Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Szkodzińska Sędziowie: WSA Mirosław Bator WSA Agnieszka Nawara-Dubiel (spr.) Protokolant: Anna Balicka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 listopada 2013 r. sprawy ze skargi Z.J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 19 czerwca 2013 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji; II. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonywane.
Postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2013 r., nr [...] nakładające na Z.J. grzywnę w celu przymuszenia w wysokości 500,00 zł z powodu uchylania się przez zobowiązaną od wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym z dnia 21 stycznia 2013 r., nr [...] oraz w decyzji Wojewody z dnia 23 listopada 2012 r., znak: [;...] w zakresie wykonania obowiązku polegającego na udostępnieniu nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] o pow. 0,14 ha, położonej w obr. W. jedn. ewid. K. , objętej księgą wieczystą nr [...] działki nr [...] o pow. 0,66 ha, położonej w obr. W. , jedn. ewid. K. , objętej księgą wieczystą nr [...] oraz działki nr [...] o pow. 0,20 ha, położonej w obrębie W. jedn. ewid. K. objętej księgą wieczystą nr [...] stanowiącej własność Z.J. w celu założenia i przeprowadzenia przez w/w działki urządzeń kanalizacji sanitarnej w ramach projektu pn. "Zapewnienie prawidłowej gospodarki ściekowej na terenie aglomeracji [...] Organ pierwszej instancji nałożył na stronę również opłatę egzekucyjną w wysokości 50,00 zł z wezwaniem do ich uiszczenia w terminie 14 dni od dnia, w którym przedmiotowe postanowienie stanie się ostateczne. Ponadto organ pierwszej instancji wezwał Z.J. do wykonania w w/w terminie obowiązku określonego w tytule wykonawczym z dnia 21 stycznia 2013 r., nr [...] pod rygorem nałożenia kolejnej grzywny w celu przymuszenia w tej samej lub wyższej kwocie lub zastosowania przymusu bezpośredniego.
W uzasadnieniu postanowienia organ egzekucyjny I instancji opisał przebieg postępowania w sprawie budowy kanalizacji w K. , a także przebieg postępowania egzekucyjnego i wskazał, że do dnia wydania postanowienia organ egzekucyjny nie został poinformowany o udostępnieniu przedmiotowej nieruchomości celem realizacji inwestycji.
W dalszej części uzasadnienia stwierdzono, że organ egzekucyjny stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie, które prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku, a spośród kilku takich środków - środki najmniej uciążliwe dla zobowiązanego. Kierując się zasadą stopniowania przymusu od środków najmniej dotkliwych zasadne jest nałożenie grzywny w celu przymuszenia. Zgodnie z art. 119 z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 z późn. zm.) - dalej "u.p.e.a." - grzywnę w celu przymuszenia nakłada się, gdy egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego m. in. obowiązku wykonania czynności, a także wówczas, gdy nie jest celowe zastosowanie innego środka egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym. W myśl art. 121 § 1 i 2 u.p.e.a. grzywna w celu przymuszenia może być nakładana kilkakrotnie w tej samej lub wyższej kwocie. Każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10.000 zł, natomiast grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50.000 zł.
Wysokość nałożonej grzywny została dostosowana do jej celu. Grzywna w celu przymuszenia jest środkiem egzekucyjnym, mającym na celu zmuszenie do wykonania obowiązku, a nie sankcją karną. Wobec tego, jeżeli obowiązek zostanie wykonany, to nieuiszczona lub nieściągnięta grzywna podlega umorzeniu zgodnie z art. 125 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Fakt, iż grzywna w celu przymuszenia nie jest sankcją karną, lecz środkiem dyscyplinującym powoduje, że sytuacja majątkowa zobowiązanego i możliwość jej zapłacenia mają znaczenie jedynie o tyle, o ile pozwalają ocenić skuteczność tego środka egzekucyjnego. Należy wręcz stwierdzić, że grzywna ta powinna być nakładana w takiej wysokości, aby zastosowany środek z jednej strony zapewnił efektywność egzekucji, a z drugiej był jak najmniej uciążliwy dla zobowiązanego.