Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Irla Sędziowie : WSA Jacek Bursa WSA Wojciech Jakimowicz (spr.) Protokolant : Ewelina Knapczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2012 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Bochni na uchwałę Zarządu Gminy w Łapanowie z dnia 03 marca 1998 r. nr 121/98 w przedmiocie ustalenia odpłatności za podłączenie nieruchomości do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę; stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały
W dniu 3 marca 1998 r. Zarząd Gminy w Łapanowie podjął uchwałę Nr 121/98 w sprawie ustalenia odpłatności za podłączenie nieruchomości do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Jako podstawę prawną przedmiotowej uchwały podano art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym.
Prokurator Rejonowy w Bochni pismem z dnia 9 sierpnia 2011 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na wyżej opisaną uchwałę Zarządu Gminy w Łapanowie z dnia 3 marca 1998 r., Nr 121/98 w sprawie ustalenia odpłatności za podłączenie nieruchomości do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Prokurator zarzucił zakwestionowanej uchwale naruszenie art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez uznanie, że przepis ten stanowi podstawę prawną nałożenia na mieszkańców w drodze uchwały obowiązku ponoszenia opłat za podłączenie nieruchomości do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który to przepis nie może stanowić podstawy prawnej do nałożenia w drodze uchwały rady gminy obowiązku ponoszenia opłaty za podłączenie nieruchomości do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
W ocenie strony skarżącej zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego, gdyż nosi znamiona aktu prawa miejscowego, tzn. posiada cechę ogólności - generalności, abstrakcyjności, określa adresata - poprzez wskazanie jego cech nie wymieniając go z nazwy, dyspozycja określa postępowanie adresata i ma zastosowanie do wielu powtarzalnych okoliczności, stanowi podstawę do obliczenia i ustalenia wysokości opłaty za każdorazowe podłączenie się do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
W dalszej części skargi wskazano, że w polskim systemie prawnym żaden przepis nie daje gminie uprawnień do ogólnego wprowadzania opłat w drodze regulacji prawnych powszechnie obowiązujących. Przepisem takim nie jest powołany w podstawie kwestionowanej uchwały art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gdyż jest to regulacja prawa ustrojowego, określa w sposób ogólny zadania publiczne, których wykonanie należy do wójta.
Nadto wskazano, iż w dacie podjęcia spornej uchwały nie było przepisów rangi ustawowej, które upoważniałyby gminę do nałożenia na mieszkańców kosztów związanych z przyłączeniem do urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Fakt, iż przesłanką korzystania z urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę jest wniesienie opłaty przyłączeniowej powoduje, że opłata ta ma charakter obowiązkowy i stanowi niejako daninę publicznoprawną. Pomimo, iż opłata ta nie ma charakteru obowiązkowego w sensie prawnym, gdyż nie jest przymusowa, jednak jest wymuszona obowiązującymi standardami życiowymi i dlatego nie można uznać jej za dobrowolną.
Prokurator podniósł, iż jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, a w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez upoważnienia ustawowego, a z art. 84 Konstytucji RP wynika, że obywatel jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych przewidzianych wyłącznie ustawą.