Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska - spr. Sędziowie Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędzia NSA Jerzy Krupiński Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 maja 2017 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 29 grudnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji odmawiającej potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej oddala skargę.
J. K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 29 grudnia 2016 r., nr [...], którą organ ten utrzymał w mocy decyzję własną z dnia 10 listopada 2016 r., nr [...], odmawiającą uchylenia decyzji z dnia 17 marca 2016 r., nr [...].
Zaskarżona decyzja zapadła w następujących okolicznościach.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych decyzją z dnia 17 marca 2016 r., nr [...], odmówił J. K. potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, przewidzianego w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 693 z późn. zm.). Decyzja ta, wobec niezłożenia przez stronę wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, stała się ostateczna.
W dniu 1 sierpnia 2016 r. do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wpłynął wniosek J. K. o uchylenie decyzji z dnia 17 marca 2016 r., natomiast w piśmie z dnia 28 września 2016 r. strona wskazała, że wniosek swój opiera na treści art. 154 K.p.a.
Szef Urzędu uznał, że we wniosku tym, jak i w piśmie uzupełniającym strona nie wskazała, aby w przedmiotowej sprawie zaistniały jakiekolwiek nowe okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające uchylenie decyzji. Dlatego, po ponownym rozpoznaniu sprawy, biorąc pod uwagę całokształt zebranego materiału dowodowego - Szef Urzędu uznał, że wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.
Organ wywodził, że stosownie do art. 16 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm., dalej K.p.a.) uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach określonych w Kodeksie.
Jednym z takich wyjątków jest przepis art. 154 K.p.a., zgodnie z którym decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji państwowej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Zaznaczył, że przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie definiują pojęcia "słuszny interes strony". Zdaniem Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, tenże słuszny interes strony nie może jednak prowadzić do obchodzenia innych przepisów prawa, tj. w niniejszej sprawie art. 2 ust. 1 oraz art. 3 powołanej wyżej ustawy. Organ zgodził się, że w interesie strony leżałoby naruszenie wskazanych wyżej przepisów, jednakże organy administracji państwowej zobowiązane są działać na podstawie przepisów prawa (art. 6 K.p.a.) i w sytuacji stwierdzenia braku podstawy do przyznania uprawnień kombatanckich zobowiązane były do podjęcia decyzji o odmowie jego przyznania. Z tych względów organ nie mógł uznać za słuszny interes strony w świetle art. 154 K.p.a., jej dążenia do innej oceny przez organ tego samego stanu faktycznego, który był już przedmiotem rozpoznania w postępowaniu zakończonym ostateczną decyzją administracyjną. Argumentował, że art. 154 K.p.a. nie może stanowić możliwości wzruszenia prawomocnej, niekorzystnej dla strony decyzji. Podkreślił, powołując się na stanowisko sądów administracyjnych, że zmiana zasad polityki administracyjnej dążenie do liberalizacji oceny stanu faktycznego, zmiana wykładni przepisów prawa nie stanowią "słusznego interesu strony" w świetle art. 154 K.p.a. Organ nie stwierdził również, aby w rozpoznawanej sprawie wystąpił interes społeczny. Odnotował, że z uwagi na fakt, iż w analogicznych sprawach, w których brak było dokumentów potwierdzających podleganie represjom w rozumieniu przepisów ustawy lub prowadzenie działalności opozycyjnej, Szef Urzędu wydawał decyzje o odmowie potwierdzenia wskazanych w ustawie statusów. W konsekwencji, potwierdzenie J. K. statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych koliduje z interesem społecznym oraz utrwalonym w tej kwestii orzecznictwem.