Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska - spr. Sędziowie Sędzia WSA Teresa Cisyk Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Krzywda po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 grudnia 2012 r. sprawy ze skargi P. S. na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii w Opolu z dnia 20 lipca 2012 r., nr [...] w przedmiocie usunięcia niezgodności z wymogami weterynaryjnymi 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Lekarza Weterynarii w Prudniku z dnia 12 kwietnia 2012 r., nr [...], w części, w jakiej nakładają obowiązek dokonania zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich danych dotyczących liczby zwierząt, które przybyły lub ubyły ze stada w [...] i w [...]; oraz prowadzenia wpisów w księdze rejestracji świń, 2) określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Powiatowy Lekarz Weterynarii w Prudniku, po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z 12 kwietnia 2012 r., nr [...], nakazał P. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą "A", usunięcie niezgodności z wymogami weterynaryjnymi, polegających na braku zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich danych dotyczących stanu faktycznego liczby zwierząt, które przybyły lub ubyły ze stada w [...] i w [...], oraz braku wpisów w księdze rejestracji świń. Dodatkowo nakazał naprawę częściowo uszkodzonej rampy załadowczej w skupie zwierząt w [...]. W uzasadnieniu decyzji organ podał, że w trakcie rutynowej kontroli przeprowadzonej w dniach 21 i 22 marca 2012 r. ujawniono objęte nakazem nieprawidłowości, co stanowi podstawę do wydania przedmiotowej decyzji.
Z decyzją tą nie zgodził się P. S. Zakwestionował nakaz dotyczący zgłaszania do rejestru zwierząt gospodarskich danych dotyczących stanu faktycznego liczby zwierząt, które przybyły lub ubyły ze stada oraz prowadzenia wpisów w rejestrze świń. Podkreślił, że jako podmiot organizujący obrót trzodą chlewną nie prowadzi księgi stada, gdyż jego działalność polega na "połączeniu (poinformowaniu) sprzedającego z odbierającym w zakresie miejsca, czasu i ilości sprzedawanych świń". W żadnym momencie nie jest posiadaczem świń, gdyż nie kupuje ich na swój rachunek i nie odsprzedaje dalej. Stwierdził, że ustawodawca nie przewidział takiej formy działalności, jaką prowadzi, stąd Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zaniechała w jego przypadku rejestracji stada, przyjmując za zasadne wyjaśnienia, iż to rolnik sprzedający i rzeźnia kupująca świnie zgłaszają wyrejestrowanie do Agencji. Nadmienił, że będące w podobnym położeniu firmy transportujące zwierzęta, które też uczestniczą w procesie obrotu świniami, nie mają obowiązku zgłaszania przemieszczeń świń. Ponadto, wykonanie nałożonych obowiązków, które nie dotyczą jego osoby, naraziłoby go na poniesienie zbędnych kosztów. Zdaniem odwołującego, w rozważanej sytuacji nie występuje władztwo tymczasowe, o jakim mówi ustawa, gdyż władanie zwierzęciem wiąże się zawsze z jego własnością i możliwością dysponowania nim. W tym zakresie odwołał się do treści art. 336-342 K.c. Końcowo wskazał, że fakt ładowania świń w punkcie skupu jest odnotowywany w rejestrze skupu.
