Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Krzysztof Bogusz Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Protokolant St. sekretarz sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 18 marca 2010 r. sprawy ze skargi W. M. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Opolu z dnia [...] nr [...] w przedmiocie uposażenia i innych należności funkcjonariusza Służby Więziennej 1) uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Aresztu Śledczego w O. z dnia [...], Nr [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości, 3) zasądza od Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Opolu na rzecz W. M. kwotę 257 (dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Pismem z dnia 15 kwietnia 2009 r. W. M. wezwał Dyrektora Okręgowej Służby Więziennej w Opolu do zapłaty kwot wynikających z załączonych wniosków w sprawie wypłaty równoważnika za przejazd na koszt jednostki organizacyjnej Służby Więziennej w latach 2005 - 2009, dopłaty do wypoczynku w latach 2005 - 2009, równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego za lata 2008 - 2009. Kolejnym pismem, z dnia 8 czerwca 2009 r., W. M. ponowił wcześniejsze wezwanie, domagając się jednocześnie wypłaty ekwiwalentu za lata 2005 - 2009 za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i za umundurowanie oraz odprawy należnej po zwolnieniu - z dniem 31 marca 2009 r. - ze służby.
Decyzją z dnia [...], nr [...], Dyrektor Aresztu Śledczego w O., na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej K.p.a., a także na podstawie art. 3, art. 10, art. 27 ust. 1, art. 31 ust. 1 pkt 4 i ust. 2, art. 32, art. 58, art. 62, art. 69 ust. 3, art. 72, art. 79, art. 88, art. 96, art. 110 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 ze zm.), § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 września 1997 roku w sprawie określenia rodzaju świadczeń socjalnych i bytowych dla funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz członków ich rodzin (Dz. U. Nr 120, poz. 764) w związku z art. 45 ust. 3 ustawy o Służbie Więziennej, odmówił wypłacenia W. M. uposażenia oraz innych należności finansowych za okres od 13 października 2005 r. do 31 marca 2009 r., tj. uposażenia, urlopu wypoczynkowego i tym samym ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, dopłaty do wypoczynku, równoważnika pieniężnego za umundurowanie i czyszczenie chemiczne umundurowania, równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, zryczałtowanego równoważnika pieniężnego przysługującego funkcjonariuszowi i członkom jego rodziny za przejazd na koszt Aresztu Śledczego w O. środkami publicznego transportu zbiorowego w kwocie odpowiadającej cenie biletów na przejazd w drugiej klasie pociągu pośpiesznego na odległość 500 km i z powrotem, z uwzględnieniem posiadanych uprawnień do przejazdów ulgowych osób uprawnionych. W ustaleniach stanu faktycznego organ podał, że z dniem 30 listopada 2003 r., na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy o Służbie Więziennej, funkcjonariusz został zwolniony i tym samym wygasło jego prawo do uposażenia oraz innych należności pieniężnych. W wyniku rozwiązania stosunku służbowego otrzymał należności związane ze zwolnieniem ze służby i uzyskał status emeryta Służby Więziennej, z którego korzystał do dnia 31 marca 2009 r. W związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2005 r., sygn. akt II SA/Wa 1209/04 oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 9 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Op 65/08, z dniem 13 października 2005 r. W. M. został mianowany na stanowisko starszego inspektora w kierownictwie w Areszcie Śledczym w O. z prawem do uposażenia z dniem podjęcia służby lub przedstawienia dokumentu stwierdzającego niezdolność do służby z powodu choroby. Decyzja w sprawie mianowania została doręczona w dniu 2 października 2008 roku. Funkcjonariusz stawił się w dniu 3 października 2008 r. w Areszcie Śledczym w O. około godziny 8:40 i został poinformowany o obowiązującym rozkładzie czasu służby, jednak do dnia 31 marca 2009 r., czyli do dnia zwolnienia ze służby, nie stawił się o wyznaczonej godzinie w celu podjęcia służby. Przy tak ustalonym stanie faktycznym sprawy organ wywodził, że z tytułu służby - zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej - funkcjonariusz otrzymuje uposażenie i inne świadczenia pieniężne określone w ustawie. W okresie od 13 października 2005 r. do dnia 31 marca 2009 r. nie istniał żaden element stosunku służbowego, który uprawniałby do stwierdzenia, że W. M. pełnił służbę w Służbie Więziennej, zatem należało odmówić wypłaty uposażenia. Zgodnie z art. 79 ustawy o Służbie Więziennej, funkcjonariuszowi przysługuje prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni roboczych, natomiast stosownie do art. 110 ust. 1 pkt 2 ustawy o Służbie Więziennej, funkcjonariusz zwolniony ze służby otrzymuje ekwiwalent za urlop wypoczynkowy niewykorzystany w roku zwolnienia ze służby oraz za urlop zaległy. Funkcjonariuszowi, który posiada prawo do urlopu wypoczynkowego, zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 września 1997 r. w sprawie określenia rodzaju świadczeń socjalnych i bytowych dla funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz członków ich rodzin przysługuje raz w roku dopłata do wypoczynku. Jak wynika z ustawy, z tytułu służby w Służbie Więziennej przysługuje urlop wypoczynkowy. Urlop ten jest swojego rodzaju bonifikatą dla funkcjonariusza za okres faktycznie pełnionej służby, którego istotą i celem jest gwarancja odpoczynku oraz regeneracja sił funkcjonariusza, jest świadczeniem majątkowym, które polega na zwolnieniu funkcjonariusza z obowiązku świadczenia służby w celu wypoczynku przy jednoczesnym zapewnieniu mu za ten czas wynagrodzenia. Od 13 października 2005 r. do 31 marca 2009 r. W. M. nie pełnił służby oraz nie przedstawił dokumentu stwierdzającego niezdolność do służby z powodu choroby, dlatego nie przysługuje mu urlop wypoczynkowy za ten okres, a co za tym idzie, nie przysługuje mu również ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz dopłata do wypoczynku. Stosownie do art. 69 ustawy o Służbie Więziennej funkcjonariusz otrzymuje bezpłatne umundurowanie oraz wyposażenie specjalne dla poszczególnych rodzajów służb, a w zamian za umundurowanie i czyszczenie chemiczne umundurowania wypłacany jest mu równoważnik pieniężny. W okresie objętym wnioskiem funkcjonariusz nie pełnił służby i nie był zobowiązany do noszenia przepisowego umundurowania oraz dokonywania jego czyszczenia chemicznego, co w konsekwencji powoduje, że nie jest uprawniony do otrzymania przedmiotowego równoważnika pieniężnego. Dalej organ argumentował, że bezsporna okoliczność niepełnienia przez W. M. służby powoduje, iż nie jest on także uprawniony do otrzymania innych należności, tj. równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego oraz zryczałtowanego równoważnika pieniężnego za przejazd na koszt Aresztu Śledczego w O. środkami publicznego transportu zbiorowego. Na koniec organ podkreślił, że podstawowym elementem stosunku służbowego jest obowiązek świadczenia przez funkcjonariusza służby, a więc wykonywania określonych zadań służbowych. Natomiast podstawowym prawem funkcjonariusza jest otrzymywanie adekwatnego do wykonywanych zadań służbowych uposażenia oraz innych świadczeń o charakterze materialnym, przynależnych w związku z pełnieniem służby. Zdaniem organu, przyjęcie odmiennego stanowiska oznaczałoby, że dopuszczalne jest uzyskanie praw wynikających ze stosunku służbowego bez konieczności ponoszenia jakichkolwiek obowiązków służbowych.