Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 23 lipca 2020 r. sprawy ze skargi B. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; WSA/wyr.1a - sentencja wyroku (tryb uproszczony)
Zaskarżoną decyzją z "[...]" r., nr "[...]", Samorządowe Kolegium Odwoławcze, w wyniku rozpatrzenia odwołania, utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta przez Głównego Specjalistę w Departamencie Świadczeń Rodzinnych Urzędu Miejskiego, z dnia "[...]" r., którą organ I instancji odmówił przyznania B. K. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawną babcią - D. J. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że okoliczność sprawowania opieki przez wnioskodawczynię nad babcią nie jest sporna. Nie zgodził się z organem I instancji w kwestii zaistnienia negatywnej przesłanki z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 poz. 111, dalej jako: "u.ś.r."), związanej z datą powstania niepełnosprawności. Wyjaśnił, że wyrokiem z 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Dlatego oceny spełnienia przesłanek niezbędnych dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego należy dokonywać z pominięciem tej części przepisu, dopóki nie zostaną w tej materii wprowadzone nowe rozwiązania ustawowe. Kolegium, zaznaczyło, że pogląd ten jest ugruntowany w judykaturze. Wymieniono przykładowo wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące tego zagadnienia.
Kolegium uznało natomiast, że organ I instancji zasadnie jako podstawę odmowy przyjął art. 17 ust. 1a pkt 2 u.ś.r. Wskazało, że uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego w stosunku do osoby wymagającej opieki, osoba dalsza stosunkiem pokrewieństwa uzyska dopiero w sytuacji, gdy brak będzie osoby zobowiązanej w pierwszej kolejności do alimentacji lub gdy osoba taka nie będzie w stanie sprawować opieki nad osobą niepełnosprawną - również w formach innych niż sprawowanie osobistej opieki (art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Kolegium stwierdziło, że zebrany w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że D. J. posiada dwoje dzieci. W trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego wykazano bezspornie, że zarówno córka osoby wymagającej opieki, będąca jednocześnie matką odwołującej się, jak i syn nie legitymują się orzeczeniami o stopniu niepełnosprawności i są osobami pracującymi zawodowo. Przyjęto więc, że dzieci D. J., jako osoby spokrewnione w pierwszym stopniu, mają możliwość sprawowania opieki nad swoją matką. Kolegium podniosło, że treść art. 17 ust. 1a pkt 2 u.ś.r. wyklucza możliwość przyznawania przez organy administracji świadczenia pielęgnacyjnego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego czy słuszności, nawet w sytuacji wystąpienia w rodzinie odwołującej się szeroko rozumianych trudnych sytuacji życiowych. Żadne inne kryteria, niż te wymienione w ustawie, nie mogą przesądzać o przyznaniu świadczenia pielęgnacyjnego.