Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Krystyna Daniel (spr.) Sędziowie: WSA Aldona Gąsecka-Duda WSA Małgorzata Łoboz Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Solarz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 października 2016 r. sprawy ze skargi Wojewody Małopolskiego na uchwałę Nr XII/90/2015 Rady Miasta Jordanowa z dnia 26 października 2015 r. w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Jordanowa stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w zakresie § 17 ust. 5 i 6 załącznika nr 1.
Wojewoda Małopolski złożył skargę na uchwałę Rady Miasta Jordanowa NR Xll/90/2015 z dnia 26 października 2015 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Jordanowa, wnosząc o stwierdzenie jej nieważności w zakresie § 5 pkt. 6 i § 17 ust. 5 i ust. 6 - załącznika Nr 1 do ww. uchwały.
W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 26 października 2015 roku Rada Miasta Jordanowa podjęła uchwałę NR Xll/90/2015 w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Jordanowa. Zdaniem skarżącego uchwała zawiera istotne wady tj. została wydana z przekroczeniem ustawowych kompetencji w ten sposób, że narusza:
* art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 1996 r. Nr 132 póz. 622 z późn. zm.) przez przerzucenie na wytwórców odpadów części obowiązków związanych z ich odbiorem oraz zobligowanie ich do ponoszenia dodatkowych kosztów, związanych z dostarczaniem odpadów ulegających biodegradacji do punktów ich odbioru lub z organizowaniem kompostowników;
* art. 6c ust. 1 u.u.c.p.g. w ten sposób, że gmina nie odbiera od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy odpadów komunalnych, lecz tylko organizuje ich przyjmowanie w punktach selektywnego odbioru odpadów komunalnych;
* przepisy prawa przez użycie w § 17 ust. 5 i 6 słowa "powinni" nakładającego na mieszkańców obowiązek ponownego wykorzystania opakowań, korzystania z produktów w opakowaniach zwrotnych oraz zagospodarowywania we własnym zakresie odpadów zielonych oraz kuchennych.
W załączniku Nr 1 do w.w. uchwały (Regulamin Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Miasta Jordanowa), Rada Miasta Jordanów wskazała m.in. zasady w zakresie prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania odpadów, ulegających biodegradacji, w przypadku gdy nieruchomość posiada powierzchnię powyżej 700 m (2), zabudowanej domem jednorodzinnym zgodnie z harmonogramem. Z kolei w § 17 ust. 5 ustalono, że w celu ograniczania ilości wytwarzanych odpadów komunalnych oraz ich objętości wytwórcy odpadów komunalnych powinni: minimalizować używanie jednorazowych opakowań, ponownie wykorzystać opakowanie w tym samym celu lub w celu innym niż pierwotnie, bez potrzeby jego przetwarzania, korzystać z produktów w opakowaniach zwrotnych lub takich, które można poddać recyklingowi. Właściciele nieruchomości w celu zmniejszenia ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, powinni odpady zielone oraz odpady kuchenne zagospodarować we własnym zakresie w przydomowych kompostownikach (ust. 6).
Zdaniem skarżącego powyższe zapisy § 5 pkt. 6 i § 17 ust. 5 i ust. 6 Regulaminu zostały uchwalone przez Radę Miasta Jordanowa z przekroczeniem ustawowych kompetencji jakie przysługują radzie gminy.
Powołując się na art. 4 ust. 2 pkt. 1 lit. a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, skarżący wskazali, że wśród wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy mieści się "prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania lub przyjmowania przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych lub zapewnienie przyjmowania w inny sposób co najmniej takich odpadów komunalnych jak: przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady wielkogabarytowe, zużyte opony, odpady zielone oraz odpady budowlane i rozbiórkowe stanowiące odpady komunalne, a także odpadów komunalnych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4a," (art. 4 ust.2 pkt la). Zdaniem skarżącego przepis ten nie dopuszcza możliwości przerzucania obowiązków gminy na jej mieszkańców i zobligowania ich do ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z dostarczaniem odpadów ulegających biodegradacji do miejsca ich odbioru lub z organizowaniem kompostowników. Powyższy przepis nie pozwala również na nakładanie obowiązku kompostowania lub dostarczania odpadów ulegających biodegradacji do PSZOK-u, jest w nim bowiem mowa o selektywnym zbieraniu i odbieraniu, a nie o przerzucaniu części obowiązków związanych z odbiorem odpadów na ich wytwórców oraz o przyjmowaniu przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych lub zapewnienie przyjmowania w inny sposób odpadów wymienionych w tym artykule. Jedynym rodzajem odpadów ulegającym biodegradacji wymienionym w ww. artykule podlegającym ewentualnemu przyjmowaniu przez PSZOK są odpady zielone i tylko w stosunku do nich rada gminy może nałożyć obowiązek dostarczania ich do PSZOK. Pozostałe odpady komunalne ulegające biodegradacji powinny być odbierane przez gminę w punkcie ich powstawania. W dalszym ciągu swoich wywodów Wojewoda Małopolski podał, że Rada gminy, ustalając na podstawie art.4 ust. 2 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, sposób pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości musi uwzględnić ograniczenia zapisane w tym artykule w ust. 2 pkt 1 litera a. Rada gminy nie ma zatem całkowitej swobody w określaniu sposobu pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości i nie ma kompetencji aby poszerzać katalog odpadów, które mogą być przyjmowane przez PSZOK. Zauważyć należy bowiem, iż norma art. 2 ust 1 pkt 12 ustawy o odpadach wskazuje, że przez odpady zielone należy rozumieć odpady komunalne stanowiące części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych ogrodów, parków i cmentarzy, a także z targowisk, z wyłączeniem odpadów z czyszczenia ulic i placów. Z regulacji tej jasno wynika, iż odpady zielone mieszczą się w grupie odpadów ulegających biodegradacji ale nie są tym samym co one. Art 3 ust 1 ustawy o odpadach odrębnie definiuje odpady zielone( art. 3 ust. 12) i odpady ulegające biodegradacji (art. 3 ust. 10). W dalszym ciągu swojej argumentacji powołał się na art. 6c. ust. 1. ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, wskazując że co do zasady, gmina ma obowiązek odbierać odpady komunalne lub zorganizować ewentualnie przyjmowanie odpadów, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Zdaniem skarżącego za taką interpretacją pośrednio przemawia też art. 9d ust. 1 ustawy u.c.p.g. Zdaniem skarżącego wskazane standardy odbioru odpadów minimalizują zagrożenia związane z ich przemieszczaniem. Osoby fizyczne nie są w stanie im sprostać, a skoro tak, to mamy tu do czynienia z pośrednim wskazaniem, że co do zasady, odpady komunalne powinny być odbierane w miejscu ich wytworzenia, a nie wożone niezabezpieczone przez ich wytwórców.