Dnia 10 marca 2004 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący del. Sędzia NSA Zygmunt Zgierski, Sędziowie : Sędzia WSA Jolanta Rosińska (spr.), p.o. Sędziego WSA Renata Kubot-Szustowska, Protokolant asystent sędziego Anna Dębowska, po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2004 roku na rozprawie przy udziale - sprawy ze skargi A. M. i W. D. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego w sprawie zwrotu części wywłaszczonej nieruchomości oraz odmowy przyznania odszkodowania oddala skargę.
Wojewoda [...] decyzją z dnia [...], Nr [...] utrzymał w mocy decyzję Starosty [...] z dnia [...], Nr [...] umarzającą postępowanie administracyjne w sprawie zwrotu części działki oznaczonej numerem 370/8 o powierzchni 0,1523 ha położonej w D. oraz odmawiającą przyznania odszkodowania za przedmiotową działkę.
Jak wynika z dokumentów załączonych do akt, postępowanie administracyjne toczyło się w sprawie wniosku A. M. i W. D. o zwrot wywłaszczonej nieruchomości stanowiącej pierwotnie własność L. M. Decyzją Naczelnika Gminy D. z dnia [...], Nr [...], na podstawie obowiązujących wówczas przepisów prawa, przejęta została na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość oznaczona numerem 370/8 o powierzchni 0,1968 ha za odszkodowaniem w kwocie 393 600 zł, gdyż grunt ten został przeznaczony pod skoncentrowane budownictwo jednorodzinne. W dacie złożenia wniosku przez spadkobierców byłego właściciela, działka nr 370/8 o powierzchni 0,1968 ha była podzielona. Część gruntu o powierzchni 0,1523 ha w wyniku cywilnoprawnej czynności zamiany dokonanej aktem notarialnym Rep. A. Nr [...] z dnia [...] pomiędzy Zarządem Gminy D. a Spółdzielnią Kółek Rolniczych w D. stanowiła już własność tejże Spółdzielni. Pozostała część gruntu o powierzchni 0,0445 ha została zwrócona A. M. i W. D. na mocy decyzji Starosty [...] z dnia [...], Nr [...]. W tej sytuacji, organ I instancji decyzją z dnia [...] umorzył postępowanie administracyjne w sprawie zwrotu części działki nr 370/8 o powierzchni 0,1523 ha, gdyż jej zwrot był niedopuszczalny. Ponieważ nieruchomość stanowiła już własność innego podmiotu, co zgodnie z unormowaniem art. 229 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 115, poz. 741) wykluczało możliwość zwrotu gruntu. Przepisy prawa również nie przewidują możliwości uwzględnienia żądania strony o wypłatę odszkodowania za zbycie działki lub długotrwałe dysponowanie nią.
W odwołaniu od powyższej decyzji A. M. zarzuciła naruszenie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami i regulacji kpa, wskazując na pominięcie ustaleń i stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartych w wyroku z dnia 14 grudnia 1999 r., II SA/Łd 228/97, podjętym w przedmiotowej sprawie.
Wojewoda [...], po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] utrzymał w mocy kwestionowane orzeczenie. W uzasadnieniu wywodził, że rozstrzygnięcie podjęte w sprawie nie stoi w sprzeczności z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdyż skład sędziowski reprezentował pogląd, iż postępowanie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości w przedmiotowym stanie faktycznym i prawnym podlegać musi umorzeniu. Możliwe jest jednakże dochodzenie odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa lub gminy, ale jak wskazuje organ, właściwa jest do tego droga postępowania przed sądem powszechnym. Oznacza to, iż w postępowaniu administracyjnym nie można przyznać odszkodowania.
Skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję złożyła A. M. i W. D. W ocenie skarżących, organy obu instancji z naruszeniem regulacji kpa, uchyliły się od wyjaśnienia i oceny działań dotyczących przyjęcia i wykorzystania wywłaszczonego gruntu z całkowitym pominięciem interesu i praw byłych właścicieli.