Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz (spr.) Protokolant Sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 września 2008 r. sprawy ze skargi B. Ś. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nakazu przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej 1) stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji w części określającej termin przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej, 2) oddala skargę w pozostałej części, 3) orzeka, że zaskarżona decyzja w części opisanej w punkcie 1 wyroku nie podlega wykonaniu, 4) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. na rzecz skarżącej B. Ś. kwotę 200 (słownie : dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, 5) przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. G. kwotę 309,80 (słownie : trzysta dziewięć 80/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, w tym kwotę 52,80 (słownie : pięćdziesiąt dwa 80/100) złotych tytułem podatku VAT.
Przedmiotem skargi, wniesionej przez B. Ś. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O z dnia [...], nr [...], dotycząca nakazania skarżącej podłączenia nieruchomości przy ul. [...] w K. do istniejącej kanalizacji sanitarnej.
Wydanie zaskarżonej decyzji poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu:
Pismem z dnia 28 sierpnia 2007 r. Burmistrz [...] zawiadomił B. Ś. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie podłączenia nieruchomości do istniejącej kanalizacji sanitarnej w Gminie [...]. W piśmie z dnia 30 sierpnia 2007 r. B. Ś. zawiadomiła organ, że jako właścicielka nie wyraża zgody na podłączenie jej posesji do kanalizacji. Argumentowała, że posiada szambo właściwie użytkowane i zabezpieczone, które jest opróżniane systematycznie i w miarę konieczności. Podniosła, że nie doszło dotychczas do przepełnienia i przelania szamba, a nadto nie stać jej na uiszczenie opłat związanych z podłączeniem posesji do kanalizacji miejskiej oraz opłat miesięcznych za odbiór nieczystości.
Decyzją z dnia [...], nr [...], opartą o przepis art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r., Nr 236, poz. 2008 ze zm.), Burmistrz [...] nakazał B. Ś. podłączenie nieruchomości położonej w K. przy ul. [...] do istniejącej kanalizacji sanitarnej w terminie do 5 października 2007 r. i zgłoszenia faktu wykonania podłącza do zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w K. W uzasadnieniu wyjaśniono, że zgodnie z przepisem powołanym jako podstawa prawna decyzji, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez podłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej, który to obowiązek nie został dopełniony pomimo otrzymania stosownego pisma. Poza tym poinformowano, przepis art. 5 ust. 7 uzasadnia wydanie decyzji w przypadku stwierdzenia niewykonania obowiązku, a jej wykonanie podlega egzekucji w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
W złożonym odwołaniu B. Ś. powtórzyła argumenty podawane w piśmie z dnia 30 sierpnia 2007 r., dotyczące posiadania szamba oraz braku środków na pokrycie kosztów związanych z przyłączeniem do kanalizacji i opłatami za odbiór nieczystości.
Po rozpoznaniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w O., decyzją z dnia [...], nr [...], uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i nakazało B. Ś. podłączenie nieruchomości położonej przy ul. [...] w K. do istniejącej kanalizacji sanitarnej w terminie miesiąca od doręczenia decyzji. Jako podstawę prawną wskazano przepis art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej K.p.a. W uzasadnieniu podniesiono, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości poprzez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacji, a gdy budowa kanalizacji jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, poprzez wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków. Przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków. Organ wskazał, że wynikający z powyższych przepisów obowiązek przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej obciąża właścicieli nieruchomości, gdy taka sieć istnieje, co ma miejsce w analizowanej sprawie. Strona posiada na terenie swej posesji jedynie szambo, co jednak nie zwalnia od obowiązku przyłączenia nieruchomości do miejskiej kanalizacji sanitarnej. Poza tym organ wskazał, że sytuacja finansowa nie może mieć wpływu na zasadność decyzji organu pierwszej instancji, która co do zasady jest zgodna z prawem, gdyż upoważnienie wójta do wydania decyzji nakazującej przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej wynika z art. 5 ust. 7 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Organ odwoławczy zarzucił jednak, iż decyzja pierwszoinstancyjna zawiera orzeczenie nieprzewidziane przepisami prawa, gdyż zobowiązując B. Ś. do zgłoszenia faktu wykonania podłącza Burmistrz [...] przekroczył zakres kompetencji określonych w art. 5 powołanej ustawy, co uzasadniało dokonanie zmiany decyzji przez organ odwoławczy poprzez jej uchylenie i wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia. Ponadto, zdaniem organu, zmianę zaskarżonej decyzji uzasadniał również upływ zakreślonego w decyzji terminu do wykonania obowiązku uzasadniał wyznaczenie nowego terminu.