W wyniku rozpatrzenia odwołania, decyzją z 20 lipca 2012 r., nr [...], Opolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii w Opolu utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Decyzja wydana została m. in. na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 744 ze zm.), w związku z art. 4 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 ze zm.), art. 9 pkt 1, art. 12 ust. 3 pkt 1, art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281), § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 czerwca 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 122, poz. 790), art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 1997 r. Nr 111, poz. 724), art. 336, 337 i 348 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93). Uzasadniając swoje stanowisko organ odwoławczy stwierdził, że wobec zarzutów odwołania niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy stało się wyjaśnienie pojęcia posiadacza zwierząt, w tym wypadku świń. W tym zakresie odwołał się do treści art. 2 ust. 1 pkt 11 lit. c ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt, oraz art. 336 i nast. K.c. wywodząc, w jakich sytuacjach można mówić o posiadaniu samoistnym, a w jakich o posiadaniu zależnym. Następnie organ argumentował, że w przypadku pośrednictwa mamy do czynienia z działalnością polegającą na organizowaniu transakcji kupna-sprzedaży pomiędzy dwoma podmiotami, np. gospodarstwem pochodzenia zwierząt i rzeźnią. Natomiast maksymalny czas pobytu zwierząt w miejscu skupu określa § 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami (...). Tak więc właściciel skupu oraz pośrednik są posiadaczami zwierząt. Gdy podmiot włada zwierzętami z tytułu przeprowadzanej transakcji, to w czasie jej trwania jest tzw. posiadaczem zależnym. Z kolei pojęcie "władanie zwierzęciem tymczasowo" oznacza, że podmiot władający zwierzęciem tylko przez czas np. przeprowadzania transakcji kupna sprzedaży jest posiadaczem zwierząt. Nie jest ważne jak długo podmiot (posiada) włada zwierzętami (może to być czas przeładowania z samochodu dotychczasowego właściciela zwierząt na pojazd następnego właściciela). Organ podkreślił, że m.in. na podmiocie prowadzącym skup, który na czas skupu staje się tymczasowym posiadaczem zwierząt, spoczywają określone obowiązki. Wskazał, że P. S. prowadzi pośrednictwo w obrocie świń, które polega na organizowaniu i przeprowadzaniu transakcji kupna-sprzedaży pomiędzy dwoma podmiotami. Działalność ta może dotyczyć bezpośredniego przemieszczenia zwierząt od hodowcy do np. rzeźni lub gospodarstwa lub też pośredniego - przez punkt skupu. W dalszej części uzasadnienia Opolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii podał, że z nadesłanych przez Powiatowego Lekarza informacji wynika, iż na wniosek strony dotyczący wpisu do rejestru działalności w zakresie: "Prowadzenie skupu zwierząt i pośrednictwo w obrocie zwierzętami" wydano tylko decyzje zezwalające na prowadzenie działalności w zakresie skupu zwierząt - gatunku świnia (w dwóch obiektach), nadając dwa weterynaryjne numery identyfikacyjne. Tak więc P. S. może prowadzić działalność polegającą tylko na skupie zwierząt. Dalej organ podniósł, że obowiązek prowadzenia księgi rejestracji zwierząt nakłada art. 4 ust. 2 pkt 3 i 7 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt. Z kolei sposób ustalania pochodzenia zwierząt opiera się o System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt, który w przypadku świń obejmuje księgi rejestracji świń. Również ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt w art. 24 ust. 3 (powinno być art. 23 ust. 3 - dopisek Sądu) stanowi, że posiadacz świń jest obowiązany prowadzić księgę rejestracji, w której umieszcza numer siedziby stada oraz liczbę zwierząt gospodarskich w tej siedzibie. Zdaniem organu, z powyższego wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że podmiot prowadzący działalność nadzorowaną w zakresie skupu zwierząt jest zobowiązany do prowadzenia księgi rejestracji zwierząt. Natomiast nakazany w pkt 1 decyzji obowiązek zgłaszania do rejestru zwierząt gospodarskich danych dotyczących stanu faktycznego liczby zwierząt, które przybyły lub ubyły ze stada, wynika z art. 12 ust. 3 ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Odnosząc się do zarzutu "dublowania" i zbędności dokonywania przez odwołującego się zgłoszenia przemieszczeń zwierząt organ wyjaśnił, że celem systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt jest m. in. umożliwienie ustalenia miejsca pochodzenia oraz prześledzenia historii przemieszczeń zwierząt. W zakresie pozostałych argumentów odwołania organ wskazał na ustawowe wyłączenia z przedmiotowych obowiązków, z których korzystają podmioty transportujące zwierzęta, a także podkreślił, że nie jest władny do wypowiadania się w kwestiach podatków wynikających z prowadzonej przez podmiot działalności, czy w sprawie jej opłacalności. Reasumując organ stwierdził, że każdy podmiot prowadzący skup (ale i pośrednictwo w obrocie) jest obowiązany prowadzić dwa rodzaje dokumentacji. Pierwszy jest określony rozporządzeniem w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami (...) i dotyczy zwierząt będących przedmiotem jego działalności. Drugi rodzaj dokumentacji przewiduje ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt i nakłada ona na posiadacza zwierząt obowiązek zgłoszenia siedziby stada do Agencji w celu nadania numeru siedziby stada, obowiązek prowadzenia dla każdej siedziby księgi rejestracji stada oraz zgłaszania zwierząt, które ubyły lub przybyły do stada. Końcowo organ uznał, że zaskarżona decyzja narusza art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej K.p.a., jednak powyższe naruszenie nie miało wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.