Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Edyta Podrazik Protokolant st. sekr. sąd. Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 marca 2019 r. sprawy ze skargi Gminy T.P. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody W. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków oddala skargę
W dniu 28 sierpnia 2018 roku, Rada Gminy T. P. działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 roku, poz. 994 ze zm.; dalej: "u.s.g.") oraz art. 19 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1152; dalej: "u.z.z.w."), podjęła uchwałę nr [...] w sprawie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków obowiązującego na terenie Gminy T. P.
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...] roku, nr [...], Wojewoda Wielkopolski, działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2018 roku, poz. 994 ze zm.), dalej jako u.s.g., orzekł o nieważności § 3 ust. 3 i § 26 załącznika do wyżej wskazanej uchwały ze względu na istotne naruszenie prawa.
W uzasadnieniu organ nadzorczy podniósł zastrzeżenia wobec przepisu § 3 ust. 3, zgodnie z którym "przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne uprawnione jest do wprowadzenia ograniczeń w sposobie korzystania z wody przez odbiorców usług w sytuacji niedoboru spowodowanego wyjątkowymi warunkami atmosferycznymi, w szczególności suszą. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne informuje odbiorców usług o wprowadzonym ograniczeniu w sposób zwyczajowo przyjęty". Ponadto w § 26 regulaminu Rada postanowiła, że "dopuszcza się wstrzymanie dostaw wody lub odprowadzania ścieków bez uprzedniego zawiadomienia odbiorców usług, wyłącznie w następujących przypadkach: 1) zaistnienia awarii i konieczności jej usunięcia; 2) wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla życia, zdrowia lub środowiska związane z funkcjonowaniem sieci; 3) działanie siły wyższej, które uniemożliwiło dalsze świadczenie usług; 4) zagrożenie prawidłowego funkcjonowania elementów systemu kanalizacyjnego na skutek zrzutu ścieków".
W ocenie organu nadzoru powyższe regulacje nie mieszczą się w granicach upoważnienia zawartego w art. 19 ust. 5 u.z.z.w., a ponadto w sposób bezprawny wkraczają w materię uregulowaną ustawowo. Możliwość odcięcia dostaw wody lub odprowadzania ścieków ustawodawca unormował w sposób wyczerpujący w art. 8 ust. 1 u.z.z.w., a kwestionowany zapis regulaminu wprowadza w formie katalogu otwartego nieznane ustawie podstawy odcięcia dostaw wody lub odprowadzania ścieków i tym samym narusza prawo w stopniu istotnym. Organ nadzoru zwrócił też uwagę, że zgodnie z art. 18 pkt 6 u.z.z.w. ustawodawca dopuścił możliwość ograniczania dostaw wody wyłącznie w przypadku jej niedoboru, a wskazanie konkretnych okoliczności, w których jest to możliwe, powinno nastąpić w zezwoleniu w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, a nie w regulaminie przyjmowanym na podstawie art. 19 ust. 1 w związku z ust. 3 i 5 ustawy. Ponadto organ uznał, że ustawodawca nakazuje skierowanie regulaminu do innych podmiotów niż mieszkańcy i reguluje obowiązki zakładów dostarczających wodę, podczas gdy art. 19 u.z.z.w. czyni adresatem regulaminu przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Ustawodawca natomiast nie przewidział obowiązków odbiorców wody, związanych z takimi nadzwyczajnymi sytuacjami, jak długotrwała susza na obszarze gminy. Akty porządkowe w tym przedmiocie mogą być wydawane w przypadku wystąpienia tych klęsk, przeciwdziałanie którym nie zostało wyczerpująco uregulowane w porządku prawym i nie został wprowadzony stan klęski żywiołowej. W ocenie organu nadzoru, przepisów § 3 pkt 3 oraz § 26 załącznika do uchwały Rady Gminy T.P., Nr [...] z dnia [...] roku nie można było uznać za zgodne z prawem, co pociągało konieczność stwierdzenia ich nieważności.