Uzasadnienie strona 2/9
Niezależnie od tego organ ustalił w toku postępowania, że mąż strony jest właścicielem samochodu marki [...], którego cena waha się w granicach od 17. 000 zł do 27. 000 zł oraz innej nieruchomości położonej w K. o powierzchni 17,26 ha. W świetle tych okoliczności, odnoszących się do majątku P. H., jako niezrozumiałe organ wskazał niepodejmowanie przez nią działań zmierzających do podwyższenia alimentów, wykorzystania majątku w R., np. ustalenia czynszu dzierżawnego. Zdaniem organu w przypadku S. H. nie występuje przesłanka niemożliwości samodzielnego przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej albowiem ma ona możliwość rozwiązania swoich problemów finansowych przy wykorzystaniu własnych środków i uprawnień. Organ przedstawił również możliwości finansowe Ośrodka oraz podał liczbę wniosków o przyznanie pomocy, które wpłynęły do organu w styczniu i lutym 2010 r.
W odwołaniu od decyzji, S. H., kwestionowała wysokość ustalonego przez organ pierwszoinstancyjny dochodu rodziny uwzględniającego dochód z wydzierżawionego gospodarstwa rolnego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu, powołaną wyżej decyzją z dnia [...] nr [...], utrzymało w mocy decyzję pierwszoinstancyjną. Uzasadniając rozstrzygnięcie organ odwoławczy przywołał przepisy ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr 127, poz. 1055 - zwanego dalej rozporządzeniem). W oparciu o przepisy art. 8 ust. 1 i pkt 2 i art. 6 pkt 14 ustawy organ wyjaśnił, że prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 351 zł. Odnosząc się do regulacji art. 39 ust. 1 i 2 ustawy, wskazującej na cele na jakie przyznaje się zasiłek celowy, organ wyjaśnił, że hipoteza tych przepisów stanowi sytuację odpowiadającą treści art. 2 ust. 1 ustawy. Rozstrzygając sprawę- w ramach uznania administracyjnego- pod tym kątem, organ ocenia prawo bądź też brak prawa do zasiłku celowego. Warunkiem przyznania zasiłku celowego jest niezbędna potrzeba bytowa i niewątpliwie wnioskodawczyni spełnia ten warunek, gdyż taką właśnie potrzebą jest zapewnienie rodzinie ubrania, żywności oraz niezbędnych przedmiotów użytku domowego. Drugi warunek to dochód na osobę w rodzinie z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o pomoc, nieprzekraczający kryterium dochodowego, określonego w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Następnie Kolegium przyjęło, że kryterium dochodowe dla rodziny wnioskodawczyni, liczącej cztery osoby, gdyż jej mąż i syn D. nie prowadzą z nią wspólnego gospodarstwa domowego, wynosi 1.404,00 zł (4x 351 zł). Odnosząc się do stanu faktycznego sprawy organ powołał okoliczności faktyczne ustalone w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Dodatkowo wskazał także na fakt, iż troje dzieci wnioskodawczyni uczy się, a wnioskodawczyni wraz z dziećmi zamieszkuje w lokalu spółdzielczym, do którego posiada prawo własnościowe i z tytułu jego użytkowania ponosi wydatki w łącznej kwocie 550,12 zł. Organ odwoławczy wyliczając dochód rodziny w wysokości 2.524,16 zł, uznał, że dochód ten przekroczył kwotę kryterium dochodowego wynoszącego 1.404,00 dla rodziny wnioskodawczyni o 769,16 zł. Stwierdził, że wbrew stanowisku strony brak jest podstaw do pominięcia, przy obliczaniu jej dochodu, dochodu z gospodarstwa rolnego. Wyjaśnił w tym zakresie, że przepisy ustawy o pomocy społecznej nie uzależniają uwzględnienia dochodu z gospodarstwa rolnego od faktycznego wykorzystywania gospodarstwa. Decydujący jest sam fakt posiadania prawa do gruntu. Akcentował, że strona jest osobą w wieku produkcyjnym, nie jest osobą niepełnosprawną, jak również nie choruje na schorzenia, które uniemożliwiałyby jej prowadzenie gospodarstwa rolnego. Wskazane okoliczności, zdaniem Kolegium, przesądziły o tym, że dochód z gospodarstwa rolnego strony został prawidłowo obliczony, przy zastosowaniu trybu ryczałtowego określonego w art. 8 ust. 9 ustawy. Kolegium uznało ponadto, że w odniesieniu do wnioskodawczyni nie zaistniały przesłanki do przyznania specjalnego zasiłku celowego. W tej kwestii organ odwoławczy podzielił pogląd I instancji, że sytuacja strony nie jest sytuacją szczególną i wyjątkową. Zauważył, że trudno też uznać, aby strona aktywnie poszukiwała pracy skoro od 16 lipca 2009 r. utraciła status osoby poszukującej pracy. Nie można także przyjąć, że znajduje się w nadzwyczajnej potrzebie, co potwierdza brak aktywności w pokonywaniu trudności życiowych poprzez wykorzystanie własnych uprawnień, zasobów i możliwości a także odmowa zawarcia kontraktu socjalnego. W oparciu o regulacje ustawowe z art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i art. 4 ustawy, organ wyjaśnił, że organy pomocy społecznej nie tylko nie wyręczają obywatela w obowiązku utrzymania się, ale wymagają od niego aktywności w pokonywaniu trudności życiowych poprzez wykorzystanie własnych uprawnień, zasobów i możliwości. Pomoc społeczna jest udzielana w przypadku, gdy rodzina nie wykorzystuje własnych uprawnień, zasobów i możliwości, bo ich nie ma, lub gdy nie potrafi z nich zrobić użytku. W pierwszym przypadku wsparcie następuje poprzez udzielnie świadczenia, w drugim rola pomocy społecznej polega na wskazaniu podmiotowi sposobów i możliwości wykorzystania własnych środków i uprawnień. Brak aktywności ze strony zainteresowanego pomoc społeczna uprawnia organ do powstrzymania się od udzielenia świadczenia. Jedna z form tej aktywności jest współdziałanie osoby ubiegającej się o pomoc z pracownikiem socjalny oraz skorzystanie z proponowanego kontraktu socjalnego. Zdaniem organu odwoławczego, organ I instancji wykazał, że strona ma możliwości samodzielnego rozwiązywania problemów finansowych rodziny, lecz nie wykazuje żadnej aktywności w dążeniu do ich pokonywania. W szczególności nie podejmuje żadnych starań o uzyskanie pożytków z gospodarstwa rolnego i wchodzącego w jego skład budynku mieszkalnego, nie poszukuje aktywnie pracy, nie podejmuje inicjatywy w podwyższeniu alimentów na dzieci, jak również dwukrotnie odmówiła zawarcia kontraktu socjalnego. Oznacza to postawę roszczeniową. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, S. H. podniosła, że decyzja Kolegium jest niezgodna z prawem i nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o pomocy społecznej. Wskazał, że obecnie jej rodzina znajduje się w trudniej sytuacji materialnej, bez dochodów, przy wydatkach wynoszących 700 zł. Dodała, że od ponad trzech lat boryka się z pożyczkami, zaciąga kredyty w różnych bankach i spłaca je tylko w części oraz, że sprząta i opiekuje się osobami potrzebującymi opieki. Podniosła, że świadczenie męża z KRUS w 2004 r. wynosiło 101 zł a aktualnie nie sięga 700 zł. Podkreśliła, że w miesiącu wrześniu 2009 r. syn D. podpisał kontrakt socjalny lecz rodzina pomocy nie otrzymała. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu podtrzymało w całości argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji i wniosło o oddalenie skargi.