Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora (spr.) Sędziowie sędzia WSA Piotr Chybicki sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant sekretarz sądowy Marta Kudła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 czerwca 2017 r. sprawy ze skargi A. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego I. oddala skargę; II. przyznaje radcy prawnemu M. S. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) powiększoną o należny podatek VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Zaskarżoną decyzją z dnia "[...]"r. nr "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję z dnia "[...]"r., wydaną przez Kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, działającego z upoważnienia Burmistrza Miasta, którą organ
I instancji odmówił A. B. (dalej jako: "skarżący") umorzenia zadłużenia w kwocie 15.248,23 zł wraz z ustawowymi odsetkami w kwocie 2.932 zł, powstałego z tytułu wypłaconych na rzecz jego syna A. B. świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
W uzasadnieniu Kolegium przytoczyło treść art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j.t. Dz. U.
z 2016r. poz. 169 ze zm.), dalej jako: "ustawa". Organ II instancji wyjaśnił, że kwestia umorzenia wypłaconych należności pozostawiona jest uznaniu administracyjnemu. Ocenił przy tym, że rozstrzygnięcie organu I instancji nie jest dowolne. Wskazał, że organ I instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie wyjaśniające, gdyż wniosek skarżącego został rozpatrzony przy uwzględnieniu sytuacji dochodowej, rodzinnej i zdrowotnej skarżącego. Ustalił, że skarżący ma 46 lat, jest zdrowy, prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe. Zamieszkuje w mieszkaniu brata i nie ponosi z tego tytułu żadnych kosztów. Na wyżywienie przeznacza około 300 zł miesięcznie. Skarżący prowadzi działalność gospodarczą w zakresie naprawy samochodów ciężarowych, zatrudnia jedną osobę. Z tego tytułu w 2015 r. osiągnął dochód w wysokości 3.699.78 zł. Nie płaci regularnie składek ZUS, ani należności z tytułu podatku dochodowego i VAT, w związku z czym powstały z tego powodu zaległości. Od lipca 2015r. regularnie płaci alimenty w wysokości 700 zł na konto matki dziecka. Stara się o obniżenie wysokości alimentów do 300 zł miesięcznie oraz o umorzenie zaległości podatkowych oraz wobec ZUS. Mając powyższe na względzie, Organ II instancji uznał, że wskazywane przez wnioskodawcę okoliczności w postaci wadliwego jego zdaniem wyroku nakazowego i jego egzekucji, nie uzasadniają umorzenia omawianych należności. Nie są to bowiem okoliczności, pozwalające na wyjątkowe potraktowanie i uwzględnienie żądania w oparciu o art. 30 ust. 2 ustawy. Organ odwoławczy przyznał, że skarżący znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, jednakże nie jest to wystarczająca podstawa do zastosowania przedmiotowej instytucji, gdyż nic nie wskazuje na to, aby obecna sytuacja w sposób trwały uniemożliwiała w przyszłości poprawę tej sytuacji. Organ II instancji stanął na stanowisku, że umorzenie należności dłużnika alimentacyjnego na podstawie omawianego przepisu powinno mieć miejsce tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa i rodzinna zobowiązanego uniemożliwia mu wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Stan taki winien być jednak skutkiem czynników obiektywnych, tj. takich, na które zobowiązany nie ma (nie miał) wpływu. Umorzenie powinno być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, które zgodnie z ogólnymi regułami interpretacyjnymi powinny być interpretowane w sposób ścisły, a nie rozszerzający. W związku z tym umorzenie powinno mieć miejsce tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa zobowiązanego lub jego rodziny nie pozwala mu na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Zdaniem Kolegium sytuacja taka nie zachodzi w niniejszej sprawie. Organ II instancji podkreślił, że skarżący jest osobą aktywną - prowadzi działalność gospodarczą. Jest zdrowy i nie ma żadnych osób na swoim utrzymaniu, prócz zobowiązań alimentacyjnych w stosunku do syna. Nie ponosi kosztów mieszkania. Pomimo istniejącego zadłużenia jest w stanie terminowo uiszczać bieżące zobowiązania alimentacyjne. Organ odwoławczy zważył, że wskazywane przez skarżącego okoliczności, nie czynią jego sytuacji wyjątkową, bowiem wynikają z ryzyka podejmowanego przez przedsiębiorców przy prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Organ II instancji zauważył ponadto, że z dołączonych do wniosku dokumentów wynika, iż skarżący podjął starania mające na celu podważenie powoływanego wyroku. W przypadku, gdyby wnioskodawca osiągnął w tym zakresie sukces, będzie mógł ubiegać się o odszkodowanie z powodu szkody, jaką poniósł. Brak jakiegokolwiek uzasadnienia, aby z tego powodu wnioskodawca mógł uzyskać umorzenie świadczeń wypłaconych osobie uprawnionej. Organ odwoławczy podniósł też, że działające w imieniu państwa organy administracji publicznej nie mogą pochopnie umarzać należności, gdyż sytuacja materialna dłużnika może w przyszłości ulec zmianie w wyniku podjęcia płatnej pracy bądź zaistnienia innych zdarzeń powodujących przysporzenie w majątku dłużnika. Zatem trudna sytuacja materialna dłużnika w dacie orzekania w przedmiocie umorzenia należności nie musi oznaczać umorzenia owych należności. Organ II instancji pouczył skarżącego, że odmowa umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego nie przekreśla jego prawa do ubiegania się o umorzenie tych należności w przyszłości. Na wniosek strony organ może odroczyć termin spłaty zobowiązania lub ustanowić spłatę zobowiązania w ratach uwzględniając możliwości płatnicze wnioskodawcy.