Dnia 27 lipca 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zygmunt Zgierski, Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Rosińska, Sędzia WSA Barbara Rymaszewska (spr.), , Protokolant Referent stażysta Aleksandra Banasiak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 lipca 2018 roku sprawy ze skargi W. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza K. z dnia [...], nr [...]. a.bł.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...] roku, nr [...], po rozpoznaniu odwołania W. K., utrzymało w mocy decyzję Burmistrza K. z dnia [...] roku, nr [...] o odmowie przyznania prawa do świadczenia wychowawczego.
Stan faktyczny sprawy przedstawia się w sposób następujący:
Burmistrz K. decyzją z dnia [...] roku odmówił przyznania prawa do świadczenia wychowawczego na syna A. K. w okresie zasiłkowym 2017 - 2018. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał przepis art. 2 pkt 11, pkt 14, pkt 16, art. 4, art. 5, art. 10 ust. 1 i ust. 2, art. 13, art. 28 oraz art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tekst jedn. Dz. U. z 2017 roku, poz. 1851 ze zm., dalej jako: "ustawa"). Organ I instancji przyjął, że w rozumieniu ustawy A.K. jest pierwszym dzieckiem wnioskodawcy, nie ustalając dochodów w rodzinie W. K..
W. K. w odwołaniu od ww. decyzji Burmistrza K. zakwestionował nieuwzględnienie w stanie rodzinnym synów J. K. i M. K. (dzieci z poprzedniego małżeństwa) oraz nie przyznanie świadczenia wychowawczego na syna - A. K. niezależnie od dochodu. Z trójki jego dzieci świadczenie wychowawcze zostało, jak dotąd przyznane na jedno z nich i pobiera je matka - K. K.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, przywołaną na wstępie decyzją, po rozpoznaniu odwołania, utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując następnie, iż W. K. we wniosku o ustalenie prawa do przyznania świadczenia wychowawczego na syna A. wpisał w składzie rodziny swoje dzieci z poprzedniego związku - J. K. i M. K., nie ubiegając się jednak o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, czyli uzależnione od dochodu.
Następnie Kolegium sięgając do treści art. 4 ust. 2, art. 5 ust. 3, art. 7 ust. 2, art. 13 ust. 18 oraz art. 2 pkt 14, pkt 16, art. 5, jak i art. 58 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 roku, poz. 2082, dalej jako: "K.r.i.o."), podkreśliło iż kwestią sporną w sprawie jest ustalenie z ilu osób składa się rodzina odwołującego i czy tym samym dzieci z jego poprzedniego związku można zaliczyć do rodziny. Odnosząc się do tego zagadnienia Kolegium wyjaśniło, że pojęcie opieki naprzemiennej jest pojęciem nowym i dopiero po nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pojawiły się w tym zakresie pierwsze wzmianki. Przed nowelizacją przepisów sądy rodzinne nie praktykowały posługiwania się w wyrokach pojęciem opieki naprzemiennej natomiast ustalały zakres władzy rodzicielskiej i ustalały kontakty rodziców z dziećmi. Opieka naprzemienna polega na tym, że dziecko po rozstaniu rodziców, przebywa pod opieką raz jednego raz drugiego rodzica, przy czym najczęściej przez zbliżony okres (np. 2 tygodnie u mamy i 2 tygodnie u taty).
SKO wyjaśniło, że z dniem 29 sierpnia 2015 roku weszła w życie nowelizacja przepisów w zakresie wprowadzenia instytucji opieki naprzemiennej. Do tej pory opieka naprzemienna nie była uregulowana w przepisach, lecz jej orzekanie nie było też zakazane. Taki sposób wspólnego sprawowania władzy rodzicielskiej zapewnia równy kontakt z dzieckiem obojga rodziców i każdy z nich ma zapewniony udział w wychowaniu dziecka w takim samym stopniu. Otóż w przepisach procedury cywilnej, wprowadzono wprost możliwość orzeczenia, w którym sąd określi, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach oraz zastosowania do takiego orzeczenia przepisów dotyczących wykonywania kontaktów z dzieckiem. Ponadto również dodano możliwość uregulowania sposobu roztoczenia pieczy nad małoletnim w ten sposób, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach. Natomiast nowelizacja art. 58 k.r.i.o. polegała na wprowadzeniu możliwości orzeczenia przez sąd wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie nawet bez pisemnego porozumienia małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Dotychczas sąd mógł pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom tylko na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie o sposobie jej wykonywania. Jeżeli zatem rodzice nie porozumieli się w tym zakresie, sąd zawsze powierzał wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego, wówczas o opiece naprzemiennej nie mogło być mowy. Obecnie nawet bez pisemnego porozumienia rodziców istnieje szansa na orzeczenie opieki naprzemiennej.