Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędziowie Asesor WSA Jerzy Drwal (spr.), Asesor WSA Wojciech Kręcisz, Protokolant Asyst. sędziego Rafał Ostrowski, po rozpoznaniu w dniu 30 września 2004 r. sprawy ze skargi K. P. i A. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]. Nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia [...]. nr [...].
Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej decyzją Nr [...] z dnia [...]sierpnia 2003 r., wydaną na podstawie art. 2 i 3 pkt 5, art. 31 ust. 1-4, art. 34 ust. 4a, art. 43 i art. 45 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej, odmówił K.P. przyznania zasiłku okresowego.
Uzasadniając rozstrzygnięcie organ wskazał, że wnioskodawczyni spełnia kryteria do przyznania jej pomocy, jednakże ograniczone środki finansowe organu nie pozwalają na przyznanie i wypłatę zasiłku okresowego, co wynikało z zestawienia miesięcznej dotacji wynoszącej 77.083 zł i wystarczającej tylko na świadczenia obligatoryjne, w tym między innymi renty socjalne, zasiłki stałe - szacowane na 77.377 zł.
Po rozpatrzeniu odwołania K.P., Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją Nr Rep. [...] z dnia [...] września 2003 r. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Uzasadniając swoje orzeczenie Kolegium argumentowało, że zaskarżona decyzja była zgodna z prawem bowiem sytuacja materialna rodziny P. znana była organowi jako, że wnioskodawczyni korzystała z różnych form pomocy od 1992 r., a ostatniej aktualizacji wywiadu środowiskowego dokonano w kwietniu 2003 r. Zdaniem organu brak środków na realizację świadczeń o charakterze fakultatywnym (do takich świadczeń zalicza się zasiłki okresowe) stanowił w tej sytuacji wystarczającą podstawę do odmowy przyznania zasiłku, mającą swoje oparcie w przepisie art. 2 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z którym, potrzeby osoby i rodziny korzystającej z pomocy powinny zostać uwzględnione jeżeli odpowiadają celo i możliwościom pomocy społecznej. W ocenie Kolegium, Ośrodek Pomocy Społecznej nie dysponował środkami finansowymi na zaspokojenie zgłoszonych potrzeb i w rezultacie wydana decyzja była zgodna z prawem.
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego K.P. domagała się uchylenia decyzji Kolegium jako bezzasadnej i bardzo krzywdzącej dla jedenastoosobowej rodziny.
W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wnosiło o jej oddalenie, prezentując argumentację w istocie zbieżną z przedstawioną w uzasadnieniu decyzji.
Rozpoznając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna.
Zarówno zaskarżona decyzja jak i poprzedzająca ją decyzja Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej zostały wydane z naruszeniem prawa.
Przede wszystkim, w aktach sprawy brak było pełnej dokumentacji pozwalającej Sądowi na ocenę czy zachodziły podstawy do przyznania K.P. zasiłku okresowego (organ I instancji twierdził w uzasadnieniu decyzji, że z wniosku skarżącej wynikało, że spełnia ona kryterium do udzielenia jej pomocy ze strony organu). Do akt nie dołączono kwestionariusza z wywiadu środowiskowego, którego przeprowadzenie było obligatoryjne.
Stosownie do przepisu art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.), decyzja o przyznaniu świadczenia wymaga przeprowadzenia uprzednio wywiadu środowiskowego (rodzinnego) przez pracownika socjalnego.