Dnia 22 maja 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Stępień Sędziowie Sędzia WSA Barbara Rymaszewska Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek (spr.) Protokolant asystent sędziego Marcin Olejniczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2012 roku sprawy ze skargi J. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...], nr [...]; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi adwokatowi P. G., prowadzącemu Kancelarię Adwokacką w Ł. przy ul. [...] kwotę 1200 (jeden tysiąc dwieście) złotych, powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. decyzją z dnia [...] roku, Nr [...], po rozpoznaniu odwołania J. P., utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] roku, Nr [...].
Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, organ I instancji decyzją z dnia [...] roku, po rozpoznaniu wniosku J. P., orzekł o odmowie umorzenia należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych na rzecz A. K. w wysokości 7.864,50 zł. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał m. in. przepis art. 30 ust. 1 i art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t. j. Dz. U. z 2009 roku, Nr 1, poz. 7 ze zm.).
W odwołaniu od powyższej decyzji J. P. wskazał, iż znajduje się w bardzo trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania utrzymało w mocy rozstrzygnięcie I instancji. W motywach organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując, iż zaliczka alimentacyjna była wypłacana na skutek niedopełnienia przez stronę obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 roku o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz o zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 ze zm.), dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości zaliczek wypłaconych osobie uprawnionej powiększonej o 5%.
Odwołujący się zwrócił się do organu I instancji z wnioskiem o umorzenie należności z tytułu wypłaconych zaliczek alimentacyjnych. Na podstawie akt sprawy ustalono, iż źródłem dochodu strony jest świadczenie emerytalno - rentowe, które po dokonywanym potrąceniu komorniczym z tytułu zobowiązań alimentacyjnych wynosi 353,15 zł. Do miesięcznych wydatków strony należy opłata za czynsz, energię elektryczną i gaz w łącznej wysokości 350,50 zł. Strona legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydanym na stałe. Odwołujący się korzysta z pomocy społecznej otrzymując świadczenie w postaci zasiłku stałego w wysokości 37,95 zł miesięcznie. Z powodu złego stanu zdrowia odwołujący się ponosi wydatki związane z koniecznością zakupu leków w wysokości ok. 150 zł miesięcznie.
Przepis art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów stanowi, iż organ właściwy dłużnika może umorzyć "(...) należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej w łącznej wysokości:
1. 30%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 3 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;
2. 50%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 5 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów;
3. 100%, jeżeli egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego jest skuteczna przez okres 7 lat w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów.
Cytowany przepis art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, zdaniem organu, jednocześnie wskazuje, że jedyną i konieczną przesłanka umorzenia należności z tytułu wypłaconych zaliczek jest skuteczna egzekucja wobec dłużnika alimentacyjnego w wysokości miesięcznej nie niższej niż wysokość zasądzonych alimentów, prowadzona przez okres minimum 3 lata. Jak wynika z akt sprawy, strona tej przesłanki nie spełnia. Wobec tego zasadnie organ I instancji uznał, iż nie ma podstaw do umorzenia należności. Nawet bardzo trudna sytuacja materialna dłużnika alimentacyjnego nie stanowi ani samodzielnej, ani dodatkowej przesłanki umorzenia należności powstałych z tytułu zaliczek alimentacyjnych. Nadto, nawet gdy dłużnik alimentacyjny spełnia kryteria skutecznej egzekucji, nie gwarantuje mu to pozytywnego rozstrzygnięcia w przedmiocie umorzenia należności wypłaconych z tytułu zaliczek alimentacyjnych. Ustawodawca w przepisie art. 30 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów posługuje się bowiem określeniem "organ może" umorzyć należności.