Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędzia WSA Jakub Zieliński Protokolant Starszy sekretarz sądowy Monika Pancewicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 sierpnia 2010 r. sprawy ze skargi S. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] lutego 2010r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia kwoty wypłaconych zasiłków okresowych i stałych I. Oddala skargę II. przyznaje adwokatowi E. R. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu, kwotę [...] zł (w tym [...] zł tytułem podatku od towarów i usług). /-/ J. Zieliński /-/ E. Brychcy /-/ B. Drzazga
Decyzją z dnia [...] 2009 r. Prezydent Miasta P., po rozpatrzeniu wniosku S. K., umorzył postępowanie w sprawie umorzenia kwoty 2 267 zł wypłaconych na podstawie decyzji z dnia [...] 2007 r. nr [...] i decyzji z dnia [...] 2007 r. nr [...] zasiłków okresowych przyznanych od lipca do września 2007 r. w kwocie [...] zł miesięcznie i od października do listopada 2007 r. w kwocie [...] zł miesięcznie, łącznie 1320 zł, oraz zasiłku stałego przyznanego decyzją z dnia [...] 2007 r. nr [...] od września 2007 r. w kwocie [...] zł i od października do listopada 2007 r. w kwocie [...] zł miesięcznie, łącznie 947 zł. jako podstawę prawną organ wskazał art. 104 i art. 105 § 1 kpa w zw. z art. 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362).
W uzasadnieniu organ stwierdził, że S. K. pismem z dnia [...] lipca 2008 r. zwrócił się z prośbą "o umorzenie kwoty zadłużenia powstałego z wypłaconych zasiłków", a wcześniej w dniu [...] czerwca 2007 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W okresie ustalania prawa do renty z powyższego tytułu, strona otrzymywała z MOPR Filia [...] świadczenia w formie wyżej opisanych zasiłków okresowych i stałych w łącznej kwocie 2 267 zł. Decyzją z dnia [...] listopada 2007 r. ZUS przyznał zainteresowanemu rentę z tytułu niezdolności do pracy ze spłatą za okres od dnia złożenia wniosku do dnia wydania decyzji, której kwota wyniosła [...] zł, z czego potrącono [...] na rzecz MOPR. Do dyspozycji zainteresowanego pozostałą kwota [...] zł, a strona nie odwołała się od decyzji ZUS.
MOPR uznał wniosek zainteresowanego z dnia [...] lipca 2008 r. za odwołanie od decyzji ZUS i postanowieniem z dnia [...] września 2008 r. przekazał do ZUS według właściwości, zaś wszczęte postępowanie umorzono decyzją z dnia [...] września 2008 r. NSA postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2009 r. (sygn,. akt I OW 192/08) oddalił wniosek ZUS o rozstrzygniecie sporu kompetencyjnego zaistniałego pomiędzy MOPR a ZUS. ZUS po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, postanowieniem z dnia [...] września 2009 r. przekazał do MOPR wniosek zainteresowanego wraz z jego oświadczeniem z dnia [...] września 2009 r. Z oświadczenia tego wynika, iż pismo z dnia [...] lipca 2008 r. nie jest odwołaniem od decyzji ZUS, lecz wnioskiem o umorzenie kwoty przyznanych przez MOPR zasiłków okresowych.
W ocenie organu I instancji z uwagi na zmianę stanu faktycznego po wydaniu decyzji z dnia [...] września 2008 r. o umorzeniu postępowania zaistniała konieczność wydania decyzji.
W uzasadnieniu prawnym organ powołał się na treść art. 99 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, a ponadto także na art. 139 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 141 i art. 143 oraz art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) i wyjaśnił, iż w razie zbiegu uprawnień do świadczenia z pomocy społecznej w postaci zasiłku stałego oraz renty z tytułu niezdolności do pracy w sytuacji, gdy zasiłek stały wypłacono osobie uprawnionej w okresie, w którym już nabyła uprawnienia do renty, ZUS oraz inne organy rentowe wypłacają rentę pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconych za ten okres zasiłków. Wspomniane potrącenie dokonywane jest z mocy prawa i ZUS miał obowiązek wypłacić rentę pomniejszoną o wypłacone zasiłki. Wskazując na konstytucyjną kategorię i treść prawa do zabezpieczenia społecznego organ uznał, iż prawodawca w ustawie o pomocy społecznej nie przewidział możliwości umarzania kwot podlegających z mocy prawa potrąceniu. Dalej organ przywołał treść art. 104 ust. 1 i 4 ustawy o pomocy społecznej i zauważył, iż art. 104 tej ustawy jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 43 i art. 42 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), a dotyczy tylko świadczeń, co do których ustawodawca zastrzegł obowiązek zwrotu i przyznanych z zastrzeżeniem zwrotu. Art. 99 ustawy o pomocy społecznej takiego zastrzeżenia nie zawiera, a dokonywanie wykładni rozszerzającej art. 104 ust. 4 tej ustawy jest nieuprawnione. Wypłacone S. K. zasiłki stałe i okresowy nie należą do kategorii świadczeń przyznawanych pod warunkiem zwrotu.