Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Adam Matuszak Sędziowie sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant sekretarz sądowy Marta Kudła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi Ł. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie umorzenia wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę.
Decyzją z dnia "[...]" Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w I.-O. działający z upoważnienia Wójta Gminy I.-O., na podstawie art. 2 pkt 10, art. 25, art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tj. Dz.U. z 2018r. - tekst jednolity obowiązujący w dacie wydania decyzji - poz. 554 ze zm., dalej jako: u.p.o.u.a.), odmówił Ł.Ś. (dalej jako: wnioskodawca albo skarżący) umorzenia zadłużenia z tytułu należności powstałych na skutek wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz odsetek wynikających z wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego na osobę uprawnioną I. I. W uzasadnieniu podano, że całkowite zadłużenie z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami wynosi 10660,32 zł. Wskazano, że z zaświadczenia właściwego komornika sądowego wynika, że dłużnik nie wywiązywał się ze swoich zobowiązań i nie dokonał żadnej wpłaty na poczet spłaty należności. W związku organ nie ma podstaw do wydania decyzji o umorzeniu odsetek od zaległości alimentacyjnych na podstawie art. 30 ust. 1 u.p.o.u.a. Natomiast analizując sytuację wnioskodawcy pod kątem przesłanek określonych w art. 30 ust. 2 u.p.o.u.a. stwierdzono, że pobyt w zakładzie karnym nie jest okolicznością, która uzasadniałaby pozytywne rozpatrzenie wniosku o umorzenie należności z tytułu funduszu alimentacyjnego.
W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca podał, że nie unika spłaty zadłużenia i stara się o pracę odpłatną, ale brak jest wolnych miejsc. Jednak ma przepracowane 3 lata pracy nieodpłatnej. Wskazał, że ma w sumie 32000 zł zadłużenia, bo jest zobowiązany do płacenia alimentów także na inne jeszcze dziecko. Wskazał, że problem ze spłatą rozpoczął się dopiero po osadzeniu go w zakładzie karnym , a koniec odbywania kary przypada na 2021r. W związku z tym ponownie wniósł o umorzenie zadłużenia.
Decyzją z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O. utrzymało w mocy decyzję będącą przedmiotem odwołania. W uzasadnieniu podano, że organ pierwszej instancji rozważał możliwość zastosowania ulg w spłacie zadłużenia alimentacyjnego zgodnie z art. 30 ust 1 u.p.o.u.a. - jako organ właściwy dłużnika oraz zgodnie z art. 30 ust 2 u.p.o.u.a. - jako organ właściwy wierzyciela. W odniesieniu do możliwości umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego na podstawie przepisu art. 30 ust. 1 u.p.o.u.a. organ ustalił, że postępowanie egzekucyjne jest prowadzone od 25 marca 2016r. i w okresie ostatnich szczęściu miesięcy wnioskodawca nie wywiązywał się w każdym miesiącu z zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie mniejszej niż 50% bieżąco ustalonych alimentów. Powyższa okoliczność nie uprawnia do wnioskowanego umorzenia, którego podstawą jest skuteczna egzekucja alimentów. Brak jest także podstaw do uwzględnienia wniosku dłużnika alimentacyjnego na podstawie art. 30 ust. 2 u.p.o.u.a. Wskazano, że wniosek w tym trybie został rozpatrzony przy uwzględnieniu sytuacji dochodowej i rodzinnej wnioskodawcy, a wyciągniętych na tej podstawie wniosków nie można uznać za dowolne. Ustalono, że w chwili obecnej, w związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności, wnioskach jest w trudnej sytuacji życiowej, która uniemożliwia spłacenie powstałych należności, ale nie stanowi wystarczającej przesłanki uzasadniającej umorzenie należności. Wskazano, że powstanie zadłużenia i obowiązek jego uregulowania jest następstwem zaniechania wnioskodawcy, które polegało na niewywiązywaniu się z obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka, ustanowionego wyrokiem sądowym. Podano, że wprawdzie wnioskodawca przebywa w zakładzie karnym, ale jego stan zdrowia i wiek pozwalają mu na wykonywanie pracy. Zatem będzie miał zatem możliwość podjęcia pracy w późniejszym czasie, tj. po opuszczeniu zakładu karnego, w warunkach otwartego rynku pracy, a tym samym spłacania zaległych należności. Podniesiono, że wszelkiego rodzaju zwolnienia z obowiązku alimentacyjnego (lub świadczeń z nim związanych) mają charakter wyjątkowy i jako takie, zgodnie z ogólnymi regułami interpretacyjnymi, powinny być interpretowane w sposób ścisły a nie rozszerzający. W związku z tym umorzenie powinno mieć miejsce tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa zobowiązanego lub jego rodziny nie pozwala mu na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Stan taki powinien być jednak efektem czynników obiektywnych, na które zobowiązany nie ma wpływu, gdyż tylko takie przesłanki mogą uzasadniać umorzenie jakichkolwiek należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.