Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk (spr.) Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Protokolant St. insp. sądowy Katarzyna Stec po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 16 września 2014 r. sprawy ze skargi H. W. na akt Starosty Opolskiego z dnia 27 maja 2009 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu zmiany organizacji ruchu 1) stwierdza nieważność zaskarżonego aktu, 2) określa, że zaskarżony akt w całości nie podlega wykonaniu, 3) zasądza od Starosty Opolskiego na rzecz H. W. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Pismem z dnia 6 listopada 2013 r., H. W. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu na akt - pismo Starosty Opolskiego z dnia 27 maja 2009 r., nr [...], w przedmiocie zatwierdzenia zmiany organizacji ruchu w ciągu drogi gminnej nr [...] (ul. [...]) w miejscowości [...], przez wprowadzenie ograniczenia w ruchu pojazdów, przez zastosowanie znaku B-18 "zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad 3,5 t" z tabliczką "Nie dotyczy mieszkańców i sprzętu rolniczego." Zatwierdzenia dokonano z uwagą, że do oznakowania należy zastosować znaki z grupy wielkości "małe".
Akt ten - stanowisko Starosty Opolskiego zawarte w ww. piśmie - podjęty został w następującym stanie sprawy:
Sołtys wsi [...] wystąpił z wnioskiem z dnia 3 września 2008 r. do Starosty Opolskiego o ustawienie znaków B-18 (3,5 t) z tabliczką "nie dotyczy mieszkańców i maszyn rolniczych" na ul. [...] w P[...]. W motywach wniosku wskazał na: zwiększenie ruchu pojazdów ciężarowych wożących kruszywo z kopalni żwiru zlokalizowanej pod lasem; zamieszkiwanie przy ul. [...] bardzo dużej ilości dzieci; brak chodników; zagrożenie bezpieczeństwa z powodu poruszających się z dużą prędkością samochodów. Podał, że droga ta nie jest przystosowana do dużego obciążenia. Z kolei, ustawienie wnioskowanych znaków nie spowoduje odcięcia dojazdu do kopalni, gdyż istnieją jeszcze dwie alternatywne drogi: jedna prowadzi przez las - leśna, a druga droga - polna, prowadzi w kierunku kopalni żwiru ([...]) i dalej do drogi [...]. Drogi te jednak mają gorsze parametry, gdyż na całej długości są drogami gruntowymi, ale są dostępne i odbywa się po nich ruch. Ogólny interes społeczny i bezpieczeństwo mieszkańców wymagają wnioskowanych zmian.
Powyższy wniosek Starosta przekazał do rozpoznania Gminie [...], będącej zarządcą drogi.
Wójt Gminy [...], przy piśmie z dnia 30 kwietnia 2009 r., przekazał Staroście Opolskiemu do zatwierdzenia projekt zmiany docelowej organizacji ruchu, mającej na celu ograniczenie ruchu pojazdów ciężarowych na drodze gminnej w [...] ul. [...], przez umieszczenie znaków wskazanych we wniosku Sołtysa. W dniu 27 maja 2009 r. odbyło się posiedzenie komisji, powołanej na podstawie § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. nr 177, poz. 1729 - zwanym dalej rozporządzeniem), na której rozpatrzono powyższy projekt zmiany organizacji ruchu.
W dniu 27 maja 2009 r., Starosta Opolski, działając na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908), zwanej dalej także p.r.d. oraz § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, dokonał zatwierdzenia przedstawionego projektu organizacji ruchu, w ciągu drogi gminnej nr [...], z uwagą dotyczącą wielkości znaków oraz ze wskazaniem terminu realizacji.
Pismem z dnia 29 sierpnia 2013 r., H. W. wezwał Starostę Opolskiego do usunięcia naruszenia prawa dokonanego wskutek zatwierdzenia projektu stałej zmiany organizacji ruchu na ul. [...] w [...]. Wyjaśnił, że w dniu 7 września 1998 r. Wojewoda Opolski udzielił mu na 30 lat koncesji, na podstawie której prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wydobywania kruszywa naturalnego ze złoża "[...]". Ponadto, posiada dla swojego zakładu Plan Ruchu Odkrywkowego Zakładu Górniczego "[...]" na lata 2009-2014 zatwierdzony decyzją Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach z dnia 19 marca 2009 r. Transport wydobytej kopaliny oraz produkowanych z niej wyrobów odbywał się drogą gminną nr [...], w ciągu której zlokalizowana jest ul. [...], na której umieszczono znak zakazu wjazdu. Podniósł, że dokonana zmiana organizacji ruchu w praktyce spowodowała zamknięcie jego zakładu "[...]". Niemożność posługiwania się pojazdami o masie całkowitej powyżej 3,5 t, w celu obsługi tego zakładu, w tym zwłaszcza wywożenia urobku, uczyniło tę działalność ekonomicznie nieefektywną. Dostrzegł, że w projekcie spornej zmiany w żaden sposób nie uzasadniono potrzeby ograniczenia ruchu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad 3,5 t, ani też potrzeb przyjęcia takiego (a nie innego) wskaźnika masy. Natomiast opis techniczny zawiera jedynie lakoniczne stwierdzenie, jakoby droga gminna (ul. [...]) stanowiła drogę dojazdową głównie do posesji mieszkalnych, podczas gdy jest ono nieprawdziwe, ponieważ stanowi ona (od zawsze) jedyną drogę dojazdową, w tym do zakładu skarżącego, czego organ nie wziął pod uwagę. Sugerowane natomiast alternatywne drogi dojazdowe do kopalni, z uwagi na rodzaj i profil działalności zakładu, są nieracjonalne i niemożliwe do realizacji. Droga prowadząca przez las jest własnością Nadleśnictwa Opole, które odmawia jakiejkolwiek zgody na transport kruszywa tą drogą, a droga gruntowa ([...]) jest drogą polną, nieutwardzoną, w stanie technicznym uniemożliwiającym transport kopalin jakimikolwiek pojazdami o masie całkowitej powyżej 3,5 t. Prowadzi ona w szczególności przez łąki do wsi [...], co w przypadku deszczu, czy roztopów śniegu sprawia, że nawet lekkie pojazdy samochodowe toną na niej w błocie, a w okresie zimowym nie tylko nie nadaje się do użytku, ale wręcz nie istnieje. Zdaniem skarżącego, Starosta zatwierdził projekt zmiany organizacji ruchu, bez uprzedniej należytej i dogłębnej analizy, doprowadził do zamknięcia jego zakładu. Powołując się na orzecznictwo sądowe dostrzegł też, że projekt zmiany nie został sporządzony w taki sposób, aby możliwa była jego weryfikacja, nie uzasadniono efektywności proponowanej zmiany. Natomiast, sporne ograniczenie w ruchu, w sposób nieuzasadniony stwarza przywileje dla transportu rolnego, tj. posługiwanie się pojazdami o masie całkowitej wielokrotnie przekraczającej 3,5 t, dyskryminując pozostałych uczestników ruchu drogowego. Ponadto, nie dokonano wszechstronnej analizy wszystkich okoliczności, w tym ograniczenia (pozbawienia) możliwości korzystania z drogi przez skarżącego. Przez zmianę organizacji ruchu uniemożliwiono skarżącemu prowadzenie działalności gospodarczej, co w sposób istotny narusza jego interes prawny.