Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędziowie Sędzia WSA Izabela Paluszyńska (spr.) Sędzia WSA Tomasz Świstak Protokolant st. sekr. sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2016 r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kaliszu z dnia [...] listopada 2015 r. Nr [...] w przedmiocie nienależnie pobranego specjalnego zasiłku opiekuńczego; I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika [...] Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z dnia [...] 2015 r. nr [...], II. przyznaje adwokatowi K. C. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, kwotę [...] zł ([...] złotych [...]) w tym [...] zł ([...] złotych [...]) tytułem podatku od towarów i usług.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2015r., znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 267 ze zm., dalej jako kpa) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Wójta Gminy K. z dnia [...] 2015r., Nr [...], którą na podstawie art. 20 ust. 3, art. 30 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 114 ze zm., dalej jako u.ś.r. ) Wójt uznał za nienależnie pobrane świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy za okres od 1.10.2013r. do 31.10.2013r.
Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Decyzją z [...] 2013r. Nr [...] Wójt Gminy K. przyznał K. K. (zwanej dalej Skarżącą) specjalny zasiłek opiekuńczy na matkę G. K. w kwocie 520 zł miesięcznie na okres od 1.10.2013r. do 31.10.2013r. Świadczenie zostało przyznane na podstawie art. 16a u.ś.r. Organ ustalił wówczas, że K. K. nie pozostawała w zatrudnieniu od 1.10.2013r. , nastąpiło wówczas rozwiązanie umowy o pracę w wyniku rezygnacji K. K. z powodu opieki nad matką G. K., którą się opiekowała, a która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. K. K. nie miała ustalonego świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Miesięczny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę był niższy niż 623 zł.
W dniu 10 lutego 2015r. organ otrzymał informację, że K. K. zawarła z Instytutem A trzy umowy o dzieło dot. prowadzenia obserwacji opadowych za wynagrodzeniem 132,20 zł miesięcznie. Pierwszą od 1 stycznia do 31 grudnia 2012r., druga od 1 stycznia do 31 grudnia 2013r. i trzecia od 1 stycznia do 31 grudnia 2014r. Organ uznał to za nowe, istotne okoliczności, istniejące w chwili wydania decyzji z [...] 2013r. przyznającej prawo do zasiłku i w związku z tym wznowił postępowanie w sprawie przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego postanowieniem Nr [...] z dnia [...] maja 2015r.
Decyzją z dnia [...] 2015r. Nr [...] Wójt Gminy K. na podstawie art. 145 § 1 pkt 8 kpa i art. 32 ust. 2 u.ś.r. odmówił świadczenia w formie: specjalny zasiłek opiekuńczy na G. K. w okresie od 1.10.2013r. do 31.10.2013r. z uwagi na to, że K. K. w chwili wydania decyzji była zatrudniona na umowę o dzieło i pobierała z tego tytułu wynagrodzenie, nie była uprawniona do otrzymywania specjalnego zasiłku opiekuńczego. Przez zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w rozumieniu art. 3 pkt 22 u.ś.r. należy rozumieć wykonywanie pracy lub świadczenie usług na podstawie umowy o dzieło.
Decyzją z dnia [...] sierpnia 2015r. Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kaliszu uchyliło decyzję z [...] 2015r. i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. W uzasadnieniu organ II instancji wskazał na konstytutywny charakter decyzji wydawanej na podstawie art. 32 ust 1 u.ś.r. i związane z tym wywieranie skutków wyłącznie ex nunc, czyli na przyszłość a nie wstecz. Tym samym uznał, że decyzja organu I instancji nie mogła orzekać o zasiłku pobranym przez odwołującą w okresie od 1 października 2013r. do 31 października 2013r. W takiej jak w niniejszej sprawie sytuacji organ I instancji winien wydać decyzję uznającą pobrane świadczenie jako nienależne a w dalszej kolejności nakazującą zwrot świadczenia nienależnie pobranego opartą na ujawnionych danych. SKO stwierdziło, że organ I instancji nie zastosował właściwie przepisów prawa , co nie pozwala na utrzymanie w mocy decyzji.