Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Kosowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Sędzia WSA Tadeusz Lipiński Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2020 r. sprawy ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia ... nr ... w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę.
W dniu 7 stycznia 2020 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wpłynęła skarga M. P. (dalej zwanej "skarżącą") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej zwanego "Kolegium") z [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego. Skarga ta została przekazana Sądowi przez Kolegium wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę.
Jak wynika zaś z przekazanych Sądowi akt sprawy, wnioskiem z 3 września 2019 r. skarżąca zwróciła się do Burmistrza S. (dalej zwanego "organem I instancji") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną matką R. K.
Decyzją z [...] Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z upoważnienia organu I instancji, powołując m.in. art. 17 ust. 1 pkt 1, ust. 4, art. 17 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 2220 ze zm.); dalej jako "u.ś.r.", odmówił skarżącej świadczenia we wnioskowanej formie. W uzasadnieniu tej decyzji organ I instancji wskazał, że matka skarżącej legitymuje się orzeczeniem uznającym ją za trwale całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym i stwierdzającym okresową niezdolność do samodzielnej egzystencji do stycznia 2020 r. Ocenił, że choć skarżąca, jako córka osoby wymagającej opieki, jest podmiotowo uprawniona do otrzymania wnioskowanego świadczenia i faktycznie sprawuje opiekę nad matką, to jednak świadczenie to nie może być przyznane, gdyż matka skarżącej pozostaje w związku małżeńskim, a współmałżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wyjaśnił przy tym, że ojciec skarżącej ma 54 lata i jest w wieku aktywności zawodowej, ponieważ prowadzi indywidualne gospodarstwo rolne i nie ma orzeczonej grupy inwalidzkiej.
W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca podniosła, że jest jedyna osobą, która obecnie może sprawować opiekę nad matką i w tym celu przeprowadziła się z trójką swoich dzieci do domu rodziców. Podała, że jej bracia zamieszkują w znacznej odległości od miejsca zamieszkania matki, a mąż matki (ojciec skarżącej) z uwagi na chorobę żony zmuszony jest teraz sam prowadzić gospodarstwo rolne (o powierzchni 27 ha) i zajmować się hodowlą bydła mlecznego, które liczy 67 sztuk, w tym 40 krów dojnych. Wskazała, że praca w tym gospodarstwie zajmuje ojcu kilkanaście godzin dziennie, a to wyklucza, pomimo chęci, opiekowanie się żoną. Oceniła, że odmowa przyznania jej świadczenia pielęgnacyjnego dlatego, że jej matka - osoba wymagająca opieki - pozostaje w związku małżeńskim, jest dyskryminująca i sprzeczna z wyrokiem TK z 18 lipca 2008 r. sygn. akt P 27/07.
Opisaną na wstępie decyzją z "[...]" Kolegium utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Kolegium stwierdziło, że w niniejszej sprawie występuje przesłanka negatywna do uzyskania przez skarżącą prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o której mowa w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) u.ś.r., gdyż matka skarżącej (osoba wymagająca opieki) pozostaje w związku małżeńskim, a jej współmałżonek nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Podniosło, że zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie są zobowiązani do wspólnego pożycia i wzajemnej pomocy, a w świetle art. 27 tej ustawy, małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Kolegium uznało także, że ojciec skarżącej nie jest obiektywnie niezdolny do sprawowania opieki nad swoją żoną, a możliwości sprawowania tej opieki nie wyklucza ani jego stan zdrowia ani wiek. Dodało, że jedyną przeszkodą w sprawowaniu tej opieki jest prowadzenie przez niego gospodarstwa rolnego.