Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie: Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Daria Sachanbińska - spr. Protokolant: st. sekretarz sądowy Grażyna Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 listopada 2007 r. sprawy ze skargi T. K. na decyzję Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zmiany kategorii zdolności do służby wojskowej 1) uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Powiatowej Komisji Lekarskiej w S. z dnia [...], 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
W dniu [...] Powiatowa Komisja Lekarska w S., działając na podstawie art. 26 ust. 1, art. 30a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie orzekania o zdolności do czynnej służby wojskowej oraz trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dz. U. Nr 151, poz. 1595 ze zm.) oraz art. 104 K.p.a., uznała T. K. za zdolnego do służby wojskowej z kategorią zdrowia "A". W uzasadnieniu wskazała, że na podstawie przeprowadzonych badań podstawowych oraz przedstawionej dokumentacji lekarskiej stwierdziła stan zdrowia poborowego określony w § 30 pkt 1 (przewlekły alergiczny nieżyt nosa), § 30 pkt 4 (pyłkowica) i § 34 pkt 1 (skrzywienie kręgosłupa nieupośledzające sprawność ustroju). Komisja uznała, iż wskazany stan zdrowia nie powoduje przeciwwskazań do odbycia zasadniczej służby wojskowej.
Od orzeczenia Powiatowej Komisji Lekarskiej odwołanie wniósł T. K., podnosząc, iż objęty jest całorocznym leczeniem, którego przerwanie grozi utratą zdrowia.
W wyniku rozpoznania odwołania, Wojewódzka Komisja Lekarska w O., decyzją z dnia [...], nr [...], działając na podstawie art. 26 ust. 1 i art. 30a ust. 1-3 cyt. wyżej ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej w związku z "Wykazem chorób i ułomności przy ocenie zdolności fizycznej i psychicznej do czynnej służby wojskowej oraz do pełnienia takiej służby poza granicami państwa", stanowiącym załącznik Nr 2 do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 czerwca 2004 r., oraz art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., utrzymała w mocy orzeczenie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazała, że w związku z tym, iż T. K. nie zgodził się z orzeczeniem organu pierwszej instancji został wezwany do osobistego zgłoszenia się w dniu 9 maja 2007 r. na jej posiedzenie i przeprowadzono z nim wywiad. Komisja wskazała również, że zapoznała się z dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy, w efekcie czego ustaliła, iż poborowy leczy się od 2004 r. na pyłkowicę (trawy i zboża). Przedstawione przez niego zaświadczenie lekarskie z dnia 7 maja 2007 r., wydane przez dr K., stwierdza pyłkowicę, alergiczne całoroczne zapalenie błony śluzowej nosa. Komisja podała, że spirometria z dnia 9 maja 2007 r. wyszła na pograniczu normy i wykazała zaburzenia fazy wdechowej. W podsumowaniu wywodziła, że na podstawie przedstawionej dokumentacji medycznej, przeprowadzonego badania oraz wywiadu z poborowym, podtrzymuje orzeczenie organu pierwszej instancji.
Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu złożył T. K., wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu zarzucił, że zaskarżona decyzja - z uwagi na sprzeczność istotnych ustaleń z materiałem dowodowym i w efekcie przyjęcie, że jest on zdolny do służby wojskowej według kategorii "A" - narusza przepisy prawa. Zarzucił także niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a to zaniechanie przeprowadzenia dodatkowych badań lekarskich (specjalistycznego badania laryngologicznego, rhinomanometrii), pomimo iż przedstawił zaświadczenie lekarskie o aktualnym stanie zdrowia. Ponadto, w dokonywanej ocenie stanu jego zdrowia nie uwzględniono wady wzroku. Skarżący podniósł także, że w składzie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej zasiadał lekarz do tego nieuprawniony, który nie jest specjalistą. Wskazał, że od czerwca 2005 r. leczy się w Poradni Alergologicznej w O. ([...] Poradnia Alergologiczna w O., ul. [...]) z powodu pyłkowicy oraz przewlekłego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Testy alergologiczne przeprowadzone w 2005 r. wykazały, iż jest uczulony na tzw. alergeny inhalacyjne (wdychane z powietrza), do których należą: kurz domowy, pyłki roślin (drzew, zbóż i chwastów), naskórek i sierść zwierząt. Ponadto, testy wykazały, iż ma alergię pokarmową. W okresie od marca (kiedy zaczynają pylić m.in.: leszczyny, brzozy) aż do końca września (od lipca do końca września unoszą się w powietrzu pyłki chwastów) funkcjonowanie jego organizmu jest znacznie upośledzone. Wdychane alergeny powodują, iż pojawia się kichanie, łzawienie oczu, drapanie w gardle, duszności a także migreny. Objawy te występują przez cały okres pylenia uczulających roślin, w mniejszym lub większym nasileniu. Podkreślił, że pyłkowica to choroba bardzo uciążliwa, a nieleczona może doprowadzić do astmy oskrzelowej. Podniósł, że w związku z silnymi objawami tej choroby poddawany jest od października 2005 r. zabiegom immunoterapii alergenowej, polegającej na otrzymywaniu w specjalistycznym gabinecie szczepionek odczulających. Wskazał, że uznanie go za zdolnego do służby wojskowej i zaliczenie do kategorii "A" jest jednoznaczne z możliwością powołania do służby wojskowej w każdym czasie, co uniemożliwi kontynuowanie podjętego leczenia i będzie działaniem skierowanym przeciwko jego zdrowiu, a nawet życiu. Zaznaczył, że jest uczulony na roztocza, wywołujące u niego przewlekły (całoroczny) alergiczny nieżyt nosa, który w znacznym stopniu utrudnia mu oddychanie przez nos, przez co sprawność jego organizmu jest upośledzona - szybciej się męczy, ma problemy z oddychaniem. Zarzucił, iż Wojewódzka Komisja nie wykonała żadnych badań w tym kierunku, nie przeprowadziła specjalistycznego badania laryngologicznego, ani nie zleciła rhinomanometrii. Nie zwróciła się także o opinię do specjalisty alergologa. Ograniczyła się jedynie do oceny dokumentacji lekarskiej zawierającej braki uniemożliwiające pełną i prawidłową ocenę stopnia niedrożności nosa i jego wpływ na upośledzenie funkcji ustroju. W dalszej części skargi T. K. zauważył, że w "Wykazie chorób i ułomności przy ocenie zdolności fizycznej i psychicznej do czynnej służby wojskowej oraz do pełnienia takiej służby poza granicami państwa", w § 30 pkt 1-3, przewidziano aż trzy stopnie upośledzenia organizmu spowodowane przewlekłym alergicznym nieżytem górnych dróg oddechowych. Z objaśnień odnoszących się do § 26-30 Wykazu wynika, że rozpoznanie wymaga potwierdzenia odpowiednią dokumentacją medyczną lub badaniami specjalistycznymi. Odnosząc powyższe do zaskarżonej decyzji wywodził, że Wojewódzka Komisja Lekarska ograniczyła się do wskazania § 30 pkt 1 (przewlekły alergiczny nieżyt nosa), nie uzasadniając w ogóle swojego stanowiska oraz nie podając, jakie okoliczności faktyczne zadecydowały o takiej kwalifikacji jego stanu zdrowia. Zdaniem skarżącego, takie orzeczenie jest krzywdzące, nieobiektywne oraz narusza przepisy prawa. Powołał się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych. Zarzucił również, że nie wzięto pod uwagę okoliczności, iż w trakcie pobytu w jednostce wojskowej będzie notorycznie narażony na działanie kurzu, a najskuteczniejszą metodą pozwalającą uniknąć alergicznych reakcji chorobowych jest odizolowanie osoby nadwrażliwej od uczulających ją alergenów. Podkreślił, iż jego mieszkanie jest codziennie odkurzane, ograniczono w nim do minimum przedmioty, na których zbiera się kurz oraz dodatkowo posiada specjalną pościel dla alergików. W okresie pylenia roślin nie otwiera w mieszkaniu okien (ewentualnie w nocy), a po każdym przyjściu do domu bierze prysznic w celu zmycia z siebie pyłków roślin. Zaznaczył, że posiada również wadę wzroku, lecz pomimo zgłoszenia tego faktu Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej, nie zostało to uwzględnione na liście schorzeń. Zarzut udziału w składzie Komisji nieuprawnionego lekarza uzasadnił faktem, iż na pieczątce doktora A. D. brak jest wskazania, czy jest on specjalistą chorób wewnętrznych. W jego ocenie, wszystkie przytoczone wyżej uchybienia, a zwłaszcza brak należytego uzasadnienia orzeczenia Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej miały istotny wpływ na wynik sprawy.