Sprawa ze skargi na uchwałę Rady Miasta Opola w przedmiocie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Krupiński Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Ewa Janowska - spr. Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 września 2018 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Miasta Opola z dnia 22 lutego 2018 r., Nr LVI/1113/18 w przedmiocie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych 1) stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części obejmującej dodany punkt 2 § 2a do uchwały z dnia 26 czerwca 2008 r., nr XXXII/336/08, 2) dalej idącą skargę oddala, 3) zasądza od Gminy Opole na rzecz Wojewody Opolskiego kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadnienie strona 1/5

Rada Miasta Opola, działając na podstawie art. 97 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1769, z późn. zm.), podjęła w dniu 22 lutego 2018 r. uchwałę Nr LVI/1113/18, zmieniającą uchwałę w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych w Opolu. Na podstawie § 1 tej uchwały, dodano § 2a pkt 1 i pkt 2 w uchwale Nr XXXII/336/08 Rady Miasta Opola z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych w Opolu, zmienionej uchwałą nr LXXI/757/10 Rady Miasta Opola z dnia 26 sierpnia 2010 r., którym ustalono szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Zgodnie z § 2a pkt 1 uchwały osoby przebywające w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży ponoszą odpłatność za pobyt w zależności od posiadanego dochodu, zgodnie z kryterium dochodowym ustalonym zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej:

a) dochód powyżej 100 % do 150% kryterium dochodowego - odpłatność w wysokości do 10 % dochodu miesięcznie,

b) dochód powyżej 150 % do 200% kryterium dochodowego - odpłatność w wysokości od 10 do 15 % dochodu miesięcznie,

c) dochód powyżej 200 % do 250 % kryterium dochodowego - odpłatność w wysokości od 15 do 20 % dochodu miesięcznie,

d) dochód powyżej 250 % kryterium dochodowego odpłatność w wysokości od 20 do 30 % dochodu miesięcznie.

W § 2a pkt 2 uchwały Rada postanowiła z kolei, że w szczególnie uzasadnionych przepadkach, na wniosek matki z małoletnimi dziećmi lub kobiety w ciąży, którym przyznano pomoc w formie pobytu w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży lub na wniosek pracownika socjalnego, Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Opolu może całkowicie lub częściowo zwolnić z ponoszenia odpłatności za pobyt w domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Stosownie do § 2, wykonanie uchwały powierzono Prezydentowi Miasta Opola, w myśl natomiast § 3 uchwała weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego.

Skargę na powyższą uchwałę wywiódł Wojewoda Opolski wnosząc o stwierdzenie jej nieważności oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych. W uzasadnieniu Wojewoda podniósł, że uchwała w sposób istotny narusza art. 97 ust. 1 oraz ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej W ocenie Wojewody, przepis art. 97 ust. 5 ustawy ma charakter upoważnienia ogólnego do wydania aktu prawa miejscowego. Jedyną wskazówką dla miejscowego prawodawcy stał się obowiązek dopełnienia wymogu szczegółowości, czyli samodzielnego doboru kryteriów odpłatności. Nie oznacza to jednak pełnej swobody rady gminy realizującej swoje kompetencje w tym zakresie. Większa skala swobody prawotwórczej, jaka występuje przy ogólnym upoważnieniu ustawowym do stanowienia aktów prawa miejscowego i brak precyzyjnych wytycznych, co do treści takich podustawowych uregulowań jest ograniczona całokształtem i celem przepisów normujących dziedzinę, której dany akt, wydany w oparciu o upoważnienie dotyczy. Stosownie do powyższego Wojewoda wywiódł, że przepis art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, upoważniał Radę Miasta Opola do uregulowania jedynie zasady ponoszenia odpłatności za udzielone schronienie osobom i rodzinom tego pozbawionym. Zwolnienie z ponoszenia opłat przewidziane w art. 97 ust. 1 cyt. ustawy nie powinno być utożsamiane jednak z odstąpieniem od żądania opłaty, które jest wyrazem władzy dyskrecjonalnej organu administrującego, jego uznaniu pozostawia się zaniechanie ściągnięcia opłaty, co zależne jest nie tyle od dochodu osoby kierowanej, co od jej sytuacji majątkowej, życiowej i rodzinnej. Skorzystanie z przedmiotowego uprawnienia wymaga szczegółowej podstawy prawnej, takiego upoważnienia nie zawiera z kolei art. 97 ust. 1 ustawy, który przewiduje jedynie obligatoryjne zwolnienie z opłat. Jest ono zależne od spełnienia kryterium dochodowego i odnosi się do osoby samotnie gospodarującej lub osoby w rodzinie kierowanej do placówki, których dochody są niższe lub równe kwotom określonym w art. 8 ust. 1. W świetle powyższego, Rada Miasta nie posiadała kompetencji do wprowadzenia zwolnienia bądź obniżenia opłat pobieranych za pobyt w mieszkaniu chronionym.

Strona 1/5