"Utrzymywanie się z gospodarstwa rolnego", o którym mowa w art. 5 ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych, należy rozumieć przede wszystkim jako prowadzenie gospodarstwa rolnego i uzyskiwanie tą drogą środków utrzymania. Oznacza to, że szacunkowy dochód z gospodarstwa rolnego może zostać ustalony wobec posiadacza gospodarstwa rolnego, gdy stanowi ono rzeczywiście źródło dochodów rodziny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Irena Szczepkowska Asesor WSA Bogusław Jażdżyk Protokolant Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2007 r. sprawy ze skargi B. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie zasiłku rodzinnego i dodatku do zasiłku I uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; II orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
W dniu 26 września 2006r. B. G. wystąpiła do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego oraz rozpoczęcia roku szkolnego na córkę A. G.
Decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z upoważnienia Wójta Gminy, na podstawie art. 5 ust. 2 oraz art. 20 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.), odmówił przyznania w/w wnioskowanych świadczeń. Organ argumentował, iż roczny dochód rodziny za 2005r., na który złożył się dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych w wysokości 12 791,99 zł oraz dochód z gospodarstwa rolnego od dnia
1 września 2005r. o powierzchni 7,1299 ha przeliczeniowych x 153,67 x 4 m-ce w kwocie 4382, 60 zł - wyniósł 17 174,59 zł. Łączny miesięczny dochód rodziny wyniósł zatem 1431,21 zł, co w przeliczeniu na osobę w rodzinie stanowiło miesięcznie kwotę 715,60 zł. Suma ta zaś jest wyższa od kwoty 583,00 zł, która uprawniałaby w rozpatrywanym przypadku do przyznania wnioskowanych świadczeń. Organ podniósł, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 wskazanej ustawy zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł. Natomiast stosownie do ust. 2 tego artykułu, w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
B. G. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, podnosząc, iż nie uzyskuje dochodu z gospodarstwa rolnego, gdyż z dniem 1 września 2005r. oddała je córce i zięciowi w bezczynszowe użytkowanie na okres 10 lat. Wraz z córką A. utrzymują się tylko z jej emerytury oraz renty rodzinnej córki. Z ostrożności podniosła, że jeśli dochód z gospodarstwa rolnego należałoby jednak w takiej sytuacji uwzględniać, to winien on zostać podzielony na sześć osób, tj. córkę, zięcia, ich dwoje dzieci oraz odwołującą i jej córkę A..
Decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, uzasadniając, iż dochód na osobę w rodzinie został przez organ I instancji naliczony prawidłowo. Organ podniósł, iż w myśl art. 5 ust. 8a ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego, wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę. Zdaniem Kolegium, z brzmienia tego przepisu wynika jasno, że chodzi tutaj nie o uzyskanie pożytków wprost z prowadzenia gospodarstwa rolnego, a z posiadania (bycia właścicielem). Organ wywiódł, iż ustawodawca w powołanym przepisie określił zamknięty katalog przypadków, w których przy ustaleniu dochodu uzyskanego z gospodarstwa rolnego, wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę, z wyjątkiem określonych w pkt 1-3 tegoż ustępu. Stwierdził, iż regulacja ta dotyczy również oddania w bezczynszowe użytkowanie skoro stosuje się do niego przepisy o dzierżawie. Zaznaczył, iż jednym z wymienionych w tym unormowaniu wyjątków jest oddanie w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego. Jednak wydzierżawienie bliskim krewnym wyklucza już możliwość uznania zawartej umowy bezczynszowego użytkowania, jako umowy zawartej stosownie do przepisu art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. W ocenie organu w tej sytuacji dochód z tego gospodarstwa prawidłowo został doliczony do dochodu rodziny odwołującej. Skoro więc w roku poprzedzającym okres zasiłkowy dochód na jednego członka rodziny wyniósł 715,60 zł i przekracza kryterium dochodowe określone w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami do tego zasiłku nie przysługuje.