Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik (spr.) Sędzia WSA Daria Sachanbińska Protokolant St. sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 lipca 2009 r. sprawy ze skargi J. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania w sprawie zaliczki alimentacyjnej oddala skargę.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu uchyliło w całości decyzję Dyrektora Ośrodka Integracji i Pomocy Społecznej w Ozimku z dnia [...], nr [...] o odmowie przyznania A. H. zaliczki alimentacyjnej i orzekło o odmowie przyznania stronie tego świadczenia wnioskowanego na J. J. i M. J.
Skargę wniesioną na tę decyzję przez A. H. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił wyrokiem z dnia 27 lipca 2006 r., sygn. akt II SA/Op 262/06.
Powołując się na przesłankę zmiany przepisów, a to na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2008 r., sygn. akt P 18/06, pismem z dnia 6 października 2008 r. A. H. zwróciła się do Ośrodka Integracji i Pomocy Społecznej w Ozimku o ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej przyznania zaliczki alimentacyjnej, za okres od 1 września 2005 r. do 31 lipca 2008 r. Wskazała przy tym, że wniosek nie został wniesiony w terminie z uwagi na to, że urząd nie poinformował jej o zmianie przepisów i terminie złożenia wniosku.
Pismem z dnia 22 października 2008 r., A. H. wniosła z kolei o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania w sprawie decyzji odmawiających przyznania dla jej dzieci zaliczki alimentacyjnej. Uzasadniając brak winy w uchybieniu terminu do wniesienia skargi wywiodła przy tym, że pomimo wynikającego z art. 9 K.p.a. obowiązku organu dotyczącego należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych mogących mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania, urząd nie poinformował jej o terminie złożenia stosownego wniosku.
W kolejnym piśmie z dnia 22 listopada 2008 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie Samorządowego Kolegium Odwoławczego do uzupełnienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, w zakresie wskazania okoliczności uchybienia terminowi określonemu w art. 145a § 2 K.p.a., wnioskodawczyni, jako przeszkodę w złożeniu skargi w terminie, wskazała brak ze strony organu informacji o terminie i możliwości złożenia skargi określonej w art. 145a K.p.a. i związany z tym brak wiedzy w tym przedmiocie. Podkreśliła przy tym, że obowiązek organu poinformowania jej o terminie do złożenia skargi wynikał z art. 9 K.p.a.
Postanowieniem z dnia [...], nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu, uznając A. H. za przedstawiciela ustawowego małoletnich - J. i M. J. - odmówiło przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...], nr [...]. Uzasadniając rozstrzygnięcie organ wskazał, iż wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 2008 r., sygn. akt P 18/06, na który jako przesłankę wznowienia powołała się wnioskodawczyni, został ogłoszony w Dzienniku Ustaw nr 119, poz. 770 i wszedł w życie dnia 7 lipca 2008 r. Tym samym też termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania upłynął 7 sierpnia 2008 r., a strona uchybiła temu terminowi. Odnosząc się do regulacji art. 58 K.p.a. i wskazując na określone w nim przesłanki przywrócenia terminu do dokonania czynności w postępowaniu administracyjnym organ stwierdził, iż kryterium braku winy jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z ciążącym na stronie obowiązkiem dochowania szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można z kolei mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że jego dopełnienie stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia. Oznacza to, że brak winy w uchybieniu terminu można uznać tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Uznając, iż przeszkody uprawdopodobniającej brak winy w uchybieniu terminu nie stanowiła okoliczność braku, ze strony organu, informacji o terminie złożenia skargi organ uznał, iż A. H. nie wykazała braku winy w uchybieniu terminowi do wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Wyjaśnił organ w tym zakresie, że wynikający z art. 9 K.p.a. obowiązek organów udzielania stronom informacji dotyczy wyłącznie toczącego się postępowania i istnieje od chwili jego wszczęcia, do zakończenia decyzją. Skoro zatem sprawa o ustalenie zaliczki alimentacyjnej dla J. i M. J. zakończona została ostateczną decyzją z dnia [...], po tej dacie nie toczyło się żadne postępowanie administracyjne w tej sprawie. Tym samym też, nie istniał po stronie organu pierwszej instancji obowiązek udzielenia A. H., na podstawie art. 9 K.p.a., informacji o wydaniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Organ stwierdził ponadto, że przesłanki uprawdopodobniającej brak winy w uchybieniu terminowi nie stanowił również brak wiedzy A. H. o wydaniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Jak wyjaśnił, informacja w tej sprawie podawana bowiem była zarówno w prasie, jak i na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Jednocześnie też, przyjmując brak po stronie wnioskodawczyni należytej staranności w dochowaniu terminu do wniesienia skargi o wznowienie Kolegium wskazało, iż przesłanka z art. 145a K.p.a. nie mogła stanowić podstawy do uznania obowiązku wszczęcia postępowania wznowieniowego z urzędu. Jak zaznaczyło, postępowanie z tej przyczyny mogło być bowiem wznowione jedynie na żądanie strony.