W orzecznictwie sądowym drogi publiczne traktowane są jako rzeczy wyłączone z powszechnego obrotu, skoro jak już podniesiono wyżej, własność tych dróg może być przenoszona tylko pomiędzy podmiotami publicznoprawnymi. W uchwale z dnia 13 października 2006r., sygn. akt. III CZP 72/06 (OSNC 2007/6/85) Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, iż drogi publiczne, są wyłączone z obrotu prawnego. Mogą wprawdzie być przedmiotem prawa własności, ale zastrzeżonego tylko dla podmiotów własności publicznej. Państwo lub gmina jest co prawda właścicielem takiej rzeczy, lecz prawem tym nie może rozporządzać na rzecz innych podmiotów. Rzecz wyłączona z obrotu nie może być więc przedmiotem przeniesienia własności ani ustanowienia użytkowania wieczystego, nie może zatem, w odniesieniu do takiej rzeczy, powstać roszczenie o ustanowienie tego prawa na rzecz osoby niebędącej podmiotem publicznym. W konsekwencji taka rzecz nie może być również przedmiotem posiadania, skoro mogłoby ono prowadzić do nabycia własności w drodze zasiedzenia przez osobę, która nie może być jej właścicielem. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o drogach publicznych drogi takie mogą stanowić własność tylko właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy i zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy mogą być oddawane jedynie w najem, dzierżawę albo użyczenie. Działka gruntu będąca drogą publiczną nie może zatem stać się własnością żadnego innego podmiotu, niż podmiot prawa publicznego wymieniony w art. 2 ust. 2 ustawy o drogach publicznych, nie może być też oddana w wieczyste użytkowanie.
Nieruchomość będąca przedmiotem postępowania o zwrot znajduje się w całości w pasie drogowym ulicy Z., leżącej w ciągu drogi krajowej nr 73. Stosownie do art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych pas drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. Natomiast zgodnie z pkt 2 tego przepisu droga to budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. W rozumieniu pkt 6 cyt. artykułu, chodnik to część drogi przeznaczona do ruchu pieszych.
Ostateczna decyzja administracyjna w przedmiocie zwrotu nieruchomości ma skutek konstytutywny - wywołuje skutek rzeczowy w postaci przejścia prawa własności na poprzedniego właściciela i stanowi podstawę wpisu w księdze wieczystej (por. wyrok NSA z dnia 6 lutego 2003r. I SA 2061/01, Lex nr 137817).
Z przedstawionych wyżej rozważań wynika, że zadośćuczynienie roszczeniu byłego właściciela o zwrot nieruchomości wywłaszczonej, a zajętej obecnie pod drogę publiczną, na podstawie art. 136 ust. 3 u.g.n., prowadziłoby do skutku sprzecznego z prawem, polegającego na nabyciu przez osobę fizyczną nieruchomości stanowiącej część drogi publicznej. Zasadne jest zatem dokonanie wykładni systemowej art. 136 ust. 3 u.g.n., uwzględniającej ograniczenie obrotu nieruchomościami zajętymi pod drogi publiczne, która wynika z art. 2a ustawy o drogach publicznych. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lutego 2009r. sygn. akt I OSK 361/08 zaprezentował pogląd, który Sąd rozpoznający niniejszą sprawę w całości podziela, iż "wykładnia systemowa art. 136 ust. 3 u.g.n. uwzględniająca ograniczenie obrotu nieruchomościami zajętymi pod drogi publiczne, która wynika z art. 2a ustawy o drogach publicznych, prowadzi do wniosku, że niedopuszczalne jest orzeczenie o zwrocie nieruchomości wywłaszczonej, która w czasie orzekania o zwrocie jest częścią drogi publicznej w rozumieniu przepisów o drogach publicznych".
W świetle powyższego jednoznaczne ustalenie przez organy orzekające w niniejszej sprawie, iż w dacie wydawania decyzji w przedmiocie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości stanowi ona część urządzonej drogi publicznej winno skutkować wydaniem decyzji o odmowie jej zwrotu na rzecz byłego właściciela. Uwzględnienie bowiem w takiej sytuacji wniosku byłego właściciela naruszałoby zakaz nabywania nieruchomości drogowych przez inne podmioty niż publicznoprawne. Bez znaczenia pozostaje więc kwestia usytuowania na działce objętej wnioskiem o zwrot urządzeń związanych z obsługą pasa drogowego.
Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy organ odwoławczy przeprowadzi postępowanie administracyjne mając na uwadze przedstawione wyżej wywody i eliminując dotychczas popełnione uchybienia.
Wymienione wyżej naruszenia prawa materialnego, jako że miały wpływ na wynik sprawy, spowodowały konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji, o czym Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" p.p.s.a. w zw. z art. 2 u.g.n. i art. 2a ustawy o drogach publicznych. Orzeczenie zawarte w pkt II wyroku oparto o przepis art. 152 p.p.s.a.