Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie sędzia WSA Bogusław Jażdżyk sędzia WSA Ewa Osipuk Protokolant referent Małgorzata Gaida po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2018 r. sprawy ze skargi B. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]", nr "[...]". w przedmiocie umorzenia nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych oddala skargę.
Zaskarżoną decyzją z dnia "..." r., nr "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję wydaną przez Dyrektora Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej jako: "organ I instancji") z dnia "[...]" r., odmawiającą B. B. (dalej jako: "skarżąca") umorzenia kwoty 2.600 zł z tytułu nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych oraz odsetek za opóźnienie.
W uzasadnieniu organ wskazał, że decyzją z dnia "[...]" r. organ I instancji ustalił, że w okresie zasiłkowym od 1 listopada 2014 r. do dnia 30 września 2015 r. skarżąca nienależnie pobrała świadczenia rodzinne na troje dzieci w łącznej kwocie 4.777,00 zł. Decyzją z dnia ‘[...]"r. organ I instancji umorzył skarżącej kwotę 777 zł oraz odsetki ustawowe w kwocie 284 zł. Następnie decyzją z dnia "[...]" r. organ I instancji rozłożył na raty spłatę kwoty 4000 zł - po 100 zł miesięcznie począwszy od czerwca 2016 r.
W dniu 19 września 2017 r. skarżąca wniosła o umorzenie pozostałej kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, argumentując, że nie otrzymuje alimentów na córkę R. i nie pobiera świadczeń alimentacyjnych na córkę O. Utrzymują się tylko z dochodu skarżącej i świadczenia 500+ na jedno dziecko. Zaznaczyła, że alimenty nie są dochodem utraconym, nie może więc ubiegać się o inne świadczenia.
Decyzją z dnia "[...]" r. organ I instancji odmówił umorzenia nienależnie pobranych świadczeń oraz odsetek w kwocie 2600 zł. Organ I instancji wyjaśnił, że wszelkiego rodzaju zwolnienia z obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń mają charakter wyjątkowy i powinny być interpretowane w sposób ścisły, a nie rozszerzający. W związku z tym, umorzenie powinno mieć miejsce tylko wówczas, gdy sytuacja dochodowa zobowiązanego lub jego rodziny nie pozwala mu na wywiązanie się z ciążącego na nim obowiązku nie tylko obecnie, ale i w przyszłości. Za szczególnie uzasadniony przypadek przyjęto zdarzenia występujące zupełnie okazjonalnie, wymagające wielu niefortunnych zbiegów wydarzeń, wykraczające poza możliwości ludzkiej zapobiegliwości. Organ I instancji wskazał, że wspieranie osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania alimentów należy łączyć z działaniami zmierzającymi do zwiększenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji. Organ I instancji ustalił, że skarżąca jest osobą niepełnosprawną (porusza się na wózku inwalidzkim) i samotnie wychowuje dwie córki w wieku szkolnym: O. B. (ur. 18 marca 2003 r.) i R. B. (ur. 10 listopada 2008 r.). Rodzina mieszka w mieszkaniu własnościowym o pow. 51,09 m2. Mieszkanie jest dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Miesięczny dochód rodziny wynosi 3.337,20 zł, w tym z tytułu renty inwalidzkiej kwota 1.063,59 zł, wynagrodzenia z telepracy - 1.013,51 zł, świadczenia wychowawczego - 500 zł, alimentów na R. B. - 424,02 zł oraz dodatku mieszkaniowego - 336,08 zł. Zgodnie z oświadczeniem skarżącej, miesięczne wydatki rodziny stanowią opłaty za: telewizję kablową - 48,00 zł, czynsz - 260,00 zł, fundusz remontowy - 78 zł, energię 220,00 zł, Internet - 40 zł, ratę kredytu - 841,68 zł, ratę nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych - 100 zł, polisę na życie córek - 30,00 zł, lekarstwa 84,00 zł, pieluchy 291,67 zł, doładowanie do telefonu 30,00 zł, benzynę - 100,01 zł. Organ I instancji stwierdził, że dochody wskazane przez skarżącą nieznacznie przekraczają ponoszone wydatki. Zaznaczył, że niski dochód nie może zostać uznany za wystarczającą przesłankę uzasadniającą umorzenie zadłużenia, gdyż trudna sytuacja materialna (dochodowa) rodziny jest przesłanką przyznania świadczeń rodzinnych. Uznał, że skarżąca nie znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, gdyż nie spełnia kryterium dochodowego do otrzymywania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, świadczenia rodzinnego ani też świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w okresie świadczeniowym 2017/2018.