wydawanie aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy, na podstawie upoważnień ustawowych, nie mieści się wprowadzanie obligatoryjnych obciążeń finansowych mieszkańców.

Autor skargi podniósł również, że podstawy prawnej do podejmowania uchwał określających odpłatność za podłączenie do sieci kanalizacyjnej nie zawiera także żaden z przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1996r. o gospodarce komunalnej. Przepis art. 4 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, zgodnie z którym organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego postanawiają o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowi generalnego upoważnienia do wprowadzania opłat o charakterze publicznoprawnym, a chodzi w nim o ustalenie wysokości należności, stanowiących ekwiwalent za "usługę" ze strony gminy w postaci umożliwienia korzystania z jej obiektów i urządzeń. Pojawienie się przymusu czyni ją daniną publiczną, narzuconą jednostronnie wraz z ową usługą. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków stanowi w art. 15 ust. 2, że osoba ubiegająca się o przyłączenie do sieci zapewnia realizację przyłączenia do tych sieci na własny koszt. Przepis art. 19 ust. 2 pkt 4 tej ustawy upoważnia radę gminy do określenia w regulaminie warunków przyłączenia do sieci. Nie daje jednakże radzie gminy podstawy do wprowadzenia obowiązku odpłatności za przyłączenie poszczególnych nieruchomości do gminnej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Nie można zatem uzależniać przyłączenia do tych sieci od wniesienia stosownej opłaty.

Strona 1/4