Dnia 16 stycznia 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Anna Stępień Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek Protokolant Specjalista Marcelina Chmielecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2013 roku sprawy ze skargi S. B. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji dotyczącej odmowy przyznania uprawnień do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] roku, Nr [...]; 2. zasądza od Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych na rzecz skarżącego S. B. kwotę 200 (słownie: dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. LS
Decyzją z dnia [...] nr [...] Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, na podstawie art. 154 § 1 i § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., w dalszej części uzasadnienia przywoływanej, jako K.p.a.) i art. 2, art. 4 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 31 maja 1996r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 ze zm., w dalszej części uzasadnienia wskazywanej, jako ustawa), po rozpoznaniu wniosku S. B., odmówił uchylenia decyzji własnej z dnia [...] nr [...] o odmowie przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego z tytułu deportacji do pracy przymusowej.
W uzasadnieniu Kierownik Urzędu wyjaśnił, iż w dniu 5 lipca 2012r. wpłynął wniosek S. B. o rozpatrzenie sprawy w trybie art. 154 K.p.a., jednakże, jak ustalił w toku czynności wyjaśniających, nie jest możliwe uchylenie wskazanej przez wnioskodawcę decyzji, gdyż nie wykazał on, by za uchyleniem tegoż aktu przemawiał interes społeczny lub słuszny interes samej strony. Organ podkreślił, iż taka przesłanka wynika wprost z przepisu art. 154 K.p.a., co oznacza, iż ustawodawca nie pozostawił w zakresie oceny dopuszczalności zastosowania tego trybu żadnej dowolności. Precyzując ustalenia faktyczne Kierownik wskazał, iż jak wynika z akt sprawy strona w okresie okupacji, od maja 1942r. do stycznia 1945r., pracowała w gospodarstwie rolnym należącym do Niemca J. K. w miejscowości J., gmina W. Według relacji strony, jej rodzina w 1941r. została wysiedlona z miejscowości W., gmina W. Starsze rodzeństwo zostało wywiezione do pracy na terytorium III Rzeszy, zaś matka M. B. wraz z wnioskodawcą znalazła się w miejscowości D., odległej około 7 km od miejsca stałego zamieszkania. W D. strona została skierowana do pracy w sąsiedniej miejscowości J., zaś matka poszukiwała zatrudniania w powiecie [...]. Reasumując dotychczasowe ustalenia Kierownik stwierdził, iż wykonywanie pracy przymusowej w miejscowości znajdującej się w pobliżu stałego miejsca zamieszkania, na terytorium tej samej gminy W., nie może być uznane za deportację do pracy przymusowej w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdyż praca była świadczona w środowisku znanym geograficznie i językowo. Nadto okoliczności wysiedlenia nie dają podstaw do stwierdzenia, że miał miejsce nakaz pracy, gdyż z wyjaśnień wynika, iż zarówno poszukiwanie zakwaterowania, jak i zatrudnienia było prowadzone z własnej inicjatywy rodziny strony, na własną rękę.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy S. B. powtórzył argumentację wniosku o zastosowanie trybu opisanego w art. 154 K.p.a., opisując sam tryb nadzwyczajny oraz przytaczając obszerne fragmenty uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 grudnia 2009r., w sprawie o sygn. akt K 49/07. Strona podkreśliła, iż okoliczności jej deportacji nabierają szczególnego znaczenia jeżeli uwzględni się, iż wówczas strona miała zaledwie 10 lat, była deportowana bez rodziców i rodzeństwa, zmuszana do niewolniczej pracy, bez możliwości kontaktów z rodziną, a odległość 10 km od domu rodzinnego w warunkach zawieruchy wojennej była barierą nie do pokonania. W ocenie strony nieuzasadnione jest stanowisko organu oparte przede wszystkim dla kryterium geograficznym, na odległości od miejsca zamieszkania i pominięcie szczególnych warunków represji z jaką musiała radzić sobie strona.