Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz - spr. Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Górska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 lutego 2009 r. sprawy ze skargi E. M. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opolu z dnia [...], nr [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Przedmiotem skargi wniesionej przez E. M. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu jest decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Opolu z dnia 4 lipca 2008 r., znak [...], utrzymująca w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opolu z dnia 20 grudnia 2007 roku, nr [...], w sprawie niestwierdzenia choroby zawodowej - uszkodzenia słuchu wywołanego hałasem.
Wydanie zaskarżonej decyzji poprzedziło postępowanie o następującym przebiegu:
Decyzją z dnia 23 czerwca 2003 r., nr [...], opartą o przepis § 10 Rady Ministrów z dnia 18 listopada 1983 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 65, poz.294 ze zm.), Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opolu orzekł o niestwierdzeniu u E. M. choroby zawodowej - uszkodzenia narządu słuchu, wymienionej w poz. 15 wykazu chorób zawodowych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia wskazanego w podstawie prawnej decyzji. W uzasadnieniu powyższej decyzji wskazano, że w związku z zatrudnieniem w Hucie [...] w O. na stanowisku wyżarzacza w latach 1984 oraz 1988-1997, E. M. był narażony na hałas w granicach 86-90 dB. Wydanie tej decyzji poprzedziły orzeczenia lekarskie Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w O., z siedzibą w K. z dnia 13 listopada 2002 r. oraz Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia 7 marca 2003 r., w których stwierdzono odbiorczy ubytek słuchu (wg Poradni wynoszący 24 dB w uchu prawym oraz 9 dB w uchu lewym, natomiast wg Instytutu odpowiednio 15 dB i 11 dB), podając, że wielkość ubytku, jak również jego asymetria nie powodują skutków zdrowotnych upośledzenia funkcji narządu słuchu w stopniu uzasadniającym rozpoznanie choroby zawodowej. Ponadto przebieg krzywych powietrznych jest niecharakterystyczny dla pohałasowego uszkodzenia narządu słuchu. Instytut zauważył także, że nie można wykluczyć obniżenia czułości słuchu o charakterze fluktuacyjnym (zmiennym) typu menierowskiego. Organ pierwszej instancji powołał się na orzeczenie Instytutu, wskazując, że jest ono zbieżne z orzeczeniem Poradni.
Decyzję tę zakwestionował E. M., zarzucając zaniżenie wyników badań przez Poradnię w porównaniu z wynikami na dołączonym do odwołania audiogramie z dnia 23 sierpnia 2002 r., a nadto wskazując na niemożliwość uzyskania kopii wyników badań z Instytutu.
Opolski Wojewódzki Inspektor Sanitarny decyzją z dnia 5 sierpnia 2003 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji, wskazując na treść orzeczeń dwóch upoważnionych jednostek, które orzekły o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej, podając, że wielkość ubytku słuchu, przebieg krzywych powietrznych, obustronne pogorszenie słuchu po ustaniu narażenia, szumy uszne, przebyte choroby są wystarczające do uznania, że ubytek niepowodujący społecznej niewydolności słuchu nie ma charakteru pohałasowego.
W wyniku skargi na powyższą decyzję, wniesionej przez E. M., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 5 maja 2005 r., sygn. akt II SA/Wr 1983/03, uchylił decyzje organów obu instancji. W uzasadnieniu Sąd zaaprobował przyjętą przez organy podstawę prawną orzekania, zakwestionował natomiast treść zapadłych rozstrzygnięć. Sąd wskazał, że w sytuacji stwierdzenia u skarżącego, zatrudnionego bezspornie w warunkach narażenia na hałas, ubytku słuchu typu odbiorczego, a nie mieszanego, akcentowany przez obie jednostki orzecznicze niewielki stopień tego niedosłuchu nie stanowi przeszkody do uznania istnienia choroby zawodowej. Sąd stanął na stanowisku, że stwierdzenie choroby zawodowej może nastąpić w przypadku pozytywnego ustalenia, iż rozpoznana u pracownika choroba jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych i praca była wykonywana w warunkach narażających na jej powstanie, gdyż ta okoliczność skutkuje zaistnieniem domniemania związku przyczynowego między chorobą a warunkami narażającymi na jej powstanie. Sąd wywiódł, że skoro dochodzenie epidemiologiczne wykazało, iż skarżący w czasie zatrudnienia w Hucie [...] w O. na stanowisku wyżarzacza narażony był na ponadnormatywny hałas, pracował tym samym w warunkach stwarzających ryzyko powstania choroby zawodowej narządu słuchu, natomiast stwierdzone przez uprawnione placówki diagnostyczne schorzenie ma postać uszkodzenia słuchu typu odbiorczego, co wskazuje na przyczynę zewnętrzną tego uszkodzenia będącą skutkiem hałasu. Z kolei podawane przyczyny pozazawodowe powodowałyby niedosłuch typu mieszanego, którego u skarżącego nie stwierdzono, a jedynie w orzeczeniu Instytutu zasygnalizowano możliwość istnienia obniżenia czułości słuchu o charakterze zmiennym. Sąd zarzucił, że tej ostatniej okoliczności, która mogłaby wskazywać na przyczyny pozazawodowe, nie wyjaśniono w toku postępowania administracyjnego, zatem w zaleceniach do dalszego postępowania wskazał na konieczność ponownego rozpoznania sprawy w oparciu o uzupełniony materiał dowodowy, podkreślając przy tym istotne znaczenie rozpoznania niedosłuchu typu odbiorczego.