Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędziowie: Sędzia WSA Jacek Czaja (spr.), Asesor WSA Małgorzata Fita, Protokolant st.ref. Wiesława Dudek, po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2004 r. sprawy ze skargi P. I. na uchwałę Rady Miejskiej z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego 1. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2. zasądza od Rady Miejskiej na rzecz skarżącego kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uchwałą z dnia [...], nr [...] Rada Miejska, na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 2a, ust 2 i ust 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Z 1998 r., nr 95, poz. 602 ze zm.) i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 ze zm.) stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego P. I. wybranego w okręgu nr [...] z listy nr [...] KWW "Twoje miasto, twoja gmina, twój powiat".
Dnia [...] października 2003 r., P. I. działając na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wezwał Radę Miejską do usunięcia naruszenia prawa poprzez uchylenie Uchwały Rady Miejskiej nr [...] w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego.
W uzasadnieniu tego wezwania skarżący podniósł, że zakaz określony w art. 24 f ust 1 ustawy o samorządzie gminnym nie dotyczy radnego będącego równocześnie prezesem spółdzielni. Celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków i ich rodzin poprzez dostarczanie członkom spółdzielni lokali mieszkalnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia może także prowadzić inną działalność, pożytki i dochody z własnej działalności gospodarczej, stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, może przeznaczać na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków oraz na prowadzenie działalności społecznej. Korzyści, jakie spółdzielnia mieszkaniowa może uzyskać nie stanowią zatem dochodów osób zarządzających działalnością spółdzielni.
Wobec bezskuteczności powyższego wezwania, P. I. wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, domagając się stwierdzenia nieważności uchwały z dnia [...].
W uzasadnieniu skargi P. I., podnosi, że Rada Miejska przy podejmowaniu zaskarżonej uchwały uznała, iż doszło do naruszenia art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, poprzez przyjęcie, iż jako prezes Spółdzielni Mieszkaniowej "[...]", której oddano grunty w użytkowanie wieczyste, P. I. zarządza działalnością gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego.
Zdaniem skarżącego zakaz określony w art. 24 f ust. 1 cytowanej ustawy nie dotyczy radnego będącego równocześnie prezesem spółdzielni mieszkaniowej. Zgodnie z treścią art. 24 f ust. 1 cyt. ustawy radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością. Skarżący podkreśla, że nie prowadzi działalności gospodarczej na własny rachunek, ani z innymi osobami. Celem spółdzielni mieszkaniowej, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków i ich rodzin poprzez dostarczanie członkom lokali mieszkalnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (lex specialis w stosunku do przepisów Prawa spółdzielczego) wyraźnie określają zakres i charakter działalności spółdzielni. Inne spółdzielnie zawiązywane są w celu wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej, natomiast spółdzielnie mieszkaniowe odmiennie - zawiązywane są w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków. Oprócz zaspokajania tych potrzeb, spółdzielnia może prowadzić także inną działalność, jednak stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy, pożytki i dochody z własnej działalności gospodarczej spółdzielnia może przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w zakresie obciążającym członków. Spółdzielnia mieszkaniowa jest podmiotem, którego działalność ze względu na specyfikę zadań, nie jest prowadzona w celach zarobkowych, nie jest obliczana na osiąganie zysków. W ocenie skarżącego, działalność spółdzielni mieszkaniowej służy bezpośrednio zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych członków i nie może być traktowana jako działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów Prawa o działalności gospodarczej. Spółdzielnia mieszkaniowa nie jest typowym przedsiębiorcą, jej celem jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców, a wszelka działalność jest bezpośrednio związana z realizacją tego celu.