Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Sędzia NSA Witold Falczyński,, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Referent Agnieszka Wojtas, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 kwietnia 2011 r. sprawy ze skargi J. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania dotyczącego zaliczki alimentacyjnej oddala skargę.
Wnioskiem z dnia [...] lipca 2010r. J. B. domagał się stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] października 2009r. przyznającej świadczenia alimentacyjne na rzecz jego dzieci S. i A. B.. Na posiedzeniu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] w dniu [...] sierpnia 2010r. pełnomocnik wnioskodawcy stwierdził, że powyższy wniosek dotyczy także stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] listopada 2005r. zmieniającej jego decyzję z dnia [...] września 2005r. w sprawie przyznania zaliczek alimentacyjnych dla S. i A. B. za okres od [...] września 2005r. do [...] sierpnia 2006r. W ocenie wnioskodawcy wspomniana decyzja rażąco narusza prawo, gdyż nie został uznany za stronę tego postępowania, a ponadto nie została mu ona doręczona. Decyzją z dnia [...] września 2010r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze odmówiło wszczęcia postępowania, argumentując, że wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji może złożyć jedynie strona postępowania. Tymczasem stroną w postępowaniu w sprawie przyznania zaliczki alimentacyjnej są osoby uprawnione do jej otrzymania. Jeżeli zatem osoba składająca wniosek nie jest stroną organ winien odmówić wszczęcia postępowania. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] listopada 2010r. utrzymało w mocy swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie. Zdaniem Kolegium przyznania prawa do zaliczki alimentacyjnej nie rodzi po stronie dłużnika alimentacyjnego żadnych nowych praw i obowiązków. Postępowanie to jest bowiem konsekwencją ustawowego obowiązku alimentacyjnego rodzica względem dziecka, skonkretyzowanego w wyroku sądu powszechnego, zasądzającego alimenty w określonej wysokości. Decyzja administracyjna przyznająca zaliczkę alimentacyjną nie statuuje bytu obowiązku alimentacyjnego, gdyż ten już istnieje, a decyzja ta jedynie dostarcza dziecku niezbędnych dla jego wychowania i utrzymania środków w przypadku, gdy osoba zobowiązana wyrokiem nie wywiązuje się ze swego obowiązku w sposób uzasadniający stwierdzenie przez komornika prowadzącego egzekucję, że egzekucja ta jest bezskuteczna. Jeśli zatem komornik nie posiada informacji o tym, że dłużnik uiszcza alimenty bezpośrednio do rąk wierzyciela i wydaje zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji, to z faktu tego nie wynika uzasadnienie dla przyjęcia istnienia po stronie skarżącego interesu prawnego strony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności decyzji o przyznaniu prawa do zaliczki alimentacyjnej. Przepisy ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, nie przewidują w ocenie Kolegium obowiązku zawiadomienia dłużnika alimentacyjnego o wszczęciu postępowania w przedmiocie przyznania zaliczki alimentacyjnej, jak również doręczeniu mu decyzji w tym przedmiocie. Z żadnego przepisu powołanej ustawy nie wynika, by dłużnik alimentacyjny mógł być stroną postępowania prowadzonego w oparciu o jej przepisy, dotyczące przyznania zaliczki alimentacyjnej, co oznacza, że ustawa nie przyznaje dłużnikowi praw lub też nie nakłada na dłużnika obowiązków będących przedmiotem rozstrzygania w drodze takiego postępowania. Na podstawie art. 12 ust. 1 tej ustawy dłużnik alimentacyjny może być wprawdzie stroną, ale w innym postępowaniu dotyczącym zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości zaliczek wypłaconych osobie uprawnionej. Postępowanie wobec dłużnika alimentacyjnego jest przedmiotowo odrębnym postępowaniem od postępowania o przyznanie zaliczki alimentacyjnej. Kolegium stwierdziło, iż w niniejszej sprawie odwołujący się jako dłużnik alimentacyjny posiada tylko interes faktyczny, który nie uprawnia go do złożenia wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji. Tym samym w sytuacji, gdy wniosek taki wpłynie do organu, jak to miało miejsce w sprawie niniejszej, właściwy organ obowiązany jest wydać decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania.