Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Witold Falczyński, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędzia WSA Ewa Ibrom, Protokolant Elżbieta Czarnecka, po rozpoznaniu w dniu 28 września 2004 r. sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Gminy z dnia [...]. Nr [...] w przedmiocie ustalenia zasad i wysokości odpłatności za włączenie się do istniejącej sieci wodociągowej , stanowiącej mienie gminne stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały , która nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.
Uchwałą Nr VI/35/2003 z dnia 30 kwietnia 2003 r. w sprawie ustalenia zasad i wysokości odpłatności za włącznie się do istniejącej sieci wodociągowej stanowiącej mienia gminne, Rada Gminy postanowiła, że (§ 1) podstawą wnoszenia opłat za podłączenie się mieszkańców Gminy do powyższej sieci, jest umowa cywilnoprawna zawarta z zainteresowaną osobą przez Wójta Gminy. Zawarcie w/wym. umowy następuje na wniosek zainteresowanej osoby. Opłaty za przyłączenie się do sieci nie mogą być wyższe niż określone w § 2 uchwały.
§ 2 ustala zaś opłatę za podłączenie się do zakończonej i rozliczonej sieci wodociągowej w wysokości 500 zł jako udział w budowie sieci i stacji uzdatniania wody od zainteresowanego odbiorcy i 1300 zł w przypadku konieczności budowy nowego odcinka sieci głównej wraz z hydrantami i przyłączami przez zainteresowanych inwestorów od każdego odbiorcy bez studni wodomierzowej.
Jako podstawę prawną podjęcia uchwały wskazano art. 18 ust. 1 w związku z art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
Wojewoda wniósł na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym na powyższą uchwałę, domagając się stwierdzenia jej nieważności.
W ocenie organu nadzoru art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym nie może stanowić podstawy do ustalenia opłat za możliwość podłączenia się do zakończonej i rozliczonej sieci wodociągowej, a także nowo budowanej.
Nie ma bowiem przepisów ustawowych, które upoważniałyby Radę Gminy do wprowadzenia takich opłat w drodze regulacji prawnych powszechnie obowiązujących. Wprowadzone zaskarżoną uchwałą opłaty za podłączenie się mieszkańców do sieci wodociągowej mają cechy jednostronnie narzuconej mieszkańcom daniny publicznej ukrytej pod postacią udziału w budowie sieci i stacji uzdatniania wody. Zostały wprowadzone przy wykorzystaniu władztwa publicznego Gminy i byłyby pobierane w związku z samym faktem przyłączenia się do sieci wodociągowej stanowiącej mienie gminne (patrz: wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2000 r., Sygn. II SA 2320/00, OSS 2001/41/129).
Obowiązująca ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747 z późn. zm.) stanowi w art. 15 ust. 2, iż osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci zapewnia realizację przyłączenia do tych sieci na własny koszt. Rada Gminy stosownie zaś do art. 19 ust. 1 ustawy uchwala regulamin dostarczania wody i doprowadzania ścieków obowiązujący na obszarze Gminy. Stosownie zaś do ust. 2 pkt 4 tego artykułu, w regulaminie tym określa się "warunki przyłączenia do sieci". Również ten przepis nie daje Radzie Gminy uprawnienia do wprowadzenia odpłatności za przyłączenie poszczególnych nieruchomości do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.
Zdaniem Wojewody, ustalona przez Radę Gminy w § 2 uchwały Nr VI/35/2003 opłata za podłączenie się do istniejącej sieci wodociągowej w wysokości 500 zł i 1300 zł - jako udział w kosztach budowy nowej sieci, ma charakter przymusu. Korzystanie przez mieszkańców z urządzeń wodociągowych gminy jest koniecznością. Z tego powodu opłaty takiej nie można uznać za świadczenie zupełnie dobrowolne.