Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Irla (spr.) Sędziowie : Sędzia WSA Jacek Bursa Sędzia WSA Agnieszka Nawara-Dubiel Protokolant : Teresa Jamróz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 maja 2013 r. sprawy ze skargi H.G. i J.G. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 10 sierpnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie uregulowania stosunków wodnych na gruncie I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu I instancji; II. przyznaje od Skarbu Państwa- Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz radcy prawnego K.B. kwotę 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) - w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za udzieloną skarżącym z urzędu pomoc prawną.
Postanowieniem z dnia [...] lipca 2010 r. Wójt Gminy L. , na podstawie art. 123 kpa, po rozpatrzeniu wniosku przesłanego przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. (pismo znak: [...] ) z dnia 18 listopada 2009 r. -umorzył postępowanie w sprawie uregulowania stosunków wodnych na gruncie. Po przeprowadzeniu postępowania organ uznał, że wykonane przez W.B. oraz S.B. prace ziemne (usypanie nasypu) nie wpłynęły na stosunki wodne na gruncie.
Zażalenie na ww. postanowienie wnieśli H. i J.G. . Podnieśli, że domagali się interwencji organu nie w związku ze zmianą wody na gruncie, a zniekształceniem terenu poprzez wykonanie nasypu ziemi, usunięciem granicznika i zasypaniem granicy.
Postanowieniem z dnia [...] września 2010 r. znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. , na podstawie art. 29 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne-(tj. Dz. U. 2005 r. Nr 239, póz. 2019 ze zm.) oraz art. 138 § 2 w zw. z art. 144 kpa, uchyliło zaskarżone postanowienie w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Wskazano, że umorzenie postępowania z uwagi na jego bezprzedmiotowość, zgodnie z art. 105 kpa, następuje w drodze decyzji, nie zaś postanowienia. Nadto podkreślono, że w przypadku ustalenia przez organ, iż nie zachodzą przesłanki z art. 29 ust. l ustawy prawo wodne, organ I instancji winien wydać decyzję o odmowie przywrócenia poprzedniego stanu wody na gruncie lub zbudowania urządzeń zapobiegających szkodom. Organ odwoławczy zarzucił również orzeczeniu pierwszoinstancyjnemu, iż nie wynika z niego, czy postępowanie toczy się z urzędu, czy też na wniosek - a jeżeli tak, to kto wniosek ten złożył. W aktach sprawy brak jest pisma Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. na które powołano się w postanowieniu, co uniemożliwia dokonanie ustalenia problemu, którego w istocie wniosek ten dotyczył. Nie jest więc jasne z jakiego powodu wszczęto postępowanie dotyczące zmiany stosunków wodnych na gruncie.
Opisane postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 13.09.2010 r. zostało uchylone wyrokiem Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Krakowie z dnia 7.03.2011 r. (sygn. akt II SA/Kr 1369/10).
Po ponownym przeprowadzeniu postępowania Samorządowego Kolegium Odwoławcze w K. zaskarżonym obecnie postanowieniem z dnia 10.08.2012 r. utrzymało w mocy postanowienie Wójta Gminy L. z dnia 14.07.2010 r. orzekające o umorzeniu postępowania w sprawie uregulowania stosunków wodnych.
W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ odwoławczy, powołując się na poglądy przedstawione w wydanym w sprawie wyroku sądu administracyjnego - wskazał, że forma zaskarżonego rozstrzygnięcia nie może mieć zasadniczego znaczenia dla podjęcia kwestionowanego skargą orzeczenia kasacyjnego, gdyż postanowienie organu I instancji spełnia konstytutywne elementy decyzji administracyjnej, a samo nazwanie rozstrzygnięcia "postanowieniem" nie może samo z siebie przesądzać o konieczności jego uchylenia. Nie jest również zasadny pogląd wyrażony przez organ odwoławczy w uchylonym przez sąd postanowieniu , że w rozpatrywanej sprawie winna być wydana decyzja odmowna. Stanowisko to jest bowiem prawidłowe tylko w sytuacji, gdy wnioskodawca sformułuje we wniosku odpowiednie żądanie. Dopiero w takiej sytuacji stwierdzenie braku przesłanek do uwzględnienia wniosku, nie może skutkować umorzeniem postępowania, a wydaniem decyzji rozstrzygającej sprawę, co do istoty. W sprawie zainicjowanej pismem Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 18.11.2009 r. żadna ze stron postępowania nie sformułowania żadnych żądań związanych z naruszeniem stosunków wodnych. Dlatego też wydanie decyzji o odmowie przywrócenia poprzedniego stanu wody na gruncie lub zbudowania urządzeń zapobiegających szkodom byłoby nieprawidłowe. Jeżeli organ właściwy w sprawie naruszenia stosunków wodnych, prowadząc postępowanie z urzędu, stwierdzi, że nie nastąpiła zmiana stosunków wodnych na gruncie winien właśnie umorzyć postępowanie